Świąd skóry powodowany wysuszeniem i podrażnieniem skóry
Świąd skóry może się pojawić w wyniku dłuższego przebywania w suchym pomieszczeniu, w domu lub w pracy, szczególnie zimą, gdy rzadko otwieramy okna. Centralne ogrzewanie wysusza powietrze i jeżeli nie zadbamy o jego nawilżenie nasza skóra stanie się przesuszona. Ciepłe ubrania, szorstkie materiały - to też podrażnia skórę. Nie jest też dobre branie długich i gorących kąpieli, gdyż bardzo wysuszają skórę. Na te uciążliwości jest jednak prosta rada: pomaga dobry balsam oraz nawilżacz powietrza lub częstsze wietrzenie pomieszczenia.
Świąd spowodowany chorobami skórnymi
- choroby pasożytnicze skóry: świerzb, wszawica
- grzybica
- pokrzywka alergiczna i idiopatyczna
- atopowe zapalenie skóry
- łuszczyca
- liszajec zakaźny
Najważniejsze objawy:
- Świerzb to choroba skóry wywoływana przez pasożyta o nazwie świerzbowiec ludzki. Ma on około 0,4 mm długości i żywi się komórkami skóry. Do zakażenia dochodzi przez bezpośredni kontakt lub przez wspólną pościel lub ręczniki. Samica świerzbowca wgryza się naskórek i drąży tam tunele, w których składa jaja. Świąd potęguje się w nocy, gdy ciepło uaktywnia pasożyta. Lokalizuje się najczęściej na palcach rąk, na nadgarstkach, brzuchu, pośladkach i narządach płciowych. Na skórze świerzb widoczny jest w postaci grudek i pęcherzyków, które powodują świąd. W leczeniu świerzbu stosuje się maści i płyny, mające unicestwić pasożyta. Maść powinni zastosować także pozostali członkowie rodziny lub osoby bezpośrednio stykające się z osobą zarażoną. Trzeba też wyprać w wysokiej temperaturze ubrania i pościel, a następnie zdezynfekować lub wyprasować gorącym żelazkiem.
- Wszawicę powoduje wesz ludzka głowowa, odzieżowa oraz łonowa. Żywi się ludzką krwią. Roznosi się przez kontakt fizyczny z zakażoną osobą lub za pośrednictwem rzeczy, do których się przyczepia. Wesz odzieżowa może przenosić inne choroby, np. dur plamisty. Swędzące ranki po ugryzieniach pasożyta mogą być rozdrapywane, szczególnie przez dzieci. Wesz głowowa zostawia we włosach swoje jaja, przytwierdzone tuż u nasady włosa i widoczne w postaci białych kulek. Do zwalczenia wszawicy stosuje się preparaty w formie płynów, konieczna jest także dezynfekcja ubrań.
- Grzybica skóry wywoływana jest przez chorobotwórcze grzyby: dermatofity i drożdżaki. Objawy to: zaczerwieniona, pękająca i łuszcząca się skóra, świąd, ból i nieprzyjemny zapach. Grzybica może dotknąć różnych części ciała, jak stopy, pachy, narządy płciowe, paznokcie. W leczeniu stosuje się zewnętrzne leki przeciwgrzybiczne, w cięższych przypadkach także doustne.
- Pokrzywka widoczna jest w postaci małych, białawych bąbli na skórze, otoczonych czerwoną obwódką. Przyczyny to: alergia na różnorodne czynniki, a także przyjmowane leki, słońce, zimno, a nawet wibracje. U dzieci pokrzywka często wiąże się z infekcją wirusową. Pokrzywkę leczy się zazwyczaj lekami antyhistaminowymi.
- Atopowe zapalenie skóry (AZS) to przewlekły stan zapalny, u dzieci objawiający się na twarzy, w okolicach stykających się z pieluszką, na kończynach. U dorosłych natomiast - w zgięciach łokci, kolan, powiek, szyi oraz w okolicy nadgarstków. To rumieniowe, sączące się, pokryte strupami zmiany na skórze, którym towarzyszy silny świąd. Wśród przyczyn AZS wymienia się alergie pokarmowe, zmiany temperatury i wilgotności. W leczeniu ważne jest odpowiednie natłuszczanie skóry, czasem stosuje się także sterydy.
- Łuszczyca jest chorobą przewlekłą, spowodowaną złuszczaniem się naskórka, kilkakrotnie szybszym niż normalnie. Przyczyny nie są w pełni znane. Powoduje powstanie zgrubiałych czerwonych plam na skórze, pokrytej suchymi białymi łuskami oraz niekiedy świąd. Jest chorobą nieuleczalną. Dla złagodzenia objawów stosuje się leczenie za pomocą cygnoliny, glikokortykosteroidów czy pochodnych witaminy D oraz fototerapię.
- Liszajec zakaźny powodują bakterie gronkowca i paciorkowca. Na skórze pojawiają się bąble wypełnione ropą, które pękają i tworząc miodowe strupy. Liszajec zakaźny leczy się maściami z antybiotykiem.
Świąd skóry wywołany alergią, reakcją na zażywane leki oraz ukąszeniami owadów
Swędzenie skóry to także objaw alergii: kontaktowej, pokarmowej i wziewnej. Wysypka alergiczna, pojawiająca się w wyniku kontaktu z alergenem, bywa zazwyczaj też swędząca. Unikanie alergenów najczęściej poprawia stan skóry. Stosuje się także leki antyhistaminowe.
Niekiedy świąd skóry może być spowodowany reakcją na zażywane leki lub stosowane maści. W takim wypadku dobrze jest skonsultować się z lekarzem w sprawie dalszego postępowania.
Swędzenie skóry powodowane przez choroby wewnętrzne
Swędzenie skóry może towarzyszyć zaburzeniom metabolicznym przemiany materii (np. dnie moczanowej), chorobom narządów wewnętrznych (żółtaczka, choroby wątroby, zastój żółci, choroby nerek), zaburzeniom w funkcjonowaniu tarczycy, trzustki, jajników, zaburzeniom hormonalnym. Jednym z pierwszych objawów cukrzycy jest także swędzenie, suchość i łuszczenie się skóry.
Świąd skóry powodowany przez nowotwory
Choroby ogólnoustrojowe, takie jak białaczka i ziarnica złośliwa także objawiają się świądem skóry. U starszych osób świąd skóry jest związany z brakami żelaza lub szpiczakiem mnogim - nowotworem szpiku kostnego.
