Clostridium difficile to jeden z gatunków beztlenowej bakterii Clostridium. Ta bakteria występuje głównie w glebie, wodzie, ściekach, przewodzie pokarmowym zwierząt (także ludzi) oraz kobiecych narządach rodnych.
Clostridium difficile powoduje biegunkę oraz zapalenie jelita grubego, które może przybrać bardzo poważny obrót - u 10-15% chorych dochodzi do niedrożności jelit. Szczególnie często do zakażenia Clostridium difficile dochodzi po kuracji antybiotykowej.
> Zobacz: Anatomia człowieka: jelito grube - jego budowa i funkcje
Bakteria wytwarza tzw. przetrwalniki, czyli formy, które umożliwiają jej przetrwanie nawet w niesprzyjających warunkach. To dlatego czasem jest odporna nawet na antybiotyki mające leczyć ją samą.
Clostridium difficile: ryzyko zakażenia
Nosicielstwo Clostridium difficile diagnozuje się u 3% populacji. Nosicielem bakterii jest 20-40% pacjentów szpitali. Bakterię nosi w sobie także 50-60% noworodków i niemowląt; obecność Clostridium difficile spada do standardowych 3% po ukończeniu przez nich 1 roku życia. Zagrożenie zakażeniem wzrasta u osób powyżej 65 lat - ryzyko zachorowania jest 20-krotnie większe niż u ludzi młodych.
Osoby, które zakaziły się bakterią, choć nie są starsze, nie brały antybiotyków ani nie są chore, uległy tzw. zakażeniu środowiskowemu.
Ryzyko zachorowania jest najwyższe w szpitalach lub w domach opieki, ponieważ bakteria rozprzestrzenia się podczas wypróżniania się chorego, a potem przedostaje niemalże wszędzie - na podłogi, pościel, ubrania.
Clostridium difficile: przyczyny
Zakażenie Clostridium difficile wynika najczęściej (w ponad 90% przypadków) ze stosowania antybiotyków. Niektóre antybiotyki w dużym stopniu niszczą mikroflorę jelitową. Ryzyko zakażenia wzrasta, jeśli pacjent przyjmuje więcej niż 1 antybiotyk przez ponad 10 dni.
W szpitalach, w których występuje dużo zakażeń tą bakterią, podanie pacjentowi nawet jednej dawki antybiotyku może doprowadzić do zakażenia Clostridium difficile.
Czynniki zwiększające ryzyko zakażenia to:
- leki zmniejszające odporność,
- wiek (ponad 65 lat),
- unieruchomienie (częściowe lub pełne),
- chemioterapia.
Clostridium difficile: objawy
Zakażenie objawia się przede wszystkim wodnistą biegunką. Może wystąpić zapalenie jelita grubego, które skutkuje gorączką, bólami brzucha i wzdęciami. U 10-15% chorych dochodzi do niedrożności jelita grubego, poważnej choroby grożącej nawet śmiercią.
> Zobacz: UKŁAD POKARMOWY (TRAWIENNY) - budowa, funkcje i najczęstsze dolegliwości
W najcięższych przypadkach bakteria wywołuje rzekomobłoniaste zapalenie jelit, rozdęcie okrężnicy, perforację okrężnicy (przedziurawienie jelita grubego) i sepsę.
Clostridium difficile: diagnostyka
Zakażenie Clostridium difficile potwierdza się badaniem stolca. Czasem wykonuje się kolonoskopię (wziernikowanie jelita grubego), podczas którego zwykle pobiera się wycinki do analizy. Jeśli kolonoskopia jest niewskazana (np. w przypadku rozdęcia jelita grubego), przeprowadza się tomografię komputerową, na której widać ewentualne zmiany.
Clostridium difficile: leczenie
Clostridium difficile leczy się antybiotykami. Leczenie trwa od 10 do 14 dni i zwykle jest skuteczne. Oprócz tego chorym podaje się płyny i elektrolity. U 25% chorych występują nawroty zakażenia bakterią - wtedy leczenie trzeba zacząć od początku. Niedrożność czy rozszerzenie jelita wymaga leczenia operacyjnego.
Clostridium difficile: jak zapobiegać?
Żeby ograniczyć ryzyko zakażenia Clostridium difficile, należy przestrzegać zasad higieny. Po każdym zetknięciu się z osobą zakażoną Clostridium należy myć ręce, a w miarę możliwości używać jednorazowych rękawiczek. Najlepiej nie siadać na łóżku pacjenta. Pomieszczenia w szpitalach i domach opieki (szczególnie toalety) powinno się czyścić środkami odkażającymi z chlorem.
Na sobie i w sobie masz 2 kg bakterii! Czy jest się czego bać?
