Urografia

Urografia to rodzaj badania radiologicznego pozwalaj±ce oceniæ pracê nerek oraz ca³ego uk³adu moczowego. Nie jest ono wykonywane u osób z niewydolno¶ci± nerek.

Do³±cz do nas na Facebooku!

G³ówne informacje

Urografia jest badaniem pozwalaj±cym na ocenê ca³ego uk³adu moczowego: mi±¿szu nerek, uk³adu kielichowo-miedniczkowego, moczowodów, pêcherza moczowego . Podczas badania podaje siê do¿ylnie ¶rodek kontrastowy (zagêszczany i wydalany przez nerki), zawieraj±cy jod , który uwidacznia siê na zdjêciach rentgenowskich wykonywanych w okre¶lonych odstêpach czasu.

W jakim celu wykonuje siê urografiê?

Urografia stosuje siê w celu oceny i diagnostyki:

nawracaj±cych zaka¿eñ pêcherza moczowego lub nerek

krwi w moczu

bólu o charakterze kolki (przy podejrzeniu kamicy nerkowej)

zmian w czynno¶ci nerek i pêcherza moczowego

Urografia mo¿e s³u¿yæ tak¿e do oceny uszkodzenia uk³adu moczowego spowodowanego urazem jamy brzusznej.

Nieprawid³owo¶ci w morfologii lub badaniu ogólnym moczu sugeruj±ce chorobê nerek mog± byæ wskazaniem do przeprowadzenia urografii. Chocia¿ urografia nie jest badaniem rutynowym u pacjentów z wysokim ci¶nieniem krwi, to badanie to mo¿e okazaæ siê przydatne szczególnie u pacjentów z napadowymi wysokimi warto¶ciami ci¶nienia têtniczego i wynikami innych badañ sugeruj±cych choroby nerek. Urografiê mo¿na tak¿e wykonaæ u pacjentów z wysokimi warto¶ciami ci¶nienia, które nie poddaj± siê leczeniu farmakologicznemu. Urografia jest czêsto zlecana w celu diagnostyki krwiomoczu, ale nie powinna byæ wykonywana u pacjentów, u których krwisty mocz mo¿e byæ spowodowany znan± wspó³istniej±c± chorob± albo po d³ugim, forsownym biegu (zjawisko to obserwuje siê u d³ugodystansowych biegaczy, u których krwisty mocz ustêpuje po kilkudniowej przerwie i zmniejszeniu przebieganego dystansu).

Opis badania

Badanie jest przeprowadzane w szpitalu na oddziale radiologicznym przez lekarza radiologa i technika rentgenowskiego. Jest kilka mo¿liwych opcji przeprowadzania urografii w zale¿no¶ci od stanu pacjenta, informacji potrzebnych do uzyskania oraz wyniku aktualnie przeprowadzanego badania. Pacjent jest proszony o oddanie moczu bezpo¶rednio przed badaniem, aby kontrast w pêcherzu nie by³ rozcieñczony moczem. W czasie badania pacjent jest u³o¿ony na stole rentgenowskim. Pierwsze kontrolne zdjêcie przegl±dowe jamy brzusznej wykonuje siê przed podaniem kontrastu i ocenia siê je. Nastêpnie zak³ada siê wk³ucie do ¿y³y (najczê¶ciej w zgiêciu ³okciowym), przez które podaje siê ¶rodek kontrastowy. ¦rodek kontrastowy jest przenoszony z krwi±, w nerkach jest przefiltrowywany do uk³adu moczowego i uwidacznia siê na zdjêciach rentgenowskich. Zdjêcia rentgenowskie s± wykonywane zazwyczaj w 1, 5, 10 i 15 minucie od momentu podania kontrastu. W zale¿no¶ci od potrzeb zdjêcia mog± byæ wykonywane czê¶ciej. Podczas wykonywania zdjêæ pacjent powinien le¿eæ nieruchomo. Na kliszach rentgenowskich mo¿na zobaczyæ cieñ ¶rodka kontrastowego w ró¿nych czê¶ciach uk³adu moczowego w zale¿no¶ci od czasu wykonanego zdjêcia. Niekiedy w celu lepszego zobrazowania nerek wykonuje siê zdjêcia warstwowe celowane na nerki. Czasami u¿ywany jest pas uciskowy na brzuch, aby zatrzymaæ kontrast w nerkach. Po badaniu pacjent jest proszony o oddanie moczu, a nastêpnie wykonuje siê kolejne zdjêcie w celu oceny stopnia opró¿nienia pêcherza. Zdjêcia rentgenowskie oceniane s± przez radiologa po badaniu, aby oceniæ konieczno¶æ wykonania dodatkowych zdjêæ. Badanie trwa oko³o 45 minut do godziny. Po badaniu pacjent powinien wypiæ du¿± ilo¶æ p³ynu w celu wyp³ukania ¶rodka kontrastowego z krwiobiegu. Objawy subiektywne zwi±zane z badaniem. Pacjent mo¿e odczuwaæ g³ód i pragnienie z powodu nieprzyjmowania posi³ków i p³ynów przed badaniem (zgodnie z zaleceniami). Podczas wprowadzania ig³y odczuwa siê uk³ucie lub swêdzenie. Podczas podawania kontrastu pacjent mo¿e odczuwaæ uczucie ciep³a rozchodz±cego siê od ramienia do ca³ego cia³a. Mo¿na odczuwaæ tak¿e s³ony lub metaliczny smak w ustach. U niektórych osób pojawia siê ból g³owy , uczucie nudno¶ci lub wymioty po podaniu kontrastu. Nieliczni mog± omdleæ, mieæ uczucie mrowienia lub drêtwienia, pojawiæ siê mo¿e katar lub kaszel jako reakcja na ¶rodek kontrastowy. Podczas za³o¿enia pasa na brzuch bêdzie odczuwany ucisk. Po badaniu pacjent mo¿e czuæ siê s³abo, mieæ nudno¶ci lub niewielki ból g³owy przez krótki czas. Ryzyko powik³añ. Przed przyst±pieniem do urografii pacjent zostanie zapytany o wcze¶niejsze reakcje uczuleniowe na ¶rodki kontrastowe i inne substancje zawieraj±ce jod. ¦rodek kontrastowy mo¿e spowodowaæ kilka nieznacznych dzia³añ ubocznych opisanych wcze¶niej. U oko³o 1 na 100 badanych osób mo¿e wyst±piæ niewielka reakcje uczuleniowa (md³o¶ci o du¿ym nasileniu, swêdzenie). U oko³o 1 na 40000 badanych osób pojawia siê reakcja uczuleniowa: trudno¶ci w oddychaniu, obrzêk na twarzy, nadmierne pocenie siê, szok, a w sytuacjach ekstremalnych u wra¿liwych osób nawet ¶mieræ. Te efekty uboczne s± bardzo rzadkie i prawie zawsze mo¿na uzyskaæ kontrolê nad nimi zastosowaniem leków. Bardzo wa¿ne jest informowanie przez pacjenta o zaobserwowaniu jakichkolwiek objawów podczas podawania ¶rodka kontrastowego - nawet je¿eli objawy s± niewielkie. Objawy uboczne pojawiaj± siê zazwyczaj w ci±gu pierwszych 10 minut (bardzo rzadko po zakoñczeniu badania). Istnieje zawsze obawa przed efektami ubocznymi promieniowania rentgenowskiego. Wysokie dawki promieniowania mog± powodowaæ ró¿ne choroby oraz uszkodzenia p³odu . Jednak je¿eli badanie jest niezbêdne, ryzyko powik³añ zwi±zanych z promieniowaniem jest niskie w porównaniu z potencjalnymi korzy¶ciami. W porównaniu z innymi badaniami rentgenowskimi, ekspozycja na promieniowanie podczas urografii jest relatywnie wy¿sze na ca³e cia³o, ¶rednia dla mêskich narz±dów p³ciowych i wysoka dla ¿eñskich narz±dów p³ciowych. Poniewa¿ p³ód jest bardzo wra¿liwy na promieniowanie, urografia nie jest zalecana u kobiet w ci±¿y. Osoby w podesz³ym wieku oraz choruj±ce na cukrzycê mog± byæ nara¿one na uszkodzenie nerek przez substancje no¶nikowe dla ¶rodka kontrastowego. Dla tych osób alternatywnymi badaniami s±: USG nerek, tomografia komputerowa lub zwyk³e zdjêcie rentgenowskie.

Przygotowanie do badania

Pacjent powinien poinformowaæ lekarza o:

mo¿liwo¶ci ci±¿y

przebytej niedawno operacji

przebytej reakcji uczuleniowej po badaniu z podaniem kontrastu zawieraj±cego jod lub alergii na jakiekolwiek leki

Pacjent jest proszony o podpisanie zgody na wykonanie badania - pacjent mo¿e zapytaæ siê o konieczno¶æ wykonania tego badania, ryzyko powik³añ i przebiegu samego badania Pacjent mo¿e byæ poproszony o przyjêcie ¶rodka przeczyszczaj±cego poprzedniego dnia w celu usuniêcia gazów i ka³u z jelit , aby nie przes³ania³y obrazu na zdjêciach rentgenowskich. O zastosowaniu odpowiedniej diety (nie przyjmowanie posi³ków i p³ynów) w dniu poprzedzaj±cym badaniu pacjenci zostan± poinformowani przez lekarza. Podczas wykonywania zdjêæ pacjent nie mo¿e siê poruszaæ. Je¿eli w sali jest ch³odno pacjent mo¿e poprosiæ o koc. Pacjent jest proszony o przebranie siê w szpitalne odzie¿. Pacjent powinien zdj±æ bi¿uteriê, która mo¿e zas³aniaæ obraz rentgenowski.

Wyniki

Wstêpne wyniki mo¿na uzyskaæ po badaniu. Pe³en opis wyniku jest gotowy nastêpnego dnia. W opisie urografii, radiolog opisuje przechodzenie kontrastu przez poszczególne czê¶ci uk³adu moczowego: nerki, uk³ad kielichowo-miedniczkowy, moczowody, pêcherz moczowy i w niektórych przypadkach cewkê moczow±. Urografia mo¿e uwidoczniæ kamienie nerkowe, guzy, wady wrodzone uk³adu moczowego i inne choroby nerek .

Czytaj tak¿e:

Hiperaldosteronizm wtórny (Aldosteronizm wtórny)

Rabdomioliza

Drêtwienie r±k i nóg - jest siê czego baæ?

Gdy puchn± kostki u nóg - czy to problem z nerkami?

Bol± ciê nogi podczas spaceru? Zbadaj przep³ywy!