FODMAP- co to?
FODMAP jest to skrót od angielskich nazw organicznych związków chemicznych, występujących w wielu artykułach spożywczych i które biorą udział w procesie fermentacji, a w efekcie mogą wywołać niepożądane reakcje organizmu. Tymi zawiązkami chemicznymi są:
- fermentujące oligosacharydy
- disacharydy
- monosacharydy
- alkohole wielowodorotlenowe
Na czym polega dieta FODMAP?
Celem diety FODMAP nie jest utrata zbędnych kilogramów, ale wyeliminowanie dolegliwości związanych z układem pokarmowym, procesem trawienia oraz nieprawidłową pracą jelit. Jest to więc dieta o charakterze stricte zdrowotnym, która składa się z dwóch etapów: eliminacji i ponownego wprowadzenia produktów. Australijscy naukowcy, czyli twórcy tego sposobu żywienia, przestrzegają, że surowe przestrzeganie tej diety nie jest zalecane przez całe życie. Ma ona na celu zidentyfikowanie produktów, które wpływają niekorzystnie na organizm i wyeliminowanie lub unikanie ich w jadłospisie.
Dieta FODMAP polega na całkowitym wykluczeniu przez pewien okres produktów, zawierających organiczne związki chemiczne, mogące fermentować. Są to przede wszystkim artykuły spożywcze, zawierające fruktozę i fruktany (niektóre owoce i warzywa), laktozę (produkty mleczne) oraz naturalne substancje słodzące (np. ksylitol, sorbitol). Faza wykluczenia jest pierwszym etapem diety i trwa od 6 do 8 tygodni. Po tym czasie należy stopniowo rozszerzać dietę o produkty zawierające FODMAP. Nie można powrócić do starych nawyków żywieniowych od razu, należy wprowadzać poszczególne produkty po kolei, po to, by móc obserwować reakcję organizmu. Jeżeli po spożyciu jakiegoś produktu zawierającego duże ilości FODMAP, wystąpią dolegliwości związane z przewodem pokarmowym, artykuł ten należy wyeliminować całkowicie z diety. Długość trwania drugiego etapu diety nie jest określona i wprowadzanie pojedynczo produktów może być naprawdę długotrwałe, jednak po wyeliminowaniu z jadłospisu artykułów, które źle wpływają na organizm, odczuwa się wyraźną ulgę.
Dla kogo przeznaczona jest dieta FODMAP?
Dieta FODMAP jest przeznaczona dla osób, które cierpią na dolegliwości ze strony układu pokarmowego. Są to przede wszystkim problemy z jelitami, które objawiają się:
- wzdęciami,
- skurczami brzucha,
- biegunką,
- zaparciami,
- nieregularnym wypróżnianiem się,
- nudnościami,
- zgagą,
- uczuciem przelewania się w brzuchu.
Powyższe symptomy są charakterystyczne również dla osób, które cierpią na zespół jelita drażliwego (IBS). Jest to choroba, w której z pewnych przyczyn dochodzi do zaburzonej, nieprawidłowej pracy jelit.
Jak się okazuje, wiele artykułów spożywczych zawiera tzw. związki FODMAP, które mogą wywołać lub wywołują proces fermentacji, efektem czego są wymienione dolegliwości. Po eliminacji tych produktów problem wyraźnie się zmniejsza lub całkowicie zanika. Dieta FODMAP jest więc przeznaczona dla wszystkich osób, które mają problemy z jelitami, a szczególnie chorych na zespół jelita drażliwego. Stosowanie tego sposobu żywienia wyraźnie niweluje dolegliwości związane z tym schorzeniem.
Produkty zakazane i dozwolone w diecie FODMAP
Dieta FODMAP dzieli artykuły spożywcze na dwie grupy:
- zakazane, które zawierają dużo związków organicznych wywołujących proces fermentacji,
- oraz dozwolone, które są ubogie w związki FODMAP.
Produkty, które zawierają duże ilości FODMAP i które w pierwszym etapie diety należy wyeliminować to m.in.:
- warzywa: szparagi, cebula, czosnek, warzywa kapustne, karczochy, grzyby, groszek zielony, koper włoski
- owoce: jabłka, gruszki, brzoskwinie, morele, śliwki, suszone owoce, owoce kandyzowane, mango, arbuz
- większość produktów mlecznych, w tym wszystkie zawierające laktozę: mleko, śmietana, ser mascarpone, jogurty, ser ricotta, śmietana (kwaśna i słodka), kefiry i maślanki
- rośliny strączkowe, mleko sojowe
- produkty zawierające gluten, makarony pszenne, pieczywo pszenne
- orzechy nerkowca oraz pistacje
- produkty zawierając stewię, słodziki, syrop glukozowo-fruktozowy, miód
Produkty dozwolone, które można spożywać w diecie FODMAP to:
- warzywa: ogórki, pomidory, marchew, dynia, bataty, szczypior, kiełki, sałata, ziemniaki, papryka
- owoce: głównie cytrusy (kiwi, pomarańcze, cytryna, mandarynki, grejpfruty itd.), jagody,truskawki, maliny
- sery pleśniowe, brie, masło, margaryna, mleka roślinne
- pieczywo i makarony bezglutenowe, ryż, kasze
- mięso, ryby, jaja
- orzechy włoskie, laskowe, nasiona słonecznika, pestki dyni, sezam, migdały
- produkty na bazie syropu klonowego, stewii
Czy gluten to cichy zabójca? Komy szkodzi gluten
