Krew w moczu (krwiomocz) - jakie schorzenia może oznaczać?

Krew w moczu, inaczej krwiomocz lub hematuria, to bardzo niepokojący objaw, który może świadczyć o różnych schorzeniach i problemach zdrowotnych, od zapalenia pęcherza po chorobę nowotworową. Kiedy dokładnie mówi się o krwiomoczu i jakie jeszcze mogą być jego przyczyny?

Mocz z krwią - kiedy występuje?

O krwiomoczu mówi się, gdy w polu widzenia w osadzie moczu widocznych jest więcej niż 3 czerwone krwinki. Obecność krwi w moczu czasami jest zauważalna gołym okiem - wówczas mocz przybiera barwę krwistą, czerwoną, różową lub brunatną. W takim przypadku mamy do czynienia z krwiomoczem makroskopowym. Z kolei, gdy kolor moczu jest niezmieniony mimo obecności krwinek czerwonych, mówi się o krwiomoczu mikroskopowym. Krew w moczu może świadczyć o chorobach różnych narządów, gdyż krwinki czerwone mogą pochodzić z wielu fragmentów układu moczowego, od cewki moczowej, przez moczowody i pęcherz po nerki.

Warto pamiętać, że zabarwienie moczu na kolor czerwony lub brunatny nie zawsze oznacza obecność krwi. Zmiana koloru moczu może być spowodowana spożyciem produktów, takich jak rabarbar czy buraki, a także obecnością hemoglobiny albo mioglobiny w moczu.

Krew w moczu - przyczyny

Obecność krwi w moczu może świadczyć o różnych chorobach, wśród których najbardziej popularne są:

1. Zapalenie dróg moczowych: stany zapalne w obrębie pęcherza, na przykład zapalenie pęcherza albo gruźlica pęcherza objawiają się początkowo uczuciem dyskomfortu podczas oddawania moczu, trudnościami w oddawaniu moczu, częstomoczem, a w skrajnych przypadkach krwiomoczem.
2. Schorzenia kłębuszków nerkowych: w przebiegu chorób tego typu mocz często zmienia barwę na ciemnobrązową, a w niektórych przypadkach chorobie nerek towarzyszą obrzęki lub nadciśnienie tętnicze.
3. Gruźlica nerek: jej objawami są zazwyczaj podwyższona temperatura ciała, ból brzucha, ból w dolnym obszarze pleców. Dodatkowo występuje zapalenie pęcherza wraz z typowymi objawami.
4. Kamica nerkowa: występuje, gdy kamień nerkowy blokuje odpływ moczu, na skutek czego pacjent nie może oddać moczu lub w moczu występuje krew. Atak objawia się silnym, nagłym bólem w obszarze lędźwi promieniującym do okolic krocza. Czasami dolegliwościom towarzyszą również wymioty.
5. Torbielowatość nerek: dolegliwości z nią związane to przede wszystkim ból brzucha oraz ból w okolicy lędźwiowej. Często pojawia się także nadciśnienie.
6. Zawał nerki: jego objawami są silny ból w okolicy nerek, gorączka, a czasami również nudności i wymioty. Oprócz krwi, w moczu stwierdza się obecność białek.

Inne możliwe przyczyny hematurii to między innymi obecność ciała obcego w drogach moczowych, zmiany występujące w drogach moczowych po radioterapii, uraz w obszarze dróg moczowych, choroby autoimmunologiczne, złamanie prącia oraz infekcje, którym towarzyszy wysoka gorączka.

Krew w moczu u mężczyzny i kobiety

U mężczyzn krew w moczu może świadczyć na przykład o zapaleniu gruczołu krokowego lub rozroście gruczołu krokowego. Powiększenie gruczołu krokowego to przypadłość, która dotyczy dużej części mężczyzn, którzy ukończyli 50 lat. Taki stan objawia się zazwyczaj trudnościami w oddawaniu moczu, częstomoczem, a czasami także krwiomoczem. Podobne dolegliwości są związane z zapaleniem gruczołu krokowego.

Z kolei u kobiet przyczyną pojawienia się krwi w moczu może być endometrioza. Jeżeli ogniska endometriozy są zlokalizowane w okolicach pęcherza lub innych części układu moczowego, miesiączkom towarzyszy krwiomocz. Oprócz tego, występują objawy podobne do objawów zapalenia pęcherza, czyli takie dolegliwości, jak częste uczucie parcia na pęcherz, bóle w okolicach pęcherza, ból odczuwany podczas oddawania moczu i trudności w utrzymaniu moczu.

Krew w moczu - co oznacza?

Pojawienie się krwi podczas oddawania moczu może wskazywać również na występowanie zmian nowotworowych, takich jak rak prostaty, rak pęcherza moczowego, rak nerek, rak cewki moczowej czy rak moczowodu. Nowotwory z tej grupy stwierdza się najczęściej u pacjentów po 55. roku życia, u których występują czynniki zwiększające ryzyko zachorowania, takie jak obciążenie genetyczne czy palenie tytoniu.

W przypadku nowotworu występującego w obszarze dróg moczowych, oprócz krwi w moczu pojawiają się ogólnoustrojowe objawy choroby. U dzieci krwiomocz, jeżeli towarzyszą mu bóle brzucha, powiększenie obwodu brzucha, infekcje dróg moczowych, gorączka, wymioty lub podwyższone ciśnienie krwi, może wskazywać na nowotwór złośliwy nerek, tak zwany guz Wilmsa.