Dorsz dobry nie tylko dla serca

Dorsz to ¼ród³o cennych witamin, minera³ów oraz t³uszczów. Obecno¶æ dorsza w naszej diecie m.in wzmacnia odporno¶æ, poprawia kr±¿enie.

Dorsz zalicza siê do drapie¿nych ryb morskich. Zamieszkuje g³ównie Ocean Atlantycki i morza pó³nocnej Europy. Najczê¶ciej spotyka siê gatunki dorsza atlantyckiego i jego trzy podgatunki, z których najpopularniejszy jest dorsz ba³tycki. Pozosta³e dwa to - dorsz pacyficzny oraz arktyczny.

Zazwyczaj jego wielko¶æ waha siê od 30 - 80 cm, wa¿y ok. 2 kg, zdarzaj± siê jednak okazy maj±ce 2 metry d³ugo¶ci i wa¿±ce 40 kg. W sk³ad jego po¿ywienia wchodz± mniejsze ryby jak ¶ledzie, makrele oraz narybek. Przy dostatku po¿ywienia ryba mo¿e prze¿yæ nawet 20 lat. W Polsce najpopularniejsze i ³atwiej dostêpne s± filety z dorsza, rzadziej spotyka siê go wersji wêdzonej.

To co najlepsze w dorszu

Najwiêksz± zalet± dorsza jest du¿a zawarto¶æ bia³ka i selenu, który wzmacnia odporno¶æ. Dodatkowo zawiera bardzo cenne witaminy z grupy B. Witamina B1 odpowiada za prawid³ow± pracê uk³adu nerwowego, chroni przed zaburzeniami pracy serca oraz uk³adu pokarmowego. Witamina B2 odpowiada za stan i zdrowie skóry. Witamina B12 chroni przed anemi±, witamina B6 nie tylko odpowiada za metabolizm bia³ek i wêglowodanów. Poprawia pracê serca i reguluje ci¶nienie têtnicze. Natomiast witaminy A i E zapobiegaj± powstawaniu zmarszczek. W dorszu obecna jest równie¿ witamina PP czyli niacyna, która obni¿a poziom cholesterolu. Ponadto zawarto¶æ jodu reguluje dzia³anie tarczycy i wytwarzanych przez ni± hormonów, które maj± wp³yw na dzia³anie ca³ego organizmu. Dzienne zapotrzebowanie na ten pierwiastek mie¶ci siê w 100 gramach dorsza.

Jednak najwiêksz± zalet± nie tylko dorsza, ale wszystkich ryb s± kwasy omega-3. Maj± on szczególne znaczenie zw³aszcza dla dzieci. Wspomagaj± ich prawid³owy rozwój zarówno ruchowy jak i umys³owy. U doros³ych poprawiaj± pamiêæ oraz zapobiegaj± chorobom serca. Dodatkowo dorsz zawiera kwasy omega - 6. Wp³ywaj± one korzystnie na pracê nerek oraz w±troby. Przyspieszaj± gojenie ran, zapobiegaj± zaka¿eniom, obni¿aj± poziom cholesterolu. Wapñ, fosfor oraz witamina D wspomagaj± budowê ko¶ci. Cia³o dorsza w ponad 60 proc. sk³ada siê z t³uszczu, z którego wyrabia siê tran, a jego regularne spo¿ywanie zapobiega powstawaniu cukrzycy oraz leczy dnê moczanow±. Mimo du¿ej zawarto¶ci t³uszczów dorsz jest jedn± z najmniej kalorycznych ryb. W 100 gramach ¶wie¿ej ryby mie¶ci siê zaledwie 80 kcal.

Dorsz nie dla ka¿dego

Mimo swoich walorów i cennych witamin nie ka¿dy mo¿e je¶æ dorsza. Wszystkiemu winna jest parwalbumina. To bia³ko wystêpuje w miê¶niach (odpowiada m.in. za ich kurczenie) i korzystnie wp³ywa na pracê mózgu. Do tej samej grupy aminokwasów nale¿y jej pochodna - cad c I - bardzo silny alergen, wystêpuj±cy przede wszystkim w miêsie dorsza. Dlatego osoby, które maj± uczulenie na ryby powinny omijaæ dorsza szerokim ³ukiem. Niebezpieczne, nie tylko dla alergików, mo¿e byæ jedzenie surowego, niedogotowanego lub zimno wêdzonego miêsa tej ryby. Dorsz coraz czê¶ciej zara¿ony jest nicieniem, paso¿ytem mog±cym osi±gaæ d³ugo¶æ nawet 4 centymetrów. Jego larwy, które odk³adaj± siê m.in. w brzuchu ryby mog± wywo³aæ u cz³owieka anisakiozê. Choroba objawia siê silnymi bólami brzucha, nudno¶ciami, wymiotami. Zdarza siê, ¿e mylona jest z chorob± Crohna (zapalna choroba jelita). U uczulonych mo¿e wywo³aæ wstrz±s anafilaktyczny. Larwy gin± w temperaturze powy¿ej 60 stopni C lub minus 20 stopni. Nicieniem najczê¶ciej zara¿one s± starsze osobniki oraz te po³awiane w niedaleko wybrze¿y.