Białe przeciw infekcjom, zielone dla wątroby, żółte, gdy chcesz poprawić wygląd skóry... Owoce i warzywa: kolor ma znaczenie

Na podstawie koloru można poznać wiele zalet owoców i warzyw. Zawarte w nich barwniki mają nie tylko cieszyć oczy. Spełniają określone funkcje w naszym organizmie.
Lekarze i dietetycy podzielili warzywa i owoce na pięć podstawowych grup kolorystycznych. Każda odznacza się szczególnymi właściwościami dla zdrowia. Pamiętaj, że paleta barw jest znacznie szersza, a kwalifikacja niektórych roślin dość umowna. Wybitny znawca kolorów na pewno podważyłby zaliczenie buraka do warzyw czerwonych, a kalarepy do białych. Nie do końca jednak chodzi o barwę. Liczy się zdrowie. Pamiętaj, że najlepsze efekty dla zdrowia zapewnia różnorodność. Tęcza na talerzu to jest to!
Czerwone owoce i warzywa są skarbnicą cennych barwników Czerwone owoce i warzywa są skarbnicą cennych barwników Shutterstock

Czerwone owoce i warzywa: dla serca

Do grupy czerwonej zaliczamy przede wszystkim: pomidory, czereśnie, wiśnie, rzodkiewkę, truskawki, paprykę czerwoną, buraki i owoc granatu. Im intensywniejszy kolor, tym lepiej.

Jej przedstawicieli cenimy przede wszystkim ze względu na zawartość likopenu, antyutlenicza o zbawiennym wpływie na serce, skutecznie obniżającego poziom cholesterolu, działającego przeciwnowotworowo i odmładzająco. Szczególnie dużo jest go w pomidorach i przetworach pomidorowych, zwłaszcza tych podawanych na ciepło (więcej na ten temat).

Czerwone warzywa i owoce zawierają też barwniki antocyjany, wzmacniające naczynia krwionośne. Więcej ich jednak w grupie niebieskiej i granatowej.

Kolejnym bogactwem roślin z tej grupy jest potas, znany przyjaciel serca: przede wszystkim reguluje rytm jego pracy i ciśnienie krwi (czytaj: jak poskromić nadciśnienie).

Czytaj także o zaletach truskawek

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Kolor żółty warzyw i owoców to przyjaciel włosów i paznokci Kolor żółty warzyw i owoców to przyjaciel włosów i paznokci Shutterstock

Żółte i pomarańczowe: nie tylko dla mieszczucha

Karotenoidy to barwniki cenne dla zdrowia, w odcieniach od żółtego po czerwony. Marchewkę, dynię, czy cytrusy łączy spora zawartość popularnego karotenoidu: beta-karotenu.

Dzięki pozytywnemu wpływowi na wygląd włosów, skóry i paznokci beta-karoten coraz częściej przyjmowany jest formie suplementów. Bez kontroli łykają go też palacze, wierząc, że uchroni ich przed rakiem. Tymczasem: jest już co najmniej kilkanaście wiarygodnych, doskonale udokumentowanych wyników badań, które dowodzą, że palaczowi może pomóc jedynie rzucenie palenia, a nie łykanie tabletek. Suplementy bywają niebezpieczne i dla zdrowych, prowadzących rozsądny tryb życia, gdyż niejednokrotnie zakłócają pracę układu odpornościowego, sprawiając, że "zagubiony" słabnie, miast rosnąć w siłę. Więcej o zagrożeniach związanych z suplementami

Beta-karoten jest środkiem fantastycznym przede wszystkim wtedy, gdy przyjmujemy go w formie naturalnej, wraz z pożywieniem, w ramach racjonalnej diety. Sprawdza się też w kosmetyce, zapobiegając efektom starzenia.

Po żółte i pomarańczowe warzywa i owoce sięgaj systematycznie. Organizm nie jest w stanie sam wyprodukować beta-karotenu i liczy na ciebie.

Warzywa i owoce dostały ten barwnik od natury głównie po to, by nie uszkodziło ich nadmierne nasłonecznienie. Tak samo i ciebie beta-karoten uchroni przed szkodliwymi promieniami.

Karotenoidy tworzą witaminę A, zatem ta grupa warzyw i owoców jest szczególnie przyjazna naszym oczom, opóźniając choćby procesy zwyrodnieniowe plamki żółtej (część siatkówki, która ma wpływ na ostrość widzenia, jego pole, a nawet rozróżnianie barw). Szczególne zasługi w tej dziedzinie ma marchew, ceniona jako zagorzały wróg infekcji wirusowych, w tym przewlekłych. Więcej o marchewce

 

Stawiając na wszystkie słoneczne odcienie masz szansę ochronić się przed problemami z układem krążenia (regulują ciśnienie krwi i poziom cholesterolu), zadbać o stawy, a nawet budować mocniejsze kości (jeśli w diecie nie zabraknie i dobrych źródeł magnezu oraz wapnia).

Pamiętaj, że karotenoidy to naturalne przeciwutleniacze, zwalczające wolne rodniki. Tych szczególnie dużo w otoczeniu mieszkańców miast, palaczy i miłośników intensywnie przetworzonej żywności.

Czytaj więcej o antyoksydantach

Czosnek nieprzypadkowo nazywany jest naturalnym antybiotykiem Czosnek nieprzypadkowo nazywany jest naturalnym antybiotykiem Shutterstock

Białe owoce i warzywa: wrogowie infekcji

Do grupy białej zaliczamy czosnek, cebulę, pora, kalafiora czy cykorię. Najbardziej cenione są te, które obfitują w flawonoidy (przeciwutleniacze) i allicyny o działaniu przeciwbakteryjnym. Chociaż nie wszystkim odpowiada jego smak, jest niekontrolowanym królem w tej kategorii i słusznie nazywany "naturalnym antybiotykiem". Zresztą, niezależnie od tego, czy sięgniesz po niego podczas infekcji wirusowej, czy bakteryjnej, wspomoże leczenie, gdyż zawiera ajoen. Poznaj tajemnice czosnku i innych "cudownych" leków naturalnych

Słusznie robiły nasze babcie, proponując soki z całej grupy jako lekarstwo na przeziębienie. Na pewno łagodzą dolegliwości związane z infekcjami wirusowymi, ale i bakteryjnymi, a nawet z astmą.

Flawonoidy działają rozkurczowo, moczopędnie i przeciwzapalnie. Białe rośliny obfitują też w siarkę, pomocną przy osiąganiu pozytywnych proporcji między cholesterolem LDL i HDL. Jest dobra dla skóry i włosów, ale uwaga: nie leczy problemów dermatologicznych. Od tego jest lekarz.

Zielone warzywa liściaste uchodzą za eliksiry młodości i wrogów nowotworów Zielone warzywa liściaste uchodzą za eliksiry młodości i wrogów nowotworów Shutterstock

Zielone owoce i warzywa: jedz bez umiaru

Kochamy je nie tyle ze względu na barwniki, co inne, wspólne dla roślin o zielonym kolorze cenne składniki. Trzeba jednak pamiętać, że sam barwnik chlorofil, którego w nich najwięcej, nie jest bez znaczenia. Wspiera bowiem pracę wątroby i pomaga pozbyć się toksyn z organizmu, reguluje pracę jelit, a nawet łagodzi objawy astmy.

Szpinak, sałata, brukselka, brokuły, kiwi, szparagi, natka pietruszki czy rzeżucha powinny gościć na stole każdego, komu zależy na dobrym samopoczuciu. Dzięki zawartości witamin z grupy B mają bowiem znakomity wpływ na nasz układ nerwowy. Najwięcej mają kwasu foliowego (inaczej witamina B9), niezbędnego w diecie przyszłych mam i kobiet w ciąży (zwłaszcza na początku), gdyż zapewnia prawidłowy rozwój cewy nerwowej u płodu. Uwaga, nie powinny o nim też zapominać kobiety, które aktualnie nie planują powiększenia rodziny. Anemia to często "kobieca choroba", a kwas foliowy jej zapobiega. Więcej o anemii

Warzywa zielone to doskonałe źródła witamin A, C i E, czyli wspierają oczy, odporność, zapobiegają chorobom nowotworowym, poprawiają wygląd cery i opóźniają procesy starzenia.

Często w przypadku konkretnych problemów ze zdrowiem lekarz zaleca jedzenie ?zielonych warzyw liściastych?. I na pewno warto go słuchać. Osoby w dobrej formie, bez wyraźnych przeciwwskazań, mogą je spożywać dosłownie bez ograniczeń. Nie utyją, nie zachorują, nie przedawkują.

Czytaj: jaki problem, taka dieta

Najobficiej cenne polifenole występują w jeżynach, czarnych porzeczkach, czarnym bzie, bakłażanach, malinach, aronii, wiśniach, żurawinie i czerwonej kapuście. Najobficiej cenne polifenole występują w jeżynach, czarnych porzeczkach, czarnym bzie, bakłażanach, malinach, aronii, wiśniach, żurawinie i czerwonej kapuście. Shutterstock

Niebieskie owoce i warzywa: dla pełnego oddechu

W rzeczywistości "niebieskie" owoce i warzywa są niejednokrotnie fioletowe (śliwki), czarne (czarna porzeczka), granatowe (borówki), a nawet intensywnie czerwone (żurawina). Łączy je bowiem przede wszystkim zawartość antocyjanozydów, niezwykłych przeciwutleniaczy, docenionych przez medycynę ludową, ale i klasyczną, już w oparciu o wiarygodne badania naukowe, a nie tylko obserwacje. Zaliczamy do nich także ciemne winogrona, aronię czy bakłażana.

Antocyjanina wyraźnie opóźnia procesy starzenia, chroni przed infekcjami, a także wspomaga walkę z zapaleniami układu pokarmowego i moczowego. W przypadku przewlekłych chorób pęcherza za najlepszy lek naturalny uchodzi żurawina.

Uwaga: wszelkie barwniki i ich źródła nie leczą, a jedynie czasem wspomagają leczenie i mają uznaną rolę w profilaktyce zdrowotnej. Przynoszą najlepsze efekty w komplecie (tęcza barw), ale nie w pigułce.

Czytaj: Chińskie ziółka i sok z buraka, czyli polska rzeczywistość onkologiczna

Więcej o: