Niewydolność krążenia - przyczyny, objawy, pierwsza pomoc i leczenie

Jedną z konsekwencji nieprawidłowej pracy serca jest niewydolność krążenia. Schorzenie to słusznie uważane jest przy tym za wyjątkowo niebezpieczne. Przy braku zdecydowanych działań zaradczych prowadzi do niedokrwienia narządów, a w dalszej fazie także do obrzęku płuc stanowiąc zagrożenie dla ludzkiego życia.

Niewydolność krążenia - przyczyny

Niewydolność krążenia jest konsekwencją nieprawidłowej pracy serca, ta zaś może mieć co najmniej kilka przyczyn. Najczęściej wspomina się w jej kontekście o zawale i chorobie niedokrwiennej serca, winne może być jednak również nadciśnienie tętnicze, wady serca o charakterze nabytym lub wrodzonym, leki przyjmowane przez pacjenta, a nawet toksyny, z jakimi wchodzi on w kontakt. Niekiedy problemy z sercem są też konsekwencją chorób ogólnoustrojowych takich, jak choćby niedoczynność i nadczynność tarczycy, cukrzyca, anemia oraz przewlekłe choroby płuc. Niewydolność krążenia może mieć też swoje źródło w nieodpowiedniej diecie stosowanej przez pacjenta. Nieco inaczej sytuacja przedstawia się jedynie wówczas, gdy mamy do czynienia z niewydolnością krążenia pochodzenia obwodowego. Ta najczęściej jest konsekwencją odwodnienia, krwotoku oraz tak zwanego wstrząsu septycznego.

Zobacz wideo Kołatanie serca - kiedy się pojawia i co oznacza?

Niewydolność krążenia - próba podziału

Niewydolność krążenia jest opisywana jako stan, w którym do narządów nie dociera wystarczająco dużo krwi, aby możliwe stało się zaopatrzenie ich w tlen. Dzieje się tak przede wszystkim wówczas, gdy serce nie pracuje prawidłowo, lekarze przeważnie mówią więc o niewydolności krążenia pochodzenia sercowego. Niestety, bywa i tak, że przyczyn tego schorzenia należy szukać poza sercem. Wtedy właśnie mówi się o niewydolności pochodzenia obwodowego. Specjaliści dzielą niewydolność krążenia także w oparciu o to, jak szybko narastają jej objawy, możemy więc usłyszeć zarówno o niewydolności ostrej, jak i o przewlekłej.

Niewydolność krążenia - objawy

Objawy niewydolności krążenia nie zawsze są takie same, różnicuje je przy tym przede wszystkim to, której komory dotyczą.

  • Gdy mamy do czynienia z niewydolnością lewokomorową, organizm alarmuje chorego, że dzieje się coś złego poprzez szybkie męczenie się, uczucie duszności oraz sinicę będącą konsekwencją ograniczonej ilości tlenu we krwi. Chorzy często skarżą się także na bolesność w klatce piersiowej, gdy zaś dochodzi do niedotlenienia mózgu może dojść także do zasłabnięcia.
  • Dla niewydolności prawokomorowej charakterystyczne są przede wszystkim te objawy, które świadczą o zastoju krwi w organizmie. Zwykle mamy w takiej sytuacji do czynienia z obrzękami, powiększeniem obwodu tułowia oraz bardzo silnym bólem brzucha odczuwanym zwłaszcza w jego górnej połowie. Pacjenci odczuwają też zwiększoną potrzebę oddawania moczu nasilającą się w godzinach nocnych oraz dolegliwości związane z nieprawidłowym funkcjonowaniem układu pokarmowego.

Jak diagnozuje się niewydolność krążenia?

Pojawienie się opisanych powyżej objawów powinno być postrzegane przez pacjenta jako sygnał alarmowy oznaczający konieczność udania się do lekarza. Ten najczęściej zleca zarówno badanie krwi i elektrokardiogram, jak i badanie RTG klatki piersiowej i echokardiografię. W oparciu o wyniki tych badań lekarz podejmuje decyzję o sposobie walki z niewydolnością krążenia.

Niewydolność krążenia - leczenie

Najważniejszym zadaniem, przed jakim staje lekarz, jest ustalenie przyczyn niewydolności krążenia, tylko wtedy bowiem zaproponowane leczenie okaże się adekwatne. Najczęściej chorym podaje się odpowiednie leki, bywa jednak i tak, że poprawa stanu zdrowia jest możliwa jedynie po operacji, np. założenia by-passów. Nawet po likwidacji niewydolności krążenia pacjent musi pozostawać pod opieką lekarza specjalisty.

Nagła niewydolność krążenia

Nagła, czy też ostra niewydolność krążenia różni się od przewlekłej formy tej choroby przede wszystkim tym, że zdrowie i życie pacjenta często zależy od szybkiej reakcji na jej objawy. Jeśli więc u chorego pojawi się nagłe i postępujące szybko osłabienie ogólne, narastające uczucie duszności, zimne poty, postępujące blednięcie oraz przyspieszona lub niemiarowa akcja serca, konieczne jest błyskawiczne wezwanie do niego pogotowia ratunkowego.

W czasie oczekiwania na przyjazd ekipy ratunkowej chory powinien być ułożony w pozycji półsiedzącej, dobrze jest przy tym zatroszczyć się, aby była ona maksymalnie wygodna. Konieczne jest zapewnienie mu dopływu świeżego powietrza, jeśli zaś zażywa leki (i nie są to leki o opóźnionym działaniu), można podać mu ich jednorazową dawkę (krok ten warto skonsultować z dyspozytorem odbierającym zgłoszenie o niewydolności).

To także może cię zainteresować:

Więcej o: