Inne przyczyny wywołujące biegunkę u dzieci to:
- alergia pokarmowa - pojawia się często gdy dziecko zje uczulający je produkt. Towarzyszy temu wsypka, infekcja dróg oddechowych, nudności
- nietolerancja pokarmowa - w przeciwieństwie do alergii nie jest związana z układem immunologicznym, a wywoływana najczęściej zaburzeniami trawienia. U dzieci najczęściej dotyczy glutenu lub laktozy
- zatrucie różnymi substancjami np. grzybami
- przejedzenie lub inne błędy dietetyczne np. nadmiary soków owocowych, nadmiar produktów ciężkostrawnych, nieodpowiednia temperatura potraw, zbyt szybkie jedzenie
- infekcje wirusowe - częstą przyczyną są rotawirusy
- infekcje bakteryjne
- ząbkowanie
- stany emocjonalne takie jak stres, strach
- choroby - mukowiscydoza, zapalenie gardła, zapalenie płuc
- przyjmowanie leków np. antybiotyków
Biegunka u dziecka - objawy
Biegunka u dzieci, tak samo jak u dorosłych objawia się zawsze zwiększoną ilością stolców, zmianą ich konsystencji i zapachu. Częstymi objawami współistniejącymi są gorączka, brak apetytu, osłabienie, ból brzucha, wzdęcia. Bez względu na wiek dziecka czy sposób odżywiania biegunkę rozpoznamy u dziecka jeżeli zmienia się charakter i częstość oddawania stolców.
O biegunce można mówić wtedy, kiedy występuje oddawanie większej ilości niż 3 stolce w ciągu 12 godzin.
Biegunkę można podzielić na ostrą i przewlekłą. Pierwszy typ pojawia się nagle i trwa zazwyczaj 10-14 dni. Najbardziej prawdopodobną przyczyną jest zakażenie wirusowe lub bakteryjne. Często towarzyszą temu objawy takie jak gorączka, ogólne osłabienie, ból brzucha, wymioty. Ostra biegunka jest jednym z najczęściej występujących dolegliwości wieku dziecięcego.
Drugim typem jest biegunka przewlekła, która trwa powyżej 14 dni. Jej powodem są najczęściej zaburzenia pracy jelit, połączone z nieodpowiednią dietą - zbyt duża ilość soków, spożywanie zimnych pokarmów. Biegunce często towarzyszy osłabienie, brak apetytu.
Powikłaniami tego typu biegunki są zaburzenia odżywiania, niedobory elektrolitów i składników mineralnych najczęściej żelaza.
Ze względu na rodzaj biegunkę możemy podzielić na:
- osmotyczną - występuje podczas problemów z wchłonięciem nadmiernej ilości substancji z jelit, które powodują zatrzymanie wody, zwiększając w ten sposób ilość stolca
- wydzielniczą - spowodowana jest wzmożonym wydzielaniem do jelit dużych ilość soli, wody oraz innych substancji
- wysiękową - spowodowana uszkodzeniem budowy i czynności nabłonka jelitowego, najczęściej na skutek procesu zapalnego
Ustalenie przyczyn powstania biegunki jest bardzo ważne ze względu na metodę leczenia. U dzieci najczęściej występują biegunki bakteryjne i wirusowe.
Biegunki wirusowe
Najczęściej wywoływane są przez rotawirusy. Do zakażenia dochodzi na drodze kropelkowej lub pokarmowej. Droga kropelkowa powoduje że choroba rozprzestrzenia się bardzo szybko, najczęściej w dużej grupie osób np. w przedszkolu lub szkole. Na zakażenie rotawirusami najbardziej podatne są dzieci do ukończenia 2 roku życia, po tym okresie pojawiają się przeciwciała, które zwiększają odporność na zakażenie.
Biegunki wywołane rotawirusami mają bardzo gwałtowny przebieg. Często towarzyszą im także gorączka i wymioty.
Infekcja wywołana rotawirusami często jest określana grypą żołądkową, ponieważ może przypominać zwykłe przeziębienie.
W przypadku zarażenia rotawirusami, niestety nie ma skutecznego lekarstwa. Leczenie polega na łagodzeniu objawów, działaniu przeciwbólowym i uzupełnianiu płynów.
Biegunki bakteryjne
Biegunki bakteryjne najczęściej wywołane są bakteriami typu Salmonella. Do zakażenia dochodzi na skutek nieprzestrzegania zasad higieny lub po spożyciu nieświeżego jedzenia. W tym przypadku narażone są najczęściej dzieci w wieku przedszkolnym. Choć zarażenie dotyczy przewodu pokarmowego mogą pojawić się także ogólne objawy takie jak gorączka, dreszcze, bóle głowy.
W przypadku zakażenia bakteryjnego jedynym skutecznym leczeniem jest kuracja antybiotykowa i nawadnianie organizmu.
Biegunka u dziecka - leczenie
Sposób leczenia często zależy od charakteru biegunki. Biegunki ostre czyli trwające kilka dni najczęściej ustępuję samoistnie lub po podaniu lekkich środków przeciwbiegunkowych, dostępnych w aptece bez recepty. Należy pamiętać o uzupełnianiu płynów, aby nie doprowadzić do odwodnienia organizmu.
Biegunki przewlekłe - trwające powyżej 3 tygodni, zazwyczaj są skutkiem innych chorób współistniejących i wymagają odpowiedniego leczenia.
W przypadkach bardzo ciężkich konieczne jest leczenie szpitalne.
Pierwszym i najistotniejszym punktem leczenia biegunki jest nawadnianie organizmu, zapobiegając odwodnieniu. Często stosuje się do tego celu specjalnie przygotowane płyny i elektrolity lub np. rozpuszczalne witaminy dostępne w aptekach.
Dużą rolę podczas łagodzenia objawów i leczeniu biegunki odgrywa dieta. Wbrew pozorom dzieciom należy podawać te same pokarmy co do momentu wystąpienia problemu. Początkowo nie należy odstawiać wszystkich produktów i rygorystycznie zmieniać diety. Powinno się zrezygnować z mleka i produktów mlecznych, ponieważ one najczęściej są przyczyną biegunek i nietolerancji u dzieci. Dzieje się tak dlatego, że jelita dzieci nie są jeszcze w pełni rozwinięte i nie są w stanie strawić wszystkich zawartych w mleku białek i tłuszczów.
Często pomocne jest wprowadzenie lekkostrawnych produktów takich jak sucharki, ryż, starte jabłka i banany. Dzieci u których wystąpiła biegunka lepiej będą tolerowały mniejsze porcje, podawane częściej (nawet 6-7 razy na dobę). Prawidłowe żywienie podczas biegunki zapobiega niedoborom substancji odżywczych oraz niedoborom energetycznym i sprzyja regeneracji nabłonka w jelitach.
W skrajnych przypadkach jeżeli u dziecka wystąpią takie objawy jak zaburzenia świadomości, gorączka >38 st., zapadnięte gałki oczne, intensywne wymioty czy krwawe biegunki, należy niezwłocznie zasięgnąć porady lekarza.
Po zastosowaniu prawidłowego leczenia i nawadniania organizmu, biegunka u dziecka ustępuje zazwyczaj po 5-7 dniach.
W celu zapobiegania zarażeniom rotawirusowym na rynku dostępne są dwa preparaty w formie szczepionek, które należą do szczepień zalecanych (nie obowiązkowych).
Najlepszym sposobem zapobiegania biegunkom jest przestrzeganie zasad prawidłowego odżywiania i zasad higieny.
