Biegunka - objawy i czas trwania
Biegunka (rozwolnienie, ³ac. diarrhoea) jest schorzeniem, które mo¿e nie¼le dopiec. To zaburzenie trawienia, które w szybkim tempie doprowadza do gro¼nego, nawet dla ¿ycia, odwodnienia organizmu.
Objawy biegunki ka¿dy zna z w³asnego do¶wiadczenia: czêste wizyty w ³azience, wodnisty ka³, silne bóle brzucha. O biegunce mówimy, gdy do wypró¿nienie dochodzi czê¶ciej ni¿ cztery razy na dzieñ, a ka³ jest p³ynny i obfity. Biegunka mo¿e przebiegaæ z towarzyszeniem gor±czki, dreszczy i ogólnego silnego os³abienia. Okazjonalna biegunka trwa dosyæ krótko i przechodzi po kilku, kilkunastu godzinach, maksymalnie po trzech dniach. Biegunka trwaj±ca d³u¿ej nosi ju¿ znamiona biegunki przewlek³ej i wymaga specjalistycznego leczenia.
Biegunka wodnista
Je¿eli dopad³a nas biegunka wodnista i w szybkim tempie pozbywamy siê wody i elektrolitów z organizmu kluczow± spraw± jest nawodnienie. Mo¿emy sobie pomagaæ sami w leczeniu biegunki domowymi sposobami, je¿eli mamy do czynienia ze zwyk³±, krótkotrwa³± dolegliwo¶ci±. Jednak biegunka, trwaj±ca d³u¿ej, nawet kilka dni, przebiegaj±ca z silnymi bólami i innymi symptomami, takimi jak uporczywe wymioty i wysoka gor±czka, wymagaj± wizyty u lekarza. W czasie choroby istotne jest, aby uzupe³niaæ ilo¶æ p³ynów w organizmie, poniewa¿ biegunka pozbawia nas wody i elektrolitów w szybkim tempie. Nie jemy niczego, co jest bogate w b³onnik, poniewa¿ przyspiesza perystaltykê jelit. Najlepiej je¶æ lekkostrawny kleik z ry¿u, z dodatkiem marchewki. Do picia mo¿na przygotowywaæ herbatki zio³owe, z rumianku, kolendry lub tymianku, a tak¿e napar z imbiru. Biegunkê mo¿e powstrzymywaæ tak¿e gorzka czekolada, kakao lub kawa.
Biegunka - przyczyny
Biegunka mo¿e mieæ wiele przyczyn. Do zatrucia uk³adu pokarmowego dochodzi w wyniku infekcji wirusowej lub bakteryjnej. Biegunkê powoduj± tak¿e niektóre schorzenia uk³adu pokarmowego (wrzodziej±ce zapalenie jelit, nowotwory), przewlek³e stany zapalne jelit, zmiany hormonalne, a tak¿e czynniki emocjonalne: silne zdenerwowanie, stres. Poza tym biegunkê wywo³uj± zatrucia substancjami chemicznymi, na przyk³ad lekami. Na czêste biegunki cierpi± osoby z nietolerancj± pokarmow±, jak na przyk³ad celiakia oraz alergicy z uczuleniami pokarmowymi.
Do wywo³ania biegunki przyczyniaj± siê ró¿ne nieprawid³owo¶ci w pracy uk³adu pokarmowego, które powoduj±:
- biegunkê osmotyczn± - zdarza siê, gdy organizm nie jest w stanie wch³on±æ nadmiaru zalegaj±cej w jelitach substancji, zawieraj±cej du¿e ilo¶ci wody, jak na przyk³ad ¶rodki przeczyszczaj±ce, sole magnezu
- biegunkê wydzielnicz± - do biegunki dochodzi w wyniku przedostawania siê do jelit wiêkszej ilo¶ci p³ynów, wody lub elektrolitów, najczê¶ciej spowodowane przez infekcjê bakteryjn±
- biegunkê zapaln± - przyczyn± s± uszkodzenia wewnêtrzne ¶cianek jelita, spowodowane procesami chorobowymi
Biegunkê mog± wywo³aæ antybiotyki, niszcz±ce naturaln± florê jelit. W niektórych przypadkach biegunki s± symptomem rozwijaj±cej siê choroby nowotworowej.
Biegunka t³uszczowa zdarza siê w przypadku nieprawid³owego trawienia t³uszczów przez organizm. Stolce s± wtedy t³uste i po³yskliwe, utrzymuj±ce siê na powierzchni wody oraz trudne do sp³ukania. Przyczyn± biegunki t³uszczowej mo¿e byæ celiakia oraz niewydolno¶æ trzustki.
Biegunka u doros³ych - najczêstsze przyczyny
Przy biegunce ostrej najczêstsze przyczyny biegunki u doros³ych to infekcje bakteryjne i wirusowe lub paso¿ytnicze. To oko³o 90 proc. przypadków. Ponadto, biegunka u doros³ych bywa efektem nadu¿ywania ¶rodków przeczyszczaj±cych.
Biegunka przewlek³a u doros³ych mo¿e byæ objawem wielu chorób. Tak± chorob±, która powoduje biegunki u doros³ych, jest zespó³ jelita nadwra¿liwego. A ponadto: przewlek³e zapalenie trzustki, w zaburzeniach wch³aniania, celiakia, w zespole rozrostu flory bakteryjnej jelita (zespó³ ¶lepej pêtli).
Biegunka - rodzaje
Ze wzglêdu na czas trwania biegunka mo¿e byæ:
- biegunk± ostr± i trwaæ do trzech tygodni - najczê¶ciej to infekcja wirusowa lub bakteryjna, która przechodzi samoistnie, gdy ju¿ organizm zwalczy patogena. Stolec jest wodnisty, z dodatkiem ¶luzu lub ropy, a chorobie towarzyszy gor±czka, bóle brzucha, nudno¶ci i wymioty, os³abienie i uczucie rozbicia. Do zaka¿enia dochodzi przez kontakt z wirusem lub z pa³eczkami np. Salmonelli, gronkowcem, czy innymi paso¿ytami.
- biegunk± przewlek³±, która ci±gnie siê czasem nawet miesi±cami i systematycznie wyniszcza organizm
Biegunka w ci±¿y
Biegunka oraz md³o¶ci mog± byæ objawem ci±¿y, a biegunka w drugim i trzecim trymestrze ci±¿y, jest wynikiem zmian hormonalnych w ciele kobiety, rozwojem p³odu i powiêkszaniem siê macicy.
Ogólnie jednak do wyst±pienia biegunki u kobiety w ci±¿y mo¿e doj¶æ z przyczyn takich samych, jak biegunka u doros³ych, czyli byæ spowodowana infekcj±, zatruciem lub chorobami uk³adu pokarmowego, a tak¿e alergi± czy te¿ nietolerancj± pokarmow±.
Biegunka w ci±¿y czasem jest wynikiem stanu psychicznego kobiety, która obawia siê porodu. Ponadto, bywa objawem zwyk³ego przejedzenia. Trzeba te¿ pamiêtaæ, ¿e organizm kobiety w ci±¿y ma obni¿on± odporno¶æ immunologiczn± i ³atwo ulega wszelkim infekcjom.
Biegunka u dzieci
Biegunka u niemowl±t karmionych sztucznie pojawia siê, gdy dziecko oddaje 3 albo wiêcej lu¼nych lub wodnistych stolców w ci±gu 24 godzin. U niemowl±t karmionych wy³±cznie piersi± kilka, a nawet kilkana¶cie stolców na dobê, jest sytuacj± normaln±. Niepokój powinny wzbudziæ jednak zauwa¿alne zmiany rytmu wypró¿nieñ, czy te¿ wygl±du stolca.
Biegunka u dzieci pojawia siê najczê¶ciej w wyniku zaka¿enia wirusem (rotawirusy), na przyk³ad w ¿³obku, czy przedszkolu. Rzadziej s± to infekcje bakteryjne, czy paso¿ytnicze. Biegunka u dzieci mo¿e byæ tak¿e spowodowana alergi± czy nietolerancj± pokarmow±, przejedzeniem i nieprawid³ow± diet±, z±bkowaniem, chorobami, takimi jak mukowiscydoza, zapaleniem gard³a i inn± chorob±, byæ skutkiem terapii antybiotykowej, a tak¿e towarzyszyæ nadmiernym stresom, którym dziecko jest poddawane.
