Wymioty, czyli gwałtowne zwracanie treści żołądkowych lub żołądkowo-jelitowych poprzez gardło i jamę ustną, wywoływane są bezpośrednio skurczami mięśni brzucha i przepony, klatki piersiowej oraz skurczami mięśni gładkich żołądka i przełyku. Wymioty czasem poprzedzane są nudnościami. Same w sobie nie są chorobą, tylko objawem jakiejś dolegliwości. Zazwyczaj to odruch obronny organizmu, który w ten sposób broni się przed zatruciem lub przepełnieniem, grożącym uszkodzeniem przewodu pokarmowego. Może mieć ponadto inne przyczyny chorobowe, natomiast wymioty o nieustalonej etiologii nazywane są wymiotami czynnościowymi.
Za wywoływanie wymiotów odpowiedzialny jest ośrodek nerwowy, znajdujący się w rdzeniu przedłużonym. Ten ośrodek wymiotny otrzymuje bodźce z ważnych miejsc w organizmie:
Po przeanalizowaniu danych, płynących z receptorów, ośrodek wymiotny wysyła impuls do mięśni brzucha, przepony i klatki piersiowej, mobilizując je do silnego skurczu, jednocześnie mięśnie gładkie żołądka, jelit i przełyku dostają nakaz wykonywania skurczów antyperystaltycznych, czyli o kierunku przeciwnym niż normalnie. Następuje także rozluźnienie mięśni przełyku. W wyniku skurczu mięśni, w żołądku powstaje duże ciśnienie, które dosłownie "wyrzuca" treść żołądkową na zewnątrz. Jednocześnie, aby zapobiegać przedostawaniu się wymiocin do dróg oddechowych, zatrzymywany jest wdech i zamykana głośnia. Objawy towarzyszące wymiotom to bladość skóry, zwiększone wydzielanie śliny, spadek ciśnienia oraz osłabienie akcji serca.
W zależności od przyczyny wymioty mogą mieć różną postać. Mogą to być:
Wymioty towarzyszą bardzo wielu chorobom. Poniżej kilkanaście najczęstszych przyczyn:
Intensywne i długotrwałe wymioty powodują szybkie odwodnienie organizmu i utratę elektrolitów, dlatego też ważne jest nawadnianie i uzupełnianie utraconych soli mineralnych. W taki przypadku należy dużo pić, czasami jednak potrzebne jest podawanie płynów w formie kroplówki, szczególnie w przypadku małych dzieci oraz starszych osób. U nich szczególnie szybko dochodzi do odwodnienia organizmu.
Jeżeli wymioty towarzyszą zatruciu, dobrze jest ich nie wstrzymywać. Jest to sposób organizmu na pozbycie się toksyn. Także choroba lokomocyjna, chociaż uciążliwa, nie wymaga większych interwencji. Natomiast gwałtowne wymioty, połączone z innymi objawami, jak chociażby twardy i bolesny brzuch, wymagają konsultacji lekarskiej. Należy pamiętać, że wymioty to czasem wczesny objaw zawału serca. A także, co jest dość częste, ostrego zapalenia wyrostka robaczkowego.