Biegunka - objawy i czas trwania
Biegunka (rozwolnienie, łac. diarrhoea) jest schorzeniem, które może nieźle dopiec. To zaburzenie trawienia, które w szybkim tempie doprowadza do groźnego, nawet dla życia, odwodnienia organizmu.
Objawy biegunki każdy zna z własnego doświadczenia: częste wizyty w łazience, wodnisty kał, silne bóle brzucha. O biegunce mówimy, gdy do wypróżnienie dochodzi częściej niż cztery razy na dzień, a kał jest płynny i obfity. Biegunka może przebiegać z towarzyszeniem gorączki, dreszczy i ogólnego silnego osłabienia. Okazjonalna biegunka trwa dosyć krótko i przechodzi po kilku, kilkunastu godzinach, maksymalnie po trzech dniach. Biegunka trwająca dłużej nosi już znamiona biegunki przewlekłej i wymaga specjalistycznego leczenia.
Biegunka wodnista
Jeżeli dopadła nas biegunka wodnista i w szybkim tempie pozbywamy się wody i elektrolitów z organizmu kluczową sprawą jest nawodnienie. Możemy sobie pomagać sami w leczeniu biegunki domowymi sposobami, jeżeli mamy do czynienia ze zwykłą, krótkotrwałą dolegliwością. Jednak biegunka, trwająca dłużej, nawet kilka dni, przebiegająca z silnymi bólami i innymi symptomami, takimi jak uporczywe wymioty i wysoka gorączka, wymagają wizyty u lekarza. W czasie choroby istotne jest, aby uzupełniać ilość płynów w organizmie, ponieważ biegunka pozbawia nas wody i elektrolitów w szybkim tempie. Nie jemy niczego, co jest bogate w błonnik, ponieważ przyspiesza perystaltykę jelit. Najlepiej jeść lekkostrawny kleik z ryżu, z dodatkiem marchewki. Do picia można przygotowywać herbatki ziołowe, z rumianku, kolendry lub tymianku, a także napar z imbiru. Biegunkę może powstrzymywać także gorzka czekolada, kakao lub kawa.
Biegunka - przyczyny
Biegunka może mieć wiele przyczyn. Do zatrucia układu pokarmowego dochodzi w wyniku infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Biegunkę powodują także niektóre schorzenia układu pokarmowego (wrzodziejące zapalenie jelit, nowotwory), przewlekłe stany zapalne jelit, zmiany hormonalne, a także czynniki emocjonalne: silne zdenerwowanie, stres. Poza tym biegunkę wywołują zatrucia substancjami chemicznymi, na przykład lekami. Na częste biegunki cierpią osoby z nietolerancją pokarmową, jak na przykład celiakia oraz alergicy z uczuleniami pokarmowymi.
Do wywołania biegunki przyczyniają się różne nieprawidłowości w pracy układu pokarmowego, które powodują:
- biegunkę osmotyczną - zdarza się, gdy organizm nie jest w stanie wchłonąć nadmiaru zalegającej w jelitach substancji, zawierającej duże ilości wody, jak na przykład środki przeczyszczające, sole magnezu
- biegunkę wydzielniczą - do biegunki dochodzi w wyniku przedostawania się do jelit większej ilości płynów, wody lub elektrolitów, najczęściej spowodowane przez infekcję bakteryjną
- biegunkę zapalną - przyczyną są uszkodzenia wewnętrzne ścianek jelita, spowodowane procesami chorobowymi
Biegunkę mogą wywołać antybiotyki, niszczące naturalną florę jelit. W niektórych przypadkach biegunki są symptomem rozwijającej się choroby nowotworowej.
Biegunka tłuszczowa zdarza się w przypadku nieprawidłowego trawienia tłuszczów przez organizm. Stolce są wtedy tłuste i połyskliwe, utrzymujące się na powierzchni wody oraz trudne do spłukania. Przyczyną biegunki tłuszczowej może być celiakia oraz niewydolność trzustki.
Biegunka u dorosłych - najczęstsze przyczyny
Przy biegunce ostrej najczęstsze przyczyny biegunki u dorosłych to infekcje bakteryjne i wirusowe lub pasożytnicze. To około 90 proc. przypadków. Ponadto, biegunka u dorosłych bywa efektem nadużywania środków przeczyszczających.
Biegunka przewlekła u dorosłych może być objawem wielu chorób. Taką chorobą, która powoduje biegunki u dorosłych, jest zespół jelita nadwrażliwego. A ponadto: przewlekłe zapalenie trzustki, w zaburzeniach wchłaniania, celiakia, w zespole rozrostu flory bakteryjnej jelita (zespół ślepej pętli).
Biegunka - rodzaje
Ze względu na czas trwania biegunka może być:
- biegunką ostrą i trwać do trzech tygodni - najczęściej to infekcja wirusowa lub bakteryjna, która przechodzi samoistnie, gdy już organizm zwalczy patogena. Stolec jest wodnisty, z dodatkiem śluzu lub ropy, a chorobie towarzyszy gorączka, bóle brzucha, nudności i wymioty, osłabienie i uczucie rozbicia. Do zakażenia dochodzi przez kontakt z wirusem lub z pałeczkami np. Salmonelli, gronkowcem, czy innymi pasożytami.
- biegunką przewlekłą, która ciągnie się czasem nawet miesiącami i systematycznie wyniszcza organizm
Biegunka w ciąży
Biegunka oraz mdłości mogą być objawem ciąży, a biegunka w drugim i trzecim trymestrze ciąży, jest wynikiem zmian hormonalnych w ciele kobiety, rozwojem płodu i powiększaniem się macicy.
Ogólnie jednak do wystąpienia biegunki u kobiety w ciąży może dojść z przyczyn takich samych, jak biegunka u dorosłych, czyli być spowodowana infekcją, zatruciem lub chorobami układu pokarmowego, a także alergią czy też nietolerancją pokarmową.
Biegunka w ciąży czasem jest wynikiem stanu psychicznego kobiety, która obawia się porodu. Ponadto, bywa objawem zwykłego przejedzenia. Trzeba też pamiętać, że organizm kobiety w ciąży ma obniżoną odporność immunologiczną i łatwo ulega wszelkim infekcjom.
Biegunka u dzieci
Biegunka u niemowląt karmionych sztucznie pojawia się, gdy dziecko oddaje 3 albo więcej luźnych lub wodnistych stolców w ciągu 24 godzin. U niemowląt karmionych wyłącznie piersią kilka, a nawet kilkanaście stolców na dobę, jest sytuacją normalną. Niepokój powinny wzbudzić jednak zauważalne zmiany rytmu wypróżnień, czy też wyglądu stolca.
Biegunka u dzieci pojawia się najczęściej w wyniku zakażenia wirusem (rotawirusy), na przykład w żłobku, czy przedszkolu. Rzadziej są to infekcje bakteryjne, czy pasożytnicze. Biegunka u dzieci może być także spowodowana alergią czy nietolerancją pokarmową, przejedzeniem i nieprawidłową dietą, ząbkowaniem, chorobami, takimi jak mukowiscydoza, zapaleniem gardła i inną chorobą, być skutkiem terapii antybiotykowej, a także towarzyszyć nadmiernym stresom, którym dziecko jest poddawane.
