Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Gluten: co to takiego?
Gluten to białko roślinne, które występuje w nasionach pszenicy, żyta i jęczmienia. Gluten może pojawić się również w owsie poprzez zanieczyszczenie tego zboża innymi ziarnami. Gluten zbudowany jest z dwóch typów białek, gliadyny i gluteniny. W połączeniu z wodą gluten nadaje ciastu elastyczność, wypieki są dzięki niemu pulchne i stosunkowo długo zachowują świeżość.
Gluten: komu szkodzi?
W ostatnich latach gluten stał się wrogiem publicznym numer jeden. Sklepy i restauracje zaroiły się od produktów bezglutenowych, a wrogowie glutenu konsekwentnie budują jego czarny PR. Produkty bezglutenowe są, rzecz jasna, o wiele droższe od zwykłych - strach przed glutenem to skuteczne narzędzie marketingowe.
W istocie gluten szkodliwy jest tylko dla kilku procent społeczeństwa - szacuje się, że problem dotyczy od 3 do 6% z nas. 1% cierpi na celiakię, czyli trwałą nietolerancję glutenu. Inne dolegliwości związane z glutenem to alergia na gluten i nadwrażliwość na gluten. Aby potwierdzić lub wykluczyć którąś z chorób, należy udać się do gastrologa i zrobić niezbędne badania. Nie można na własną rękę ocenić, czy ma się celiakię, czy nie.
> Zobacz także: Alergia pokarmowa - przyczyny, objawy i leczenie. Które pokarmy uczulają najczęściej?
Celiakia to trwała choroba genetyczna, w wyniku której organizm nieprawidłowo reaguje na gluten. W niektórych przypadkach celiakia rozwija się w ukryciu, w innych chory cierpi na biegunkę, bóle brzucha, zaparcia, zmiany skórne. Gluten powoduje zanikanie kosmków jelita cienkiego, które odpowiadają za wchłanianie składników odżywczych. Celiakii nie da się wyleczyć i nie da się z niej wyrosnąć. Jedynym wyjściem jest stosowanie do końca życia diety bezglutenowej - wtedy kosmki jelitowe mają szansę, by odrosnąć. Celiakia to nie to samo co alergia na gluten, z której zwykle się wyrasta.
Gluten jest pożywny, zdrowe osoby przyswajają go z łatwością. Wszystko wskazuje na to, że zdecydowanej większości z nas niczym nie grozi. Wieść gminna niesie, że gluten powoduje otyłość - to nieprawda. Zbędne kilogramy wynikają zwykle z nierozsądnej diety i braku ruchu.
Gluten: w czym się kryje?
Niektóre produkty zawierają gluten zawsze, co do innych możemy być niemalże pewni - jeśli nie mają glutenu, na pewno będzie to wyraźnie podkreślone na opakowaniu. Produkty bezglutenowe oznaczone są zielonym przekreślonym kłosem zboża. Najpopularniejsze produkty z glutenem to:
- pszenica i jej odmiany,
- pszenżyto,
- jęczmień,
- żyto,
- owies (sam w sobie nie ma glutenu, jednak w większości przypadków jest zanieczyszczony przez inne, glutenowe ziarna),
- mąki pszenne, żytnie, jęczmienne,
- płatki pszenne, jęczmienne, żytnie, owsiane,
- kuskus, kasz manna, jęczmienna i owsiana,
- makaron pszenny i żytni,
- pieczywo,
- pierogi, kopytka, pyzy,
- naleśniki,
- herbatniki, biszkopty, sucharki, wafle itp.,
- ciasta i ciastka,
- pizza,
- bułka tarta.
Gluten dodaje się też do wielu innych produktów: wędlin, konserw, jogurtów, nabiału, sosów, sałatek, słodyczy, przypraw, chińskich zupek, smakowych alkoholi, aromatów, suplementów diety... Jednym słowem - jeśli chcemy uważać na gluten i mamy ku temu powody, musimy uważnie czytać wszystkie etykiety.
Gluten: gdzie go nie ma?
Przetworzone produkty bezglutenowe to takie, które mają go mniej niż 20 miligramów na kilogram. Na półkach w sklepie oznaczone są symbolem przekreślonego kłosa. Pokarmy, w których gluten nie występuje naturalnie, to:
- mięso,
- owoce,
- warzywa,
- ziemniaki,
- fasola,
- soczewica,
- ryż,
- kukurydza,
- soja,
- proso,
- gryka,
- amarantus,
- maniok,
- tapioka,
- sorgo,
- orzechy.
To także może cię zainteresować:
> Zboża i produkty zbożowe z glutenem - które są najzdrowsze?
> Choroba Dühringa - skórna postać celiakii
> Chleb bezglutenowy - kiedy należy włączyć go do diety?
Moda na dietę bezglutenową to ściema. Poznaj 6 popularnych mitów o glutenie, na które nie ma dowodów
