Nie jest łatwo jednoznacznie odpowiedzieć na pytanie, co jest dokładniejsze: tomografia czy rezonans magnetyczny. Jedna i druga metoda należą do najnowocześniejszych badań obrazowych, które, choć wiele je różni, to pozwalają na zobrazowanie tkanek i narządów wewnątrz ciała. Oba badania wykonywane są w podobny sposób, najczęściej w pozycji leżącej, są też bezbolesne. Różnią się przede wszystkim sposobem obrazowania tkanek: tomografia komputerowa wykorzystuje do tego promieniowanie rentgenowskie (które w większych ilościach nie pozostaje obojętne dla ludzkiego zdrowia), rezonans magnetyczny natomiast wykorzystuje nieszkodliwe dla ludzkiego organizmu pole magnetyczne i fale radiowe. Tomografia komputerowa jest badaniem tańszym, szczególnie polecanym w przypadku badania dużych obszarów ciała. Rezonans magnetyczny natomiast daje lepszy obraz ogólny badanej tkanki. Analizując podobieństwa i różnice obu metod obrazowania, można stwierdzić, że rezonans magnetyczny jest bardziej precyzyjny, niż tomografia komputerowa. W szczególności: pozwala precyzyjnie zobrazować wszystkie elementy układu ruchu (mięśnie, ścięgna, więzadła, stawy), jest dokładniejszy również w diagnostyce chorób ośrodkowego układu nerwowego, pozwalając na dokładne zobrazowanie struktur mózgowia czy przysadki mózgowej. W rezultacie, dzięki rezonansowi magnetycznemu, możliwe jest wykrycie udaru mózgu, guza kanału kręgowego czy zaburzeń neurologicznych.
A zatem, co to jest rezonans magnetyczny? Jest to nieinwazyjne badanie obrazowe, które umożliwia uzyskanie obrazów ciała bez udziału promieniowania jonizującego. Określany jest skrótem RM lub MRI – od jego angielskiej nazwy Magnetic Resonance Imaging. Jest to jedna z najnowocześniejszych technik obrazowania medycznego, wykorzystująca nieszkodliwe dla ludzkiego organizmu pole magnetyczne oraz generowane komputerowo fale radiowe. Pozwala na dokładne uwidocznienie wszystkich wewnętrznych struktur anatomicznych, takich jak kości, tkanki miękkie, serce, mózg, kanał szkieletowy. Precyzyjnie określa zmiany patologiczne w układzie mięśniowym i szkieletowym, a także w szpiku kostnym.
Warto wiedzieć, jak wygląda rezonans magnetyczny. Badanie to wykorzystuje właściwości cząsteczek wody w organizmie, a dokładniej protonów obecnych w jądrach wodoru, które umieszczone w polu magnetycznym ulegają swego rodzaju uporządkowaniu. Protony, na które oddziałuje silne pole magnetyczne, poddane działaniu fal radiowych oddają energię o tej samej częstotliwości (zjawisko rezonansu). Następnie fale te odbierane są przez czujniki tomografu i przetwarzane na przekrojowy obraz medyczny. Podczas badania pacjent układany jest na stole, który następnie wsuwany jest do maszyny, najczęściej przypomina ona tubę otwartą po obu końcach. Aparat do wykonania rezonansu magnetycznego może być otwarty – szczególnie polecany jest dla osób z klaustrofobią lub otyłych, ale częściej jest to aparat zamknięty, gdzie pacjent podczas badania znajduje się w tunelu. Badanie trwa zwykle od 15 do 60 minut, pacjent musi leżeć w bezruchu. Lekarz pozostaje w bezpośrednim kontakcie z pacjentem dzięki interkomowi. Czasem, zwłaszcza w przypadku dzieci, badanie to przeprowadzane jest w sedacji, by uniknąć ruchów pacjenta podczas badania.
Wiele osób zastanawia się, jak przetrwać rezonans magnetyczny. Badanie to bowiem, choć bezbolesne i nieinwazyjne, niesie ze sobą swoisty dyskomfort, związany z jednej strony ze specyficznym hałasem generowanym przez urządzenie, z drugiej zaś z ciasnotą przestrzeni, w której przebywa badany oraz koniecznością pozostawania nieruchomo. Z uwagi na dźwięki wytwarzane przez maszynę czasem zakłada się pacjentom na uszy specjalne słuchawki tłumiące hałas. Niektórym pacjentom, na przykład osobom cierpiącym na klaustrofobię, podaje się niekiedy leki uspokajające lub znieczulenie ogólne. Jednak nawet u osób bez tego rodzaju fobii może dojść do ataku paniki, dlatego warto przed badaniem porozmawiać z personelem o swoich lękach, natomiast będąc w urządzeniu najlepiej jest zamknąć oczy i skupić się na głębokim, spokojnym oddechu.
Jeśli dostaniemy skierowanie na rezonans magnetyczny, jak się przygotować do badania? Przede wszystkim należy poinformować lekarza o wszelkich problemach zdrowotnych, niedawno przebytych operacjach, alergiach, możliwej ciąży bądź wszczepionych implantach. Jeśli bierze się leki na stałe, zwykle przyjmuje się je normalnie, o ile lekarz nie zadecyduje inaczej. W przypadku badania bez konieczności podania kontrastu nie trzeba się do niego szczególnie przygotowywać, ani być na czczo. Jeśli natomiast konieczne jest podanie kontrastu, to na tydzień przed badaniem należy zbadać poziom kreatyniny we krwi, czasem wymagane jest również badanie wskaźnika GFR. Do badania z podaniem kontrastu trzeba przystąpić na czczo (minimum dwie godziny przed nie wolno nic jeść, można pić wodę niegazowaną). Przed samym badaniem zostanie pacjentowi założony wenflon. Na badanie należy zgłosić się w luźnej odzieży, zdjąć biżuterię, zegarek, spinki, pasek, aparat słuchowy i wszelkie inne metalowe przedmioty. Nie wolno używać balsamu rozświetlającego, a jeśli rezonans ma dotyczyć głowy – również lakieru do włosów i jakichkolwiek produktów do makijażu. Jeśli natomiast badanie ma być przeprowadzone w sedacji (uśpieniu), to na co najmniej 6 godzin przed nie należy nic jeść, a na 2 godziny przed badaniem – przyjmować płynów.
Trudno konkretnie odpowiedzieć na pytanie, ile kosztuje rezonans magnetyczny, bowiem jego koszt zależy nie tylko od punktu, w jakim przeprowadzane jest badanie, ale także wielkości obszaru ciała, jakiego ono dotyczy. Rezonans magnetyczny jest badaniem dość kosztownym, najczęściej cena waha się w przedziale od 200 do 2000 złotych. Na przykład za rezonans magnetyczny głowy, kości czy jamy brzusznej zapłacimy zwykle około 500 – 600 zł, badanie kręgosłupa to z reguły koszt od 200 do 600 zł.
Zobacz też: Tomografia komputerowa to najskuteczniejszy sposób wykrywania koronawirusa - twierdzą naukowcy