Przewlekła niewydolność nerek (PNN) to sukcesywnie postępujące pogorszenie czynności wydalniczej nerek, które prowadzi do zatrucia organizmu. Powodem są gromadzące się końcowe produkty metabolizmu.
Przewlekła niewydolność nerek – przyczyny
Do głównych przyczyn wystąpienia choroby należy cukrzyca oraz nadciśnienie tętnicze. Pojawia się nefropatia cukrzycowa (do postępującego uszkodzenia nerek dochodzi wskutek przewlekłego stanu podwyższenia cukru we krwi) oraz nefropatia nadciśnieniowa (strukturę nerki uszkadza przewlekłe nadciśnienie krwi).
Do przewlekłej niewydolności nerek prowadzi również torbielowatość nerek, przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek, choroby dotyczące śródmiąższu i cewek nerkowych, przewlekłe zakażenia nerek, nefropatia obturacyjna, nefropatia polekowa, jak również toczeń trzewny. Na przewlekłą niewydolność nerek najczęściej zapadają osoby z jedną nerką, nawracającą kamicą nerkową, uszkodzeniem nerek w przebiegu przewlekłych chorób nerek i innych narządów.
Przewlekła niewydolność nerek - objawy
Objawy przewlekłej niewydolności nerek początkowo nie są charakterystyczne. Zależą od przyczyny, która doprowadziła do uszkodzenia nerek oraz od stadium PNN, czyli stopnia uszkodzenia funkcji nerek. Często w początkowych stadiach dominują objawy choroby podstawowej, która doprowadziła do przewlekłej niewydolności nerek.
Zwykle chorobę zwiastują problemy ogólne, będące skutkiem działania szkodliwych substancji na cały organizm, takie jak:
- nudności i wymioty, brak apetytu, chudnięcie,
- permanentne osłabienie, uczucie zmęczenia,
- zaburzenia koncentracji, bóle głowy,
- bladość powłok skórnych,
- świąd skóry,
- nadciśnienie tętnicze,
- częste oddawanie moczu w nocy (nykturia), przy czym normą jest jednorazowe oddanie moczu w nocy,
- wydalanie nadmiernej ilości moczu, nawet powyżej 3 litrów na dobę (to wielomocz, poliuria),
- nadmierne pragnienie (polidypsja),
- zmniejszenie ilości oddawanego moczu (w późnym okresie schorzenia),
- obrzęki (gdy dochodzi do przewodnienia). Pojawiają się najczęściej w okolicach kostek,
- duszności,
- wybroczyny na skórze (plamica),
- krwawienie dziąseł,
- nadciśnienie, czyli ciśnienie tętnicze powyżej 140/90 mm Hg,
- zaburzenia: zahamowanie wzrostu u dzieci, zaburzenia miesiączkowania u kobiet, obniżona aktywność seksualna u mężczyzn.
Objawy niewydolności nerek pojawiają się, gdy dochodzi do uszkodzenia powyżej 60 proc. miąższu nerkowego. W przebiegu przewlekłej niewydolności nerek charakterystyczne jest to, że pogarszanie się czynności nerek jest stopniowe i postępuje przez wiele
Przewlekła niewydolność nerek – kiedy do lekarza?
Przewlekła niewydolność nerek jest chorobą groźną i poważną. Choć objawy schorzenia nie są jednoznaczne, niektóre symptomy powinny skłonić do szybkiego kontaktu z lekarzem. Co jest niepokojące?
- Pojawienia się drgawek,
- gwałtowne nasilenie się duszności,
- pojawienie się obrzęków przy jednoczesnym spadku ilości moczu,
- wysokie ciśnienie krwi.
Przewlekła niewydolność nerek – diagnostyka i leczenie
Wczesne wykrycie i podjęcie prawidłowego leczenia zapobiega lub opóźnia rozwój choroby. Celem leczenia jest łagodzenie objawów rozwijającej się mocznicy, spowolnienie procesu pogarszania się czynności wydalniczej nerek, jak również zapobieganie powikłaniom przewlekłej niewydolności nerek. Leczenie PNN jest procesem wielokierunkowym i skomplikowanym. Prowadzi je nefrolog.
W diagnostyce przewlekłej niewydolności nerek pomocne są badania, takie jak:
- badania moczu,
- badania z krwi: morfologia,OB, stężenie sodu, potasu, wapnia, fosforu, kreatyniny, mocznika, glukozy, elektroforezy białka,
- badanie ultrasonograficznego nerek,
- urografia (badanie rentgenowskie dróg moczowych po dożylnym podaniu kontrastu),
- tomografia komputerowa,
- badanie elektrokardiograficzne (EKG).
Parametrem, który służy do monitorowania uszkodzenia jest GFR, czyli współczynnik przesączania kłębuszkowego. Oblicza się go na podstawie wyniku stężenia kreatyniny w surowicy krwi, uwzględniając masę ciała, wiek i płeć, według odpowiednich wzorów. Prawidłowe GFR wynosi więcej niż 90 mililitrów na minutę. Gdy jest trwale mniejsze niż 60 mililitrów na minutę mówi się o przewlekłej niewydolności nerek.
Nieleczona choroba w końcowym stadium rozwoju wymaga leczenia nerkozastępczego. W sytuacji, kiedy pojawi się mocznica oraz znaczne przewodnienie, jedyną możliwością leczenia jest dializoterapia (prowadzona do końca życia) lub przeszczep nerki.
Jak działają i są zbudowane nerki - o tym mówi nasz film
