THC - czym jest ten związek, co to są kannabinoidy i receptory kanabinoidowe
Chemiczna nazwa tej substancji psychoaktywnej to dokładnie (-)-trans-delta-9-tetrahydrokannabinol. Należy do grupy związków nazywanych kannabinoidami z powodu ich oddziaływania na receptory kannabinoidowe.
Kannabinoidy są substancjami chemicznymi syntetyzowanymi przez rośliny (fitokannabinoidy), a także przez organizmy ludzi i zwierząt (endokanabinoidy), ponadto mogą zostać zsyntetyzowane w laboratorium (do celów badawczych lub do produkcji leków).
Kannabinoidy mówiąc ogólnie, wpływają na reakcje psychiczne człowieka i podtrzymywanie dobrego samopoczucia, łagodzą sytuacje stresowe, zmniejszają ból, zwiększają głód i pobudzają apetyt, szczególnie na słodycze i smaczne potrawy, ponadto regulują motorykę przewodu pokarmowego.
Napiszmy jeszcze, co to są receptory kannabinoidowe. Jest to grupa receptorów sprzężonych z białkami G i będących częścią układu endokannabinoidowego. To jeden z najważniejszych układów w organizmie, który reguluje wiele procesów fizjologicznych człowieka. Wpływa między innymi na ośrodki nerwowe odpowiedzialne za uczucie głodu, na metabolizm lipidów i węglowodanów oraz na magazynowanie tłuszczów, oddziałuje też na układ dokrewny i immunologiczny (odpornościowy).
THC - skąd się bierze
THC należy do grupy fitokannabinoidów, czyli substancji, które syntetyzują rośliny (konopie). Jest jednym z co najmniej 113 kannabinoidów zidentyfikowanych roślinach należących do tej grupy (konopie mają wiele odmian). THC to główny psychoaktywny składnik konopi indyjskich, z których wytwarza się marihuanę (susz). Samej roślinie służy prawdopodobnie do obrony przed szkodnikami, światłem ultrafioletowym i stresem środowiskowym.
THC po raz pierwszy wyizolowano w 1964 roku. Jest substancją nierozpuszczalną w wodzie, lecz w rozpuszczalnikach organicznych, takich jak alkohol i tłuszcze. W konopiach indyjskich odpowiada za około 90 procent właściwości psychoaktywnych rośliny.
Stężenie THC w roślinach konopnych jest zmienne i zależy od odmiany, ale i od środowiska, w którym wyrosła. W niektórych odmianach konopi indyjskich może znajdować się nawet 25 proc. THC, ale są też takie, gdzie tego związku jest nie więcej niż 0,3 procenta w suchej masie.
THC - jak działa
THC, podobnie jak inne kannabinoidy, działa na receptory kannabinoidowe, przy czym aktywuje receptor określany jako CB1. Ten receptor znajduje się w ośrodkowym układzie nerwowym, w tym w istocie czarnej, jądrach postawnych, hipokampie, układzie limbicznym oraz w móżdżku. Receptory CB1 znajdują się ponadto w innych częściach ciała, w tym w sercu, macicy, jądrach, wątrobie, tarczycy, kościach, jelicie cienkim oraz w obwodowym układzie nerwowym.
Związek jest zaangażowany w działanie neuroprzekaźników, takich jak serotonina, dopamina, GABA i innych. Dzięki temu wywołuje uczucie odprężenia, euforii. Ponadto zmniejsza odczuwanie bólu. Wywołuje też tzw. gastrofazę, czyli wzmożone poczucie apetytu. Niestety, negatywne działanie THC obejmuje zmiany percepcji i zaburzenia pamięci, czy koordynacji ruchowej. Te niekorzystne cechy mogą jednak być obrócone na korzyść chorych, jeżeli wykorzysta się je w właściwy sposób - uważają zwolennicy medycznej marihuany.
Wśród właściwości terapeutycznych THC wymienia się:
- znoszenie bólu
- działanie przeciwzapalne
- działanie przeciwutleniające
- ochrona układu nerwowego
- rozluźnianie mięśni
- działanie przeciwwymiotne i zmniejszające nudności
- właściwości przeciwnowotworowe
- pobudzanie apetytu
- zmniejszanie głodu heroinowego, kokainowego i alkoholowego
THC - kiedy stosuje się
W USA, Szwajcarii, Wielkiej Brytanii, Kanadzie, Hiszpanii i wielu innych krajach dostępne są leki na bazie syntetycznych kannabinoidów lub wyekstrahowane z konopii indyjskich i wykorzystywane w leczeniu nudności w trakcie chemioterapii. Istnieje też środek z dodatkiem THC pobudzający apetyt u osób z AIDS, a ponadto leki podawane w stwardnieniu rozsianym w celu złagodzenia bólu neuropatycznego, spastyczności, nadreaktywności pęcherza i innych objawów.
Ogólnie można powiedzieć, że THC wykorzystuje się przy takich schorzeniach i dolegliwościach jak:
- leczenie przewlekłego bólu, w tym neuropatycznego i przerzutowego, bólu związanego z zapaleniem kości i stawów
- leczenie sztywności mięśni w chorobie Parkinsona i spastyczności mięśni w stwardnieniu rozsianym
- jako środek przeciwwymiotny i wspomagający w czasie leczenia chemioterapią
- leczenie przeciwnowotworowe w połączeniu z innymi zabiegami leczniczymi
- niektóre rodzaje padaczki
- zespół Tourette'a
- anoreksja
- zespól stresu pourazowego
- jaskra
- choroby zapalne jelit
THC - działania niepożądane
THC może spowodować nie tylko odurzenie, ale także takie skutki uboczne jak:
- senność
- poczucie zmęczenia
- zaburzenia pamięci
- suchość w ustach
- bóle głowy
- przyspieszenie rytmu serca lub nieregularne tętno
- podniesienie ciśnienia krwi
- omdlenia
- zaburzenia koordynacji
- nadmierny apetyt
- panika, paranoja, halucynacje
Źródła: MedycznaMarihuana.pl, wybrane badania: PubMed.gov, NCBI, PubMed.gov, PubMed.gov, ..
