Senność odczuwana w ciągu dnia, czyli przypadłość nazywana hipersomnią, wiąże się z częstym odczuwaniem zmęczenia, uczuciem ciężkich powiek i chęcią zrobienia sobie drzemki. Hipersomnia może być naprawdę uciążliwa, a w skrajnych przypadkach utrudnia prawidłowe funkcjonowanie i wykonywanie codziennych obowiązków.
Senność - przyczyny ciągłego zmęczenia
Przyczyny odczuwania nadmiernej senności w ciągu dnia, mimo snu w nocy, mogą mieć różne podłoże. Najczęstsze przyczyny senności w ciągu dnia to:
- Zespół bezdechu sennego - zwany również obturacyjnym bezdechem sennym (OBS) objawia się ograniczeniem albo nawet zatrzymaniem przepływu powietrza przez drogi oddechowe w czasie snu. Epizody powtarzają się nawet kilkukrotnie w ciągu nocy i towarzyszy im nieregularne chrapanie, przerywany sen, przyspieszone tętno, przyspieszony oddech, nadmierna potliwość, a także częsta potrzeba oddawania moczu w nocy. Poza tym, osoby cierpiące na bezdech senny często odczuwają rano ból głowy, suchość w ustach, drażliwość, nerwowość, mają problemy z koncentracją i odczuwają ciągłe zmęczenie i senność.
- Brak higieny snu - złe nawyki związane z nocnym odpoczynkiem, takie jak nieregularny sen, poddawanie się silnym emocjom przed snem, zażywanie wieczorem leków pobudzających, picie napojów kofeinowych czy wykonywanie ćwiczeń fizycznych w godzinach wieczornych, mogą prowadzić do zaburzeń snu i uniemożliwiać pełny wypoczynek w ciągu nocy. Wówczas niedobór snu jest rekompensowany przysypianiem w ciągu dnia lub dłuższym spaniem rano.
- Zaburzenia rytmu snu - zaburzenia cyklu aktywności i odpoczynku często wiążą się z odczuwaniem znużenia w ciągu dnia. Przyczyny zaburzeń rytmu okołodobowego mogą być wewnętrzne, tak jak na przykład przyspieszona faza snu oraz zewnętrzne, czyli między innymi praca zmianowa lub nagła zmiana strefy czasowej.
- Przemęczenie - nadmierne zmęczenie i brak dostatecznej ilości snu w ciągu nocy to najprostszy i zarazem najczęstszy powód senności w ciągu dnia. Gdy organizm potrzebuje regeneracji i odpoczynku, senność jest jak najbardziej naturalną reakcją.
- Otyłość - naukowcy z Penn State College of Medicine stwierdzili, że senność odczuwana w ciągu dnia może wiązać się z nadwagą oraz otyłością, którym często towarzyszy bezdech senny. Poza tym, naukowcy uważają, że nadmierna waga sprawia, że w organizmie występuje ciągły stan zapalny, na skutek czego wydzielane są białka biorące udział w reakcji odpornościowej organizmu (cytokiny), a podwyższony poziom cytokin powoduje uczucie znużenia.
Aby ustalić przyczyny nadmiernej senności należy bacznie przyjrzeć się pacjentowi, jego trybowi życia, a także codziennej rutynie. Warto zwrócić uwagę na to, czy senności w ciągu dnia nie towarzyszą inne objawy, które pojawiają się nocą, takie jak przerywany oddech, uczucie niepokoju, nieodparta potrzeba poruszania nogami, chrapanie, odrętwienie ciała albo paraliż senny.
Na jakie choroby może wskazywać ciągła senność?
Senność, oprócz tego, że może być spowodowana prozaicznymi przyczynami, takimi jak niedostateczna ilość snu w nocy, może wskazywać na poważne problemy zdrowotne. Senność odczuwana w ciągu dnia, najczęściej połączona z bezsennością w nocy, jest związana z wieloma chorobami psychicznymi, na przykład depresją, schizofrenią oraz chorobą afektywną. Osoby cierpiące na tego typu zaburzenia są często zbytnio pobudzone, mają trudności z zasypianiem wieczorem, nie mogą się wyciszyć i często budzą się w nocy, co skutkuje niewyspaniem i nadmierną sennością w ciągu dnia.
Senność w ciągu dnia może być związana również z narkolepsją. Choroba ta objawia się trudną do opanowania sennością, która przeradza się w krótkotrwały, bardzo silny sen. Epizody spania mogą zdarzyć się nawet podczas rozmowy i trwają zazwyczaj od kilku sekund do kilkunastu minut, w czasie których chory nie pamięta, co się z nim działo. Oprócz nadmiernej senności i nagłego zasypiania narkolepsja objawia się odrętwieniem części lub całego ciała, paraliżem sennym oraz pojawianiem się halucynacji sennych.
Odczuwanie nadmiernej senności w ciągu dnia może towarzyszyć również, takim chorobom jak:
- choroba Parkinsona,
- choroby naczyniowe mózgu,
- cukrzyca,
- stwardnienie rozsiane,
- niewydolność krążenia,
- choroba niedokrwienna serca,
- niedokrwistość,
- choroba wrzodowa,
- astma oskrzelowa i inne choroby układu oddechowego,
- choroby reumatyczne,
- niedoczynność tarczycy,
- choroby pasożytnicze.
