Prowitaminy to takie związki chemiczne, które pod wpływem reakcji chemicznych przekształcają się w organizmie w witaminy. Prowitaminą witaminy A (po prostu prowitaminą A) jest beta-karoten (β-karoten), związek chemiczny należący do karotenoidów. β-karoten jest znany ze swoich leczniczych właściwości; można go dostarczać wraz pożywieniem lub suplementami diety. Warto zaznaczyć, że β-karoten jest substancją bezpieczną - organizm przetwarza go tylko tyle, ile potrzebuje. Co ważne, moc prowitaminy A nie słabnie po obróbce termicznej.
Więcej o samej witaminie A przeczytasz tutaj.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Prowitamina A (beta-karoten): właściwości zdrowotne
Karotenoidy należą do silnych przeciwutleniaczy (antyoksydantów). To substancje, które kontrolują poziom wolnych rodników w organizmie i nie dopuszczają do ich nadmiaru. Wolne rodniki przyspieszają proces starzenia, mogą też przyczyniać się do rozwoju chorób (na przykład nowotworowych, nadciśnienia czy miażdżycy).
Uwaga! Zbyt duże spożycie beta-karotenu może podwyższać ryzyko zachorowania na raka płuc u palaczy. Lepiej więc go nie suplementować (choć nic nie szkodzi na przeszkodzie jedzeniu naturalnych źródeł beta-karotenu).
Prowitamina A obniża poziom "złego" cholesterolu LDL, a więc zapobiega miażdżycy i chorobom serca; obniża prawdopodobieństwo wystąpienia zawału serca i udaru mózgu. Oprócz tego wzmacnia nasz układ odpornościowy i chroni przed infekcjami przewodu pokarmowego i dróg oddechowych.
β-karoten polepsza funkcjonowanie narządu wzroku, chroni przed tzw. kurzą ślepotą, czyli słabym widzeniem o zmierzchu. Co więcej, prowitamina A zmniejsza ryzyko wystąpienia zwyrodnienia plamki żółtej, która grozi utratą wzroku (szczególnie u osób starszych).
Prowitamina A (beta-karoten): dobry dla urody
Prowitamina A wspomaga opalanie - barwnik magazynuje się w skórze i nadaje jej pożądanego koloru. Jeśli chcesz się ładnie opalić, na kilkanaście dni przed spodziewanymi sesjami opalania pij świeżo wyciśnięty sok z marchwi ze dwa razy w tygodniu. Uwaga! Picie zbyt dużych ilości soku może skutkować zabarwieniem jej na pomarańczowy, nieestetyczny kolor.
Zobacz: Retinol, kolagen i reszta: wielka moc czy ściema?
β-karoten pobudza produkcję włókien kolagenowych, a więc działa przeciwzmarszczkowo. Chroni przed przedwczesnym starzeniem się skóry wywołanym szkodliwym wpływem promieniowania słonecznego. Może być wykorzystywany także do pielęgnacji włosów i skóry głowy. Działa również przeciwtrądzikowo.
Prowitamina A (beta-karoten): źródła
Gdzie znajdziemy prowitaminę A? W β-karoten bogate są przede wszystkim warzywa i owoce w kolorach żółtych i pomarańczowych, a także ciemnozielone warzywa liściaste. Za żółtą, czerwoną i pomarańczową barwę owoców i warzyw odpowiadają właśnie karotenoidy. Źródła beta-karotenu to między innymi:
- marchew i świeżo wyciśnięty sok z marchwi (marchew jest najbogatszym roślinnym źródłem beta-karotenu),
- pomidory,
- słodkie ziemniaki,
- papryka czerwona,
- brokuły,
- morele,
- dynie,
- mango,
- brzoskwinia,
- śliwki,
- melony,
- pomarańcze,
- natka pietruszki,
- jarmuż,
- szczaw,
- szpinak,
- szczypior,
- fasolka szparagowa,
- sałata,
- koperek,
- boćwina,
- kminek.
!["Ogórki i pomidory to dziś sama chemia!" - grzmi raport USA. Polskie warzywa i owoce też trują? [ROZMOWA]](https://bi.im-g.pl/im/7a/07/13/z19954042II,CC-BY-2-0-Flickr-com-liz-west.jpg)
