Do³±cz do Zdrowia na Facebooku!
Bakteria shigella jest znana ju¿ od do¶æ dawna, bo od 1897 roku. W³a¶nie wtedy zosta³a wyizolowana przez japoñskiego naukowca Kiyoshiego Shigê (nazwa bakterii pochodzi od jego nazwiska). Shigella cieszy siê z³± s³aw±, poniewa¿ wywo³uje czerwonkê (dyzenteriê), chorobê objawiaj±c± siê bólem brzucha i biegunk±.
Shigella ma 4 gatunki: Shigella dysenteriae, Shigella flexneri, Shigella boydi i Shigella sonnei. W Polsce najczê¶ciej diagnozuje siê zaka¿enie pa³eczkami sonnei oraz flexneri. Do zaka¿enia wystarczy bardzo ma³a liczba bakterii, zaledwie 100.
Shigella: czerwonka bakteryjna (dyzenteria)
Czerwonka bakteryjna, zwana tak¿e dyzenteri± i szigeloz± (albo shigelloz±), jest wywo³ywana przez niektóre gatunki pa³eczki shigelli. Mo¿na siê zaraziæ przez ¿ywno¶æ lub kontakt z chorym cz³owiekiem - czêsto zaka¿eniu winne s± brudne rêce, dlatego czerwonkê nazywa siê tak¿e "chorob± brudnych r±k". Bakterie rozprzestrzeniaj± siê przez chorych na dyzenteriê oraz nosicieli, czyli osoby, które nie maj± objawów czerwonki, ale w ich kale wystêpuj± pa³eczki shigelli. Bakteria pojawia siê zwykle w surowych warzywach, sa³atkach, mleku, nabiale, drobiu i wodach gruntowych. Sprzyja jej szczególnie okres letni i du¿e skupiska ludzkie takie jak kolonie czy akademiki.
> Zobacz: Choroby brudnych r±k - wywiad z lekarzem medycyny El¿biet± P³oñsk±
Czerwonka (dyzenteria): objawy
Czerwonka to ostre zaka¼ne zapalenie jelit. Objawy czerwonki to:
- biegunka,
- krew i ¶luz w stolcu (czasem tak¿e ropa),
- lu¼ne stolce,
- gor±czka,
- w niektórych przypadkach krwiste wymioty,
- ból brzucha (spowodowany przez owrzodzenie b³ony ¶luzowej jelita grubego).
Czasem zaka¿enie shigell± odbywa siê bezobjawowo. Przebycie czerwonki nie uodparnia na bakterie Shigella. Powik³ania dyzenterii wystêpuj± rzadko, g³ównie u osób z upo¶ledzon± odporno¶ci± (np. chorych na AIDS) i niedo¿ywionych. Ze szczególn± ostro¿no¶ci± nale¿y traktowaæ szigelozê u osób starszych i dzieci.
Czerwonka (dyzenteria): diagnostyka i leczenie
Dyzenteriê diagnozuje siê poprzez badanie bakteriologiczne stolca. Czasem lekarze zalecaj± wykonanie tekstu na krew utajon± w kale, aby mo¿na by³o okre¶liæ, ile krwi jest wydalanej z organizmu podczas wypró¿niania.
> Przeczytaj: Kolor ka³u - o czym ¶wiadczy?
Leczenie czerwonki to przede wszystkim zapobieganie odwodnieniu - uzupe³nianie elektrolitów oraz wêglowodanów. Chorzy musz± przyjmowaæ du¿o p³ynów, nawet do 4 litrów dziennie. W wiêkszo¶ci przypadków stosuje siê antybiotyki. Je¶li przebieg choroby jest ciê¿ki (znaczne odwodnienie i os³abienie), lekarz powinien skierowaæ chorego do szpitala.
Shigella: praca w sektorze gastronomicznym
Przed podjêciem ka¿dej pracy zwi±zanej z gastronomi± nale¿y przebadaæ siê na obecno¶æ salmonelli i shigelli. Wystêpowanie której¶ z tych bakterii uniemo¿liwia pracê z jedzeniem. Osoby, które nie s± nosicielami bakterii, otrzymuj± specjaln± ksi±¿eczkê, która jest respektowana przez sanepid. W lokalach gastronomicznych co jaki¶ czas przeprowadzane s± kontrole - je¶li pracownik nie ma ksi±¿eczki potwierdzaj±cej nieobecno¶æ salmonelli i shigelli, mo¿e zostaæ ukarany grzywn±; konsekwencje ponosi równie¿ pracodawca.
Shigella: profilaktyka
Nie da siê zapewniæ stuprocentowej ochrony przed shigell±. Mo¿na jednak znacz±co obni¿yæ ryzyko zaka¿enia. Aby go unikn±æ, nale¿y przestrzegaæ podstawowych zasad higieny, czyli zawsze myæ rêce przed jedzeniem. Trzeba pamiêtaæ o odpowiednim przygotowaniu jedzenia (myciu warzyw i owoców), a tak¿e jego przechowywaniu - nale¿y trzymaæ je z daleka od owadów, poniewa¿ mog± one przenosiæ bakterie Shigella. Niewskazany jest zbyt bliski kontakt z chorym na czerwonkê.
To tak¿e mo¿e ciê zainteresowaæ:
> Dlaczego ludzki pot brzydko pachnie? Ekspert: "bo bakterie wal± nam kupê na skórê"
Na sobie i w sobie masz 2 kg bakterii! Czy jest siê czego baæ?
