Torbiele na nerce (cysty) - co to są torbiele? Jakie są rodzaje torbieli?
Torbiele na nerce to przestrzeń w miąższu nerki wypełniona płynem surowiczym. Jest to rodzaj pęcherzyków, mających różne rozmiary, od kilku milimetrów do kilkunastu centymetrów średnicy. Są najczęściej pojedyncze. Powiększają się wraz z wiekiem, a gdy są spore, wychodzą poza obręb nerki. Torbiele proste występują stosunkowo często, szacuje się, że około 30 proc. dorosłych osób może mieć tę nieprawidłowość. Ponadto, ryzyko pojawienia się torbieli w nerce rośnie wraz z wiekiem i u osób starszych jest już częstą przypadłością. Mniejsze torbiele nerek nie dają żadnych objawów. Dopiero większe, o średnicy większej niż 5 cm, powodują ból w okolicy lędźwi, w boku, a także uczucie ucisku w brzuchu, czasem także nudności bez konkretnej przyczyny. Rzadko pojawia się krwiomocz, czy też zakażenie zawartości torbieli.
Jakie są rodzaje torbieli? Najczęściej mamy do czynienia z torbielą prostą, z gładkimi, cienkimi ściankami, bez przegród i zwapnień. Drugi rodzaj torbieli to zwyrodnienie wielotorbielowate nerek. Wyróżnia się ponadto tzw. nabytą torbielowatość nerek.
Torbiele proste na nerce - diagnostyka i leczenie
Torbiele proste nerek zazwyczaj wykrywa się przypadkowo, przy okazji innych badań. Najłatwiej zauważyć je podczas badania USG brzucha Jeżeli istnieje podejrzenie nowotworu, wykonuje się także tomografię komputerową. Jeżeli torbiel prosta nie powoduje bólu, nie wymaga leczenia, lecz jedynie obserwacji. Jeżeli jednak jest duża i zaczyna wystawać poza nerkę i uciskać sąsiednie narządy, wykonuje się tzw. zabieg sklerotyzacji torbieli. Polega na wprowadzeniu do torbieli igły i opróżnieniu jej zawartości oraz na wstrzyknięciu w to miejsce etanolu, co powoduje zarośnięcie torbieli. Jeżeli torbiele odrastają lub są duże, można też usunąć je chirurgicznie, metodą laparoskopową.
Torbiele na nerce - przyczyny
Torbiele na nerce mogą być nabyte, wrodzone oraz dziedziczne. Nie ma zgodności co to przyczyn powstawania torbieli nabytych. Może to być powikłanie związane z przewlekłą niewydolnością nerek, uboczny skutek dializ, albo powikłanie po urazie nerek. Wrodzone torbiele nerek diagnozuje się po urodzeniu. Nie wiadomo jednak, co je wywołuje. Torbiele nerek uwarunkowane genetycznie związane są z wadliwym genem i pojawiają się wtedy u kilku członków rodziny.
Torbiele złożone na nerce
Torbiel złożona na nerce to taka torbiel, która charakteryzuje się nieregularnym kształtem. Ma grube, przerośnięte, nieregularne ściany, masy tkankowe, przegrody i zwapnienia. Torbiel złożona może mieć charakter nowotworowy.
Zwyrodnienie wielotorbielowate nerek
Jest to wrodzona choroba obu nerek, objawiająca się obecnością licznych torbieli w korze i rdzeniu nerki. To choroba uwarunkowana genetycznie. Jeszcze w czasie życia płodowego w nerkach pojawiają się maleńkie cysty, które potem, w różnym tempie, rozrastają się w nerce. W przypadku dziedziczenia autosomalnego recesywnego zwyrodnienie wielotorbielowate wykrywalne jest już w czasie życia płodowego. Natomiast choroba dziedziczona autosomalnie dominująco objawia się zazwyczaj między 15. a 30. rokiem życia. Choroba może nie dawać żadnych objawów przez wiele lat. Jeżeli dojdzie do pęknięcia torbieli pojawia się ból oraz krwiomocz. U części chorych schorzeniu towarzyszy kamica nerkowa. Objawy to ponadto nadciśnienie tętnicze, nieprawidłowe wyniki w badaniu moczu. Rozrośnięte torbiele powodują zmiany w miąższu nerek i prowadzą do niewydolności. Jeżeli torbiele są rozrośnięte, mogą być przyczyną powstania przepukliny brzusznej. Chorobie mogą towarzyszyć torbiele umiejscowione w innych narządach, takich jak wątroba, trzustka oraz tętniaki tętnic wewnątrzczaszkowych.
Nie ma skutecznego sposobu leczenie tej choroby. Stosuje się jedynie leczenie objawowe i obniża ciśnienie tętnicze. W skrajnych przypadkach, gdy dochodzi do niewydolności nerek, dokonuje się przeszczepu nerki.
Nabyta (dializopochodna) torbielowatość nerek
Ta postać choroby objawia się u chorych na niewydolność nerek zazwyczaj po 8-10 latach dializ. Diagnozuje się wtedy przynajmniej 5 torbieli w obu nerkach. Nie ma metody skutecznego leczenia tej postaci torbieli. Chorym zaleca się leki przeciwbólowe oraz odpoczynek w łóżku.
