Odwodnienie: co to jest?
Odwodnienie to stan, w którym na skutek utraty znacznej ilo¶ci wody dochodzi do zaburzenia równowagi wodno-elektrolitowej organizmu. Nasze cia³a sk³adaj± siê przede wszystkim z wody i nawet jej jednoprocentowy ubytek daje o sobie znaæ. Nieleczone odwodnienie doprowadza do powa¿nego zaburzenia funkcji organizmu, a w koñcu - do ¶mierci.
Do³±cz do Zdrowia na Facebooku!
Wyró¿niamy trzy rodzaje odwodnienia (w zale¿no¶ci od równowagi miêdzy niedoborem wody i soli mineralnych): odwodnienie hipertoniczne (przewaga niedoboru wody i nadwy¿ka elektrolitów), izotoniczne (równomierna utrata wody i elektrolitów), hipotoniczne (przewaga utraty elektrolitów).
Odwodnienie: przyczyny
Odwodnienie wystêpuje wtedy, gdy organizmowi nie dostarcza siê wystarczaj±cej ilo¶ci wody. Najczêstsze przyczyny odwodnienia to biegunka i wymioty. Odwodnieniu sprzyjaj± choroby z wysok± gor±czk± czy intensywne uprawianie sportu - w takich sytuacjach trzeba szczególnie dbaæ o przyjmowanie wody w odpowiednich ilo¶ciach. Ryzyko odwodnienia podwy¿sza upalna pogoda (mo¿e doj¶æ do hipertermii, czyli przegrzania), przebywanie w ekstremalnych warunkach oraz d³uga i intensywna praca fizyczna. Odwodnienie mo¿e dopa¶æ osoby, które w krótkim czasie straci³y sporo kilogramów, a tak¿e ludzi na diecie bogatej w b³onnik i wysokobia³kowej. Czujno¶æ nale¿y zachowaæ równie¿ podczas za¿ywania leków moczopêdnych (diuretyków), przeczyszczaj±cych, przeciwcholinergicznych i psychotropowych. Stan odwodnienia mo¿e wyst±piæ tak¿e po spo¿yciu zbyt du¿ej ilo¶ci alkoholu, kofeiny czy soli kuchennej.
> Sprawd¼: Woda pitna to nie tylko tlen i wodór. Co w niej p³ywa?
Odwodnienie: objawy
Objawy odwodnienia to:
- silne pragnienie,
- spadek masy cia³a,
- sucho¶æ w ustach,
- sucho¶æ skóry i b³on ¶luzowych,
- ból g³owy,
- zawroty g³owy,
- nudno¶ci,
- wydalanie niewielkich ilo¶ci moczu (diureza),
- wystêpuj±ce naprzemienne pobudzenie i otêpienie,
- tachykardia (przyspieszenie akcji serca),
- przyspieszony oddech,
- utrata elastyczno¶ci skóry,
- os³abienie lub nawet wycieñczenie.
W ostatnich stadiach odwodnienia dochodzi do zaburzeñ ¶wiadomo¶ci, niemo¿no¶ci mówienia, drgawek, delirium, utraty przytomno¶ci i, na koniec, ¶mierci.
Odwodnienie: leczenie
Leczenie odwodnienia polega przede wszystkim na podawaniu choremu wody do picia oraz zatrzymania "uciekania" wody z organizmu (na przyk³ad zahamowania biegunki). Osobie odwodnionej mo¿na podawaæ roztwory nawadniaj±ce, w których sk³ad wchodz± woda, glukoza chlorek sodu i potasu oraz cytrynian sodu. Pacjent powinien je¶æ pokarmy p³ynne oraz ma³e s³one przek±ski (paluszki, krakersy, precelki), aby uzupe³niæ niedobory sodu we krwi.
