Zaburzenia lękowe uogólnione charakteryzuje tzw. zamartwianie się "na zapas". Osoba dotknięta zaburzeniem lekowym zazwyczaj nadmiernie wyolbrzymia trudności, buduje dramatyczne scenariusze, boi się o los najbliższych, a także pesymistycznie ocenia konsekwencje własnego działania. Nerwica lękowa opiera się na mechanizmie "błędnego koła", lęk niejako napędza sam siebie. Przy czym sami chorzy zdają sobie sprawę, że ich lęki mają podłożę psychiczne, mimo to nie mogą zatrzymać negatywnych myśli.
O nerwicy lękowej możemy mówić, gdy pojawiają się zaburzenia emocjonalne, natrętne myśli, a także zaburzenia działania narządów lub objawy psychosomatyczne. Ponadto, występuje tu dodatnie sprzężenie zwrotne, ponieważ lęk wywołuje kolejne objawy somatyczne, które same w sobie wywołują strach.
Nerwica lękowa może być połączona z rozmaitymi zaburzeniami psychicznymi, dlatego czasami trudno jest jednoznacznie określić, które symptomy wynikają z konkretnego zaburzenia. Nerwica lękowa często ma źródło w niezaspokojonych potrzebach emocjonalnych z dzieciństwa, traumach. Bywa również efektem wewnętrznego konfliktu między możliwościami osoby a presją otoczenia. Osoby cierpiące na nerwicę lękową często bywają egocentryczne, charakteryzuje je perfekcjonizm. Do tego mogą dochodzić rozmaite rodzaje uzależnień.
Nerwica lękowa powoduje, że zaczynają się odzywać różnego rodzaju zaburzenia wegetatywne. Są to napięciowe bóle głowy, zawroty głowy, nadmiernie szybkie bicie serca, zlewne poty. Niektórzy chorzy uskarżają się na ból w piersiach, kłopoty z układem pokarmowym, biegunki, zaparcia.
Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego w raporcie z 2016 roku ponad 38 proc. mieszańców Europy leczyło się z powodu zaburzeń lękowych. W Polsce choroba dotyka kilku milionów ludzi. Dotyka osoby w każdym wieku, częściej doświadczają jej kobiety. Nasilenie i objawy nerwicy lękowej uzależnione są przede wszystkim od źródła lęku. Wymaga leczenia psychoterapeutycznego, a czasem także przyjmowania leków przeciwdepresyjnych i przeciwlękowych.
Nerwica lękowa - objawy
Nerwica lękowa nie daje charakterystycznych objawów, które jednoznacznie można powiązać z tą chorobą. Oznaki nerwicy lękowej są typowe dla wielu rozmaitych chorób. Nie mniej jednak wyróżnia się kilka grup objawów.
Objawy somatyczne, towarzyszące nerwicy lekowej to między innymi:
- drżenie ciała, głównie rąk i nóg
- uderzenia gorąca, zimna
- duszności
- kołatanie serca
- ucisk w gardle
- nudności i wymioty
- zaburzenia seksualne
- suchość w ustach
- kłopoty z równowagą, zawroty głowy
- wysypka lub plamy na skórze
Objawy psychiczne nerwicy lękowej:
- zmienność nastrojów
- brak cierpliwości, rozdrażnienie
- apatia, przygnębienie
- bezsenność
- pesymizm
- płaczliwość
- izolowanie się od ludzi
- kłopoty z odczuwaniem przyjemności
- kłopoty z pamięcią, a nawet amnezje
- brak koncentracji
- obsesyjne powtarzanie różnych czynności
Nerwica lękowa - leczenie
Nerwica lękowa wymaga pomocy psychoterapeuty, który pomaga choremu dojść do źródła problemu. Pomocne są dwie formy psychoterapii: poznawczo-behawioralna oraz psychodynamiczna. Bywa, że leczenie trzeba uzupełnić lekami psychotropowymi. Są to leki przeciwdepresyjne, przeciwlękowe przeciwpsychotyczne. Jeśli psychoterapia rozpocznie się na wczesnym etapie rozwoju, zwiększa to szansę jej skuteczności, oraz na to, że może się obyć bez farmakoterapii.
Nerwica lękowa jak wszystkie zaburzenia nerwicowe jest chorobą przewlekłą o tendencjach nawrotowych. Dlatego leczenie bywa długotrwałe. Osoby dotknięte nerwicą lekową powinny skorzystać z pomocy poradni psychiatrycznej.
Nerwica lękowa - jakie są źródła
U źródeł nerwicy lękowej są zarówno czynniki somatyczne, jak i psychiczne. Nerwica lękowa może mieć przyczynę w chorobach endokrynologicznych jak np. nadczynność tarczycy, guz chromochłonny nadnerczy. Obie te choroby powodują nadmierne gromadzenie hormonu stresu, czyli kortyzolu. Ponadto nerwica lękowa może towarzyszyć chorobom psychicznym i zaburzeniom związanym z ośrodkowym układem nerwowym. Nerwica lękowa może być także związana z przewlekłymi chorobami, jak np. nowotwory, a także z urazami fizycznymi.
W psychiatrii wyróżnia trzy typy osobowości, które sprzyjają rozwojowi nerwicy lękowej. Są to:
1. Osobowość lękliwa, czyli nadwrażliwa na krytykę, unikająca kontaktów społecznych, wycofana, obawiająca się odrzucenia
2. Osobowość anankastyczna, czyli nadmiernie perfekcyjna
3. Osobowość histrioniczna, czyli nadmiernie teatralna, nadekspresywna, szukająca stale okazji do zwrócenia uwagi na siebie, manipulująca ludźmi
