Objawy anemii to przede wszystkim:
- bladość skóry,
- ogólne osłabienie,
- obniżenie koncentracji.
Rozróżniamy różne rodzaje anemii. W zależności od przyczyny niedokrwistości dobiera się odpowiednie leczenie. Anemia często dopada kobiety w ciąży.
Anemia: co to jest?
Anemia, zwana inaczej niedokrwistością, to spadek stężenia hemoglobiny (Hb), hematokrytu (Ht) lub liczby erytrocytów (krwinek czerwonych RBC) poniżej wartości prawidłowych.
Anemia jest diagnozowana na podstawie wyników badania krwi z uwzględnieniem trzech parametrów:
- hemoglobina jest to białko odpowiedzialne za transport tlenu w organizmie. Norma hemoglobiny wynosi u kobiet 12-16 g/dl, a u mężczyzn 13-18g/dl;
- hematokryt to stosunek objętości krwinek do objętości całkowitej krwi. W warunkach prawidłowych wynosi powyżej 40% u mężczyzn i 37% u kobiet;
- erytrocyty to inaczej krwinki czerwone zawierające w swojej budowie hemoglobinę i transportujące tlen. Norma dla erytrocytów u kobiet wynosi 3,6-5,0 mln/mm3 a u mężczyzn 4,2-5,4 mln/mm3.
Anemia: rodzaje anemii
Rodzaje anemii (ze względu na jej przyczynę) to:
- anemia megaloblastyczna spowodowana niedoborem witaminy B12 lub kwasu foliowego,
- anemia z niedoboru żelaza,
- anemia aplastyczna,
- sferocytoza,
- talasemia,
- niedobór enzymów szlaku glikolizy,
- niedokrwistość sierpowatokrwinkowa (anemia sierpowata);
- niedokrwistość hemolityczna autoimmunologiczna;
- niedokrwistość hemolityczna wywołana konfliktem serologicznym i błędnym przetoczeniu złej grupy krwi.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Anemia: ogólne objawy
Objawy anemii to:
- bladość skóry, błon śluzowych i spojówek,
- osłabienie, męczliwość,
- skłonność do omdleń,
- spadek koncentracji,
- bóle i zawroty głowy,
- przyśpieszona praca serca,
- duszność.
Anemia megaloblastyczna
- niszczenie osłonek mielinowych sznurów rdzenia kręgowego dające objawy neurologiczne, np. niepewny chód, niedowład spastyczny, mrowienie, drętwienie;
- zanikowe zapalenie żołądka powodujące zaparcia i biegunki;
- zanikowe zapalnie języka powodujące utratę smaku, pieczenie i powiększenie języka.
Niedokrwistość z niedoboru witaminy B12 jest także nazywana anemią złośliwą.
W przypadku niedoboru kwasu foliowego, poza typowymi objawami anemii, brak jest zaburzeń ze strony układu pokarmowego i nerwowego.
Anemia mikrocytarna
Anemia mikrocytarna to najczęstszy typ anemii i spowodowana jest przez niedobór żelaza. Żelazo jest centralnym atomem budującym cząsteczkę hemoglobiny.
Przyczynami anemii mikrocytarnej mogą być przewlekłe utajone krwawienia, np. z wrzodów żołądka lub w przypadku obfitych miesiączek, niedostateczna podaż żelaza z pokarmem u wegetarian i zaburzenia wchłaniania z układu pokarmowego, np. resekcja żołądka lub jelita, przewlekłe biegunki. Tak samo jak w anemii megaloblastycznej okresy zwiększonego zapotrzebowania na żelazo, m.in. ciąża, czas intensywnego wzrostu, mogą prowadzić do deficytu tego pierwiastka w organizmie.
W anemii mikrocytarnej, oprócz klasycznych objawów, można zaobserwować:
zapalenie błony śluzowej języka z jego wygładzeniem i pieczeniem; łamliwość włosów i paznokci, sucha skóra; zajady w kącikach ust; niezwykłe zachcianki smakowe, chęć spożywania rzeczy niejadalnych, np. wapnia, ziemi, gliny.
Anemia aplastyczna
Anemia aplastyczna skutkiem zaburzenia wytwarzania komórek krwi w szpiku kostnym. Dzieje się tak w momencie zadziałania na osobę genetycznie predysponowaną czynnika zewnętrznego, np. wirusa lub po podaniu jakiegoś leku. Najczęstsza jest jednak niedokrwistość aplastyczna samoistna (70% przypadków). Ten rodzaj anemii ujawnia się głównie w okresie zmian hormonalnych, np. w czasie ciąży lub w okresie dojrzewania.
Poza spadkiem krwinek czerwonych, często niedobór dotyka też pozostałych grup komórek krwi - krwinek białych, co skutkuje częstymi infekcjami, oraz płytek krwi, co manifestuje się skłonnością do przedłużających się krwawień siniaczenia. U nieleczonych dorosłych śmiertelność sięga nawet 70%. Często oprócz przetoczeń krwi, koniecznym leczeniem jest przeszczep szpiku.
Anemia hemolityczna
Anemia hemolityczna spowodowana jest przedwczesnym rozpadem krwinek czerwonych, których długość życia skraca się z około 120 dni do kilku dni/tygodni. Przyczynami tego zjawiska mogą być:
- sferocytoza - najczęstsza wrodzona niedokrwistość w Europie. Na skutek nieprawidłowości w składzie białek błony komórkowej erytrocytów, czerwone krwinki zmieniają kształt z dwuwklęsłego na kulisty, przez co są szybciej niszczone;
- talasemia - spowodowana zmniejszoną syntezą łańcuchów hemoglobiny. Jest to choroba o podłożu genetycznym charakterystyczna dla osób pochodzących z basenu Morza Śródziemnego;
- anemia sierpowata- występuje przede wszystkim u rasy czarnej i ma podłoże genetyczne. Erytrocyty przybierają sierpowaty kształt, przez co tracą elastyczność i powodują zatykanie naczyń w mikrokrążeniu. Może to prowadzić do zawału w nerkach, mózgu, płucach lub śledzionie. Przebieg choroby jest różny- od ciężkiego i skutkującego zgonem w dzieciństwie, po lekki, wręcz bezobjawowy, zależnie od obciążenia genetycznego chorego.
- niedokrwistość hemolityczna noworodków - występuje u dzieci, których matka jest „Rh ujemna”, a dziecko posiada antygen „Rh dodatni”. Podczas kontaktu krwi matki z krwią płodu w trakcie porodu, dochodzi do uczulenia matki na antygen Rh i powstaniu przeciwciał. W kolejnej ciąży, gdy dziecko też jest „Rh dodatnie”, dochodzi do przejścia tych przeciwciał przez łożysko i niszczenia erytrocytów płodu, co może grozić poronieniem. Zapobiega się temu poprzez podanie matce surowicy zawierającej przeciwciała anty-D, które znacząco zmniejszają częstość uczulenia.W niektórych przypadkach konieczne jest przetaczanie krwi u dziecka, zarówno wewnątrzmaciczne, jak i po porodzie;
- anemia poprzetoczeniowa- następstwo omyłkowego przetoczenia krwi niezgodnej z krwią biorcy. Dotyczy najczęściej układu grup AB0, rzadziej innych antygenów grupowych. Hemoliza poprzetoczeniowa jest bezpośrednim stanem zagrożenia życia;
- niedokrwistość hemolityczna autoimmunologiczna- wiąże się z produkcją przez układ odpornościowy przeciwciał przeciwko własnym erytrocytom. Powodem autoagresji mogą być: infekcja wirusowa, chłoniaki, niektóre leki, toczeń rumieniowaty układowy. Przyczyna może być też nieuchwytna, mówimy wtedy o niedokrwistości pierwotnej lub samoistnej.
Anemia w ciąży
Anemia w ciąży zdarza się często, nawet u 40 procent kobiet. Dlaczego? W organizmie kobiety ciężarnej zwiększa się ilość krwi, przez co jest ona bardziej rozcieńczona. W surowicy jest mniej czerwonych krwinek. Ważna przy anemii jest dieta. Co jeść przy anemii? Kobieta w ciąży powinna jeść produkty bogate w żelazo.
Zobacz: Żelazo - nie tylko dla kobiet w ciąży i chorych na niedokrwistość
Leczenie anemii
W przypadku niedokrwistości niedoborowych należy przede wszystkim uzupełnić deficyt witaminy B12, kwasu foliowego lub żelaza, w zależności od przyczyny schorzenia. W ciężkich przypadkach anemii należy przetoczyć koncentrat krwinek czerwonych w warunkach szpitalnych. Czasami lekarz musi rozważyć konieczność przeprowadzenia przeszczepu szpiku lub usunięcie śledziony w celu ograniczenia hemolizy. Duże znaczenie ma również leczenie chorób ogólnych, odpowiadających za rozwój anemii. W niedokrwistościach o podłożu immunologicznym podaje się leki hamujące układ odpornościowy, tzw. leki immunosupresyjne.
