Wszy to rodzaj owadów pasożytujących na ssakach. Nas, ludzi, szczególnie interesują trzy gatunki - wesz ludzka, czyli głowowa i odzieżowa, oraz wesz łonowa. Pasożyty atakują fragment skóry człowieka pokryty włosami - składają na niej jaja (gnidy) i żywią się krwią. Wszy powodują wszawicę, nieprzyjemną dolegliwość, której towarzyszy przede wszystkim uporczywy świąd zaatakowanych okolic.
Wesz ludzka i łonowa: poznaj wroga
Wesz ludzka ma spłaszczony tułów, krótką głowę i sterczące do przodu czułki. Posiada trzy pary nóg - u końca każdej kończyny znajduje się jeden pazur. Długość owada może wynosić od dwóch do prawie pięciu milimetrów (samice są większe od samców). Samice składają około stu jaj, czyli gnid. Wszy przytwierdzają jaja do nasady włosa lub ubrania specjalną wydzieliną. Gnida zamienia się w wesz po kilkunastu dniach.
> Zobacz: Wstydliwe dolegliwości, o których nie chcesz mówić nawet lekarzowi
Wesz łonowa, znana także jako menda czy mendoweszka, jest mniejsza od ludzkiej, ma długość od 1,3 do 1,5 milimetra. Samica składa około 50 jaj, które rozwijają się w mniej więcej dwa tygodnie. Wbrew swojej nazwie wesz łonowa atakuje nie tylko okolice intymne. Może zamieszkać także na skórze nóg, pachwin, pach, brzucha i klatki piersiowej; czasem pojawia się na rzęsach i brwiach.
Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Wesz odzieżowa nie bytuje na włosach, lecz w odzieży czy pościeli. Potrzebują człowieka nie do mieszkania, a do pożywiania się. Szczególnie lubią szwy i fałdy ubrania - to dla nich ciepła i bezpieczna kryjówka. Mają długość od dwóch do czterech milimetrów.
Kogo wszy atakują najchętniej?
Przyjął się pogląd, że wszawica to choroba osób bezdomnych, zaniedbanych i stroniących od higieny osobistej. To prawda, że brud raczej pomaga, a nie przeszkadza wszom, jednak mogą one zaatakować również osoby, które bardzo o siebie dbają i prowadzą zdrowy tryb życia. Najłatwiej wszy głowowe "złapać" w dużych skupiskach ludzkich takich jak przedszkola, szkoły, obozy czy kolonie.
Objawy wszawicy
Objawy wszawicy głowy to najczęściej:
- silny świąd skóry głowy,
- drapanie się, a w efekcie zaczerwienienie skóry karku i głowy,
- widok poruszających się wszy,
- obecność jaj wszy (gnid),
- poczucie, że coś się rusza we włosach,
- grudki obrzękowe,
- bąble pokrzywkowe,
- powiększone węzły chłonne na szyi.
Objawy wszawicy łonowej są analogiczne - świąd występuje w okolicach intymnych, czasem na nogach, w pachwinach, pod pachami, na brzuchu i klatce piersiowej, sporadycznie na brwiach i rzęsach. Po ukąszeniach zostają błękitnoszare plamki. Powiększają się węzły chłonne w pobliżu zainfekowanych miejsc. Wesz łonowa nie przenosi chorób.
Wszawicę odzieżową również charakteryzuje świąd skóry. Ugryzienia wszy powodują brunatne przebarwienia i niewielkie blizny, a także - w stadium zaawansowanym - zakażenia ropne. Zmiany umiejscowione są w tych okolicach ciała, które najściślej przylegają do odzieży, czyli na ramionach, klatce piersiowej, szyi i wokół pośladków. Uwaga! Wszy odzieżowe mogą przenosić powrotny i wysypkowy, a także gorączkę okopową.
Jak się pozbyć wszy głowowych?
Wszawica głowowa może być pokonana sposobami domowymi. Warto nieco podciąć (lub obciąć) włosy osoby zainfekowanej, a następnie wyjmować i wyczesywać wszy oraz gnidy. W aptekach znaleźć można środki chemiczne, które pomagają w walce z wszawicą. Nie zaszkodzi upranie rzeczy, z którymi zakażona głowa miała bezpośredni kontakt (choć wszy nie przeżyją długo bez wysysania krwi swojego "właściciela"). Jeśli wszy ma jeden członek rodziny, należy się spodziewać, że zaatakują one także pozostałych. Do lekarza trzeba zwrócić się wtedy, gdy wszy złapie bardzo małe dziecko (poniżej drugiego roku życia), robactwo zaatakuje rzęsy i brwi, dziecko cierpi na alergię lub astmę, wszy dopadną matkę w ciąży lub karmiącą piersią (lekarz zapisze jak najbezpieczniejsze preparaty).
> Zobacz: Pryszcze na plecach - domowe sposoby
Jak się pozbyć wszy łonowych?
Wszawica łonowa powinna skłonić do pójścia do lekarza. Dermatolog zapisze odpowiednie leki - mogą to maści, żele, szampony czy płyny. Do lekarza powinna udać się nie tylko osoba zainfekowana pierwsza, lecz także ci, którzy z nią mieszkają. Należy powstrzymać się na jakiś czas od kontaktów seksualnych, żeby nie przekazywać wszy dalej.
> Przeczytaj: Tryper, kłykciny czy chlamydia? To trzeba wiedzieć o chorobach przenoszonych drogą płciową
Jak się pozbyć wszy odzieżowych?
Wesz odzieżowa, jak sama nazwa wskazuje, gnieździ się nie na skórze człowieka, lecz na ubraniach i pościeli. Tu zdecydowaną rolę odgrywa tryb życia - wszawica odzieżowa atakuje przede wszystkim osoby bezdomne, przebywające w miejscach przeludnionych, ludzi z rejonów objętych klęską żywiołową. Wszy odzieżowych pozbyć się jest stosunkowo łatwo - zaatakowana przez wszy osoba musi się umyć i przebrać w czyste ubrania. Stare należy wyprać w wysokiej temperaturze i dokładnie wysuszyć, a następnie zdezynfekować. Jeśli nie ma takiej możliwości, najlepiej je po prostu wyrzucić.
To także może cię zainteresować:
> "Trzy razy w tygodniu bardzo dokładny prysznic". Częste mycie skraca życie?
> Swędzenie odbytu i okolic - wstydliwy problem, który ma wiele przyczyn
Potwory, z którymi mieszkasz, śpisz i przez które chorujesz. Czy musisz przegrać tę nierówną walkę?
