Alergia pokarmowa: co to jest?
Alergia pokarmowa to nieprawidłowa reakcja układu odpornościowego powtarzająca się po zjedzeniu danej rzeczy. Uczulić może nawet niewielka ilość alergenu, czyli substancji wywołującej chorobliwą odpowiedź organizmu. Zdrowe osoby nie reagują na alergeny. Alergii nie należy mylić z nietolerancją pokarmową, która polega na braku enzymu rozkładającego dany pokarm, a nie na reakcji odpornościowej organizmu. Alergia pokarmowa dotyka 4-8% dzieci oraz 2-4% dorosłych.
Alergia pokarmowa: objawy
Alergia pokarmowa może objawiać się różnie - nie tylko schorzeniami układu pokarmowego, lecz także zaburzeniami pracy układu oddechowego czy nieprawidłowościami skórnymi. Najczęstsze objawy alergii pokarmowej to:
- nudności,
- wymioty,
- ból brzucha,
- biegunka,
- krew w stolcu,
- obrzęk gardła,
- mrowienie warg i języka,
- świąd,
- pokrzywka,
- atopowe zapalenie skóry,
- wstrząs anafilaktyczny.
Alergii pokarmowej mogą również towarzyszyć zawroty głowy, silne bóle migrenowe, zaburzenia widzenia i słyszenia, zmęczenie i rozkojarzenie, zaparcia.
Alergia pokarmowa: najpopularniejsze alergeny
Wiele produktów może wywołać alergię, jednak da się wyróżnić te, które robią to zdecydowanie najczęściej. Najpopularniejsze alergeny to:
- białko mleka krowiego,
- białko jajek,
- orzechy,
- seler,
- pomidory,
- kakao,
- czekolada,
- truskawki,
- ryby,
- owoce morza,
- cytrusy,
- soja,
- zboża.
Trzeba pamiętać o tym, że nawet mała ilość alergenu może wywołać poważną reakcję organizmu. Nie bez kozery zatem na opakowaniach przeróżnych produktów znajdujemy ostrzeżenie: "może zawierać śladowe ilości orzechów arachidowych" - dla alergików taka "śladowa ilość" to duże ryzyko. Warto zwracać uwagę na skład produktów, które kupujemy i uważnie obserwować, czy nie zawierają któregoś ze szkodliwych dla nas składników.
> Zobacz także: Alergeny w mieszkaniu
Alergia pokarmowa: przyczyny
Uważa się, że alergie pokarmowe wynikają przede wszystkim z predyspozycji genetycznych. Może zdarzyć się więc, że jeśli na orzechy uczulony jest rodzic, będzie na nie musiało uważać także dziecko. Czynniki genetyczne nie tłumaczą jednak nagłego wzrostu liczby alergii, który obserwujemy w ostatnich latach. Naukowcy przypuszczają, że ma to związek z zanieczyszczeniem środowiska i postępem cywilizacyjnym. Używamy tak dużej ilości leków i detergentów (np. mydeł), że sami pozbawiamy się bakterii, które zapewniają organizmowi zrównoważone funkcjonowanie. Na wzrost liczby alergików wpływają również obecne w przetworzonej żywności konserwanty.
Alergia pokarmowa: diagnostyka
Podstawą diagnostyki alergii jest wywiad lekarza z pacjentem. Warto przed wizytą zastanowić się i zapisać, po jakim pokarmie pojawiają się objawy, jak wyglądają i jak często to się dzieje. Należy zastanowić się także nad historią alergii w rodzinie.
W trakcie poszukiwań alergenu wykonuje się tzw. próbę prowokacyjną, podczas której chory dostaje podejrzewany o uczulenie produkt. Całość odbywa się pod kontrolą lekarza, który obserwuje, czy dochodzi do reakcji alergicznej. W diagnostyce stosuje się również dietę eliminacyjną - na jakiś czas z jadłospisu chorego wyłącza się podejrzany produkt, a następnie podaje go ponownie i sprawdza, czy objawy alergii wystąpiły i tym razem. Lekarz może zlecić testy skórne, badania krwi i inne, bardziej szczegółowe, głównie pomocnicze analizy (np. biopsję błony śluzowej przewodu pokarmowego).
Alergia pokarmowa: leczenie
Około 1/3 chorych przestaje być uczulona na dany produkt po roku lub 2 latach wystrzegania się uczulających ich produktów. W ten sposób większość dzieci wyrasta z alergii na mleko krowie. Niestety, część alergików musi zrezygnować z określonych pokarmów do końca życia.
> Przeczytaj: Dieta bezglutenowa - co to jest i kiedy jej stosowanie ma sens?
Najskuteczniejszą metodą walki z alergią jest po prostu dieta eliminacyjna, czyli taki sposób odżywiania, który wyklucza uczulający pokarm. O ile w przypadku np. pomidorów czy orzechów jest to dość proste, o tyle przy alergii na białko zboża (gluten) wymaga dużej wiedzy i stałej czujności.
Alergia pokarmowa: jak reagować?
Kontakt z alergenem może wywołać bardzo poważną reakcję organizmu - wstrząs anafilaktyczny, który grozi śmiercią. Objawia się pokrzywką całego ciała, swędzeniem, trudnościami z przełykaniem, dusznościami i niskim ciśnieniem. W najpoważniejszych przypadkach do tych objawów dołączają wymioty, biegunka, zimne kończyny, poty, w końcu zanik tętna. Jeśli podejrzewamy wstrząs anafilaktyczny, musimy natychmiast wezwać pomoc i, jeśli to możliwe, odizolować chorego od alergenu. Niektórzy alergicy, którzy są świadomi swojej choroby, mają przy sobie ampułkę z adrenaliną oraz leki antyalergiczne. Adrenalinę podaje się domięśniowo.
Więcej informacji o wstrząsie anafilaktycznym znajdziesz tutaj.
To także może cię zainteresować:
> Alergia na przyjaciela, czyli jak sobie radzić, gdy uczula zwierzak
