Przewlekła mocznica - co to jest?
Przewlekła mocznica (uremia) jest to końcowe stadium niewydolności nerek, stan w którym stopniowe pogarszanie się czynności nerek prowadzi do zatrucia organizmu przez szkodliwe produkty przemiany materii. Toksyny, które nie są usuwane z organizmu wraz z moczem, kumulują się w tkankach i krwi. Jest to stadium choroby nerek, które wymaga wykonywania dializ oraz kwalifikuje do przeszczepu nerki.
Do powstania przewlekłej niewydolności nerek może prowadzić praktycznie każda chroniczna choroba nerek. Najczęściej są to takie choroby jak: przewlekłe kłębuszkowe zapalenie nerek, odmiedniczkowe zapalenie nerek oraz stwardnienie naczyń tętniczych nerek. Do poważnego uszkodzenia nerek mogą doprowadzić także choroby ogólnoustrojowe, dla przykładu cukrzyca, nadciśnienie tętnicze, toczeń rumieniowaty układowy itd.
Przewlekłą niewydolność nerek dzieli się na pięć etapów, z których końcowym jest właśnie mocznica. Nerki nie są w stanie już prawidłowo wydalać moczu, ani pilnować jego składu.
W wyniku złej pracy nerek dochodzi do kumulowania się w krwi kreatyniny, produktu przemiany białek w mięśniach oraz mocznika - metabolizowanego w wątrobie związku końcowego rozkładu aminokwasów. Ponadto zwiększa się we krwi poziom hormonów, w tym parathormonu, insuliny, glukagonu, hormonu somatotropowego, hormonu luteinizującego.
Przewlekła mocznica - objawy
Choroba objawia się na wiele sposobów. Powoduje stałe uczucie osłabienia, głęboką astenię, czyli przewlekłe zmęczenie, a także zaburzenia koncentracji, bóle głowy. Charakteryzuje się brakiem apetytu, może spowodować gwałtowny spadek masy ciała. Dochodzą do tego nudności i wymioty, bladość skóry, wywołana niedokrwistością. Chory może także odczuwać duszności. Dołącza się intensywny świąd skóry, uczucie gorzkości w ustach, drobne wybroczyny na skórze oraz krwawienia z dziąseł, a zaburzenia odporności powodują częste infekcje i zakażenia. W mocznicy nerki ulegają już zmniejszeniu, wydalane jest coraz mniejsza ilość moczu i dochodzi do obrzęków w wyniku przewodnienia organizmu.
Przewlekła mocznica a układ krążenia oraz układ krwionośny i układ oddechowy
Przewlekła mocznica związana jest także z nadciśnieniem, które spowodowane jest zaburzeniami w wydalaniu sodu i wody oraz uwalnianiem innych związków do krwi. Okresowo może dochodzić także do niedociśnienia, związanego z odwodnieniem w przypadku stosowania leków moczopędnych lub po intensywnych wymiotach. Konsekwencje takiego stanu to także niedoczynność serca, duszności oraz ryzyko zapalenia osierdzia.
Mocznica wywołuje także niedokrwistość (anemia), skazę krwotoczną, powodującą częste krwawienia z nosa, przedłużone krwawienie z ran, czy też łatwe powstawanie siniaków (wybroczyn). Upośledza także układ oddechowy, prowadząc do częstych zapaleń opłucnej oraz do obrzęku płuc. Pojawia się kwasiczy oddech, czyli szybkie i głębokie zaciąganie powietrza.
Przewlekła mocznica - objawy skórne, zmiany w układzie kostnych, zaburzenia w działaniu gruczołów dokrewnych
Przy tej chorobie skóra robi się blada albo szaro-brunatna, sucha, pełna siniaków i obrzęków. Zwiększona podatność na krwawienia z narządów i tkanek powoduje powstawanie wybroczyn. Skóra swędzi, czasem też pojawia się na niej tzw. szron mocznicowy, czyli wytrącanie się mocznika na powierzchni skóry.
Pojawiają się bóle kości i stawów, łatwo też dochodzi do złamań oraz naderwania ścięgna w wyniku odwapnienia kości i utraty siły mięśni. W wyniku zaburzeń hormonalnych zmienia się także cykl miesiączkowy, spadek libido, choremu grozi niepłodność. Niedobór witaminy D wywołuje wtórną nadczynność przytarczyc. U dzieci i młodzieży dochodzi ponadto do zahamowania wzrostu.
Przewlekła mocznica - wpływ na układ nerwowy
Choroba powoduje zaburzenia koncentracji, kłopoty z pamięcią, zaburzenia snu, a także drżenie mięśni, uczucie mrowienia kończyn, zespół niespokojnych nóg. Istnieje niebezpieczeństwo rozwoju depresji, psychozy, czy też demencji.
Przewlekła mocznica - leczenie
Mocznica wymaga tzw. leczenia nerkozastępczego. Oznacza to konieczność wykonywania dializ. W skrajnych przypadkach potrzebny jest przeszczep nerki. Skuteczne leczenie powoduje cofnięcie się objawów mocznicy. Leczenie farmakologiczne służy łagodzeniu objawów, a także leczeniu chorób towarzyszących.
