Dopamina - czym jest, jaką pełni rolę

Dopamina pełni funkcję neuroprzekaźnika. Jej działanie oraz funkcje uzależnione są od typu układu, w którym akurat się znajduje. Nieprawidłowe stężenie tej substancji w organizmie może być wiązane z chorobą Parkinsona lub pląsawicą Huntingtona. Znaczny wzrost poziomu dopaminy bywa łączony, przez niektórych badaczy, z wystąpieniem schizofrenii.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Dopamina to organiczny związek chemiczny zaliczany - podobnie jak adrenalina czy nadadrenalina - do tzw. katecholamin. Są to pochodne aminokwasów wytwarzane przez rdzeń nadnerczy oraz włókna układu sympatycznego. Niemal połowa z nich krąży we krwi połączona z białkiem osocza. Za uwalnianie dopaminy odpowiadają przede wszystkim neurony ośrodkowego układu nerwowego. Dopamina ulega syntezie w tkankach obwodowych (kanaliki nerkowe i nerkowe naczynia krwionośne, pęcherzyki płucne, trzustka oraz naczynia krwionośne płuc i serca ) i wykazuje tam aktywność autokrynną (tj. komórka sama wytwarza hormony, sama generuje informacje i sama je odbiera).

Dopamina: jak to działa?

Dopamina oddziałuje na organizm poprzez receptory zlokalizowane w błonie pre- jak i postsynaptycznej. Działanie dopaminy skupia się w obrębie trzech układów - pozapiramidowym, rąbkowym oraz w podwzgórzu. W zależności od tego w którym z nich się znajduje zmienia się jej działanie. Obecność tego związku w układzie pozapiramidowym odpowiada za napęd ruchowy, koordynację oraz napięcie mięśni. U osób z choroba Parkinsona obserwuje się znaczny niedobór dopaminy. W układzie rąbkowym, czyli limbicznym wpływa na procesy emocjonalne, tzw. wyższe czynności psychiczne (procesy poznawcze) oraz w bardzo niewielkim stopniu na procesy ruchowe. Obecność dopaminy w podwzgórzu umożliwia przede wszystkim regulację wydzielanych hormonów głównie prolaktyny oraz gonadotropin.

Dopamina: lek na nerki i serce

W niektórych przypadkach dopamina pełni funkcje leku, najczęściej w postaci kroplówki. Pomaga zwiększyć perfuzję nerek dzięki czemu udaje się uniknąć ostrej niewydolności tego narządu. Duże dawki dopaminy podwyższają ciśnienie tętnicze , a tym samym poprawiają kurczliwość mięśnia sercowego. Dlatego leki zawierające dopaminę podawane są pacjentom ze wstrząsem septycznym, kardiogennym, pourazowym, po operacji kardiochirurgicznej oraz w zaostrzeniu przewlekłej niewydolności krążenia. Podawana dożylnie nie przekracza bariery krew-mózg, przez co nie wywołuje uczucia euforii.

Dopamina: odpowiada za przyjemność?

Zdaniem niektórych badaczy duża część silnie uzależniających substancji w pewnym stopniu zwiększa wydzielanie dopaminy. Jednym ze związków zwiększających jej wydzielanie, a tym samym potęgującym poczucie szczęścia jest kokaina. Jednak przypisywane dopaminie zdolności wzmacniania i przenoszenia przyjemności nie znajdują jednoznacznego, naukowego potwierdzenia.

Czytaj także:

Choroba Glińskiego - Simmondsa

Kortyzol

Dopamina - hormon motywacji do działania i poszukiwania wrażeń?

Przełom nadnerczowy

Estradiol