Pokrzywka - objawy
Pokrzywka to choroba skóry objawiająca się małymi, białymi pęcherzykami z czerwoną obwódką, pojawiającymi się na skórze pod wpływem jakiegoś czynnika zewnętrznego lub wewnętrznego. Pokrzywka nie jest zmianą bolesną, ale powoduje silne swędzenie. Odpowiednio leczona nie pozostawia śladów na skórze.
W połowie przypadków pokrzywka występuje razem z obrzękiem naczynioruchowym. Może to być obrzęk powiek, ust, rąk lub nóg, a także genitaliów. Często nasilony jest po jednej stronie ciała. Pokrzywce towarzyszy tzw. dermatografizm, co oznacza, że po zarysowaniu skóry zostaje na niej czerwona pręga.
Oprócz pęcherzyków i świądu skóry pokrzywce mogą towarzyszyć inne objawy, takie jak: osłabienie i zawroty głowy, kołatanie serca, chrypka, trudności w oddychaniu, nudności i wymioty oraz obniżenie się ciśnienia tętniczego. Tego typu reakcje organizmu, jeżeli się nasilają, są oznaką zbliżającego się wstrząsu anafilaktycznego i wymagają natychmiastowej pomocy lekarskiej. Obrzęk naczynioruchowy gardła powoduje trudności w oddychaniu, co grozi niedotlenieniem albo wręcz duszeniem się chorego.
Pokrzywka dotyka jednego na pięciu Polaków, w tym większość to kobiety po 30-tym roku życia. Około 1 proc. społeczeństwa cierpi na pokrzywkę alergiczną o charakterze przewlekłym. Na pokrzywkę skarżą się też dosyć często kobiety w ciąży.
Pokrzywka - przyczyny powstawania
Najogólniej pokrzywki możemy podzielić na ostre, trwające około kilku dni, maksymalnie do 6 tygodni oraz przewlekłe, które mogą trwać nawet kilka miesięcy, a nawet lat. Ostrą pokrzywkę na ogół wywołują alergeny wziewne, kontaktowe lub pokarmowe, ugryzienia niektórych owadów lub czynniki fizyczne, jak na przykład ciepło lub słońce. Pokrzywkę mogą spowodować także zakażenia bakteryjne oraz pasożytnicze. Przyczyny przewlekłej pokrzywki są trudne do zdiagnozowania.
Pokrzywka alergiczna
O pokrzywce alergicznej mówimy, gdy do jej powstawania przyczynia się kontakt z alergenem poprzez wdychanie, kontakt fizyczny lub spożycie alergizującego nas pokarmu.
Pokrzywkę alergiczną mogą wywołać następujące czynniki:
- alergeny wziewne i kontaktowe (pyłki, kurz, sierść zwierząt, lateks, substancje chemiczne zawarte w płynach lub proszkach do prania, kosmetyki, niektóre metale itp.)
- leki (niesteroidowe leki przeciwzapalne, w tym aspiryna, ibuprofen i inne, antybiotyki, środki kontrastowe używane w radiologii, środki przeciwbólowe z morfiną lub kodeiną i inne)
- alergeny pokarmowe (np. orzeszki ziemne, owoce morza, pszenica i inne, a także środki konserwujące i barwniki, znajdujące się w żywności przetworzonej)
- jad pszczoły, osy, szerszenia, mrówek
Pokrzywka fizykalna
O pokrzywce fizykalnej mówimy, gdy wywołują ją takie czynniki jak: zimno, ciepło, światło słoneczne, woda, ucisk, wibracje, pokrzywka cholinergiczna (pojawiająca się po wysiłku lub przegrzaniu ciała).
Pokrzywka alergiczna i fizykalna - leczenie
Najczęściej pomaga zażycie leków antyhistaminowych, ale w cięższych przypadkach konieczna jest konsultacja lekarska. W razie obrzęków i innych objawów towarzyszących pokrzywce stosuje się glikokortykosteroidy. Dwóch na trzech chorych w ogóle nie wymaga leczenia i wysypka mija im po kilku lub kilkunastu godzinach bez śladu. Jak przy każdej alergii, trzeba - w miarę możliwości - ograniczać kontakt z alergenem wywołującym pokrzywkę.
Stosuje się ponadto środki miejscowe, takie jak puder z tlenkiem cynku i benzokainą, probiotyki w celu wzmocnienia odporności, a przy pokrzywce fizykalnej, powodowanej ciepłem, pomagają środki zmniejszające pocenie się.
Pokrzywka alergiczna - domowe sposoby
Po pierwsze, należy unikać kontaktu z alergenem. Do domowych środków wspomagających leczenie pokrzywki należą:
- zioła, szczególnie te o działaniu antyalergicznym, np. napar z pokrzywy
- kąpiel w wodzie z dodatkiem krochmalu lub sody oczyszczonej pomaga łagodzić świąd
- unikanie kosmetyków mogących podrażnić skórę i stosowanie mydła antyalergicznego
Pokrzywka idiopatyczna
Pokrzywka idiopatyczna to przypadłość o nieznanej etiologii. Bardzo ciężko ustalić, co jest przyczyną pokrzywki. Lekarzom udaje się to w zaledwie 5-20 procentach przypadków. Mogą to być: zakażenie bakterią Helicobacter pylori, zakażenie wirusem zapalenia wątroby typu C-HCV, alergeny (lateks, niesteroidowe leki przeciwzapalne, antybiotyki).
Pokrzywka idiopatyczna może towarzyszyć także takim chorobom jak: infekcja grzybiczna i pasożytnicza, choroby tarczycy, nowotwory, układowe zapalenia naczyń, zapalenie wątroby, alergiom.
Aby znaleźć przyczyny pokrzywki badaniu poddaje się krew (OB, CRP, morfologia z rozmazem, próby wątrobowe), mocz, czasem bada się czynność tarczycy. Można wykonać testy skórne i inne specjalistyczne badania.
Pokrzywka idiopatyczna - leczenie
Stosuje się terapie lekami przeciwalergicznymi, czasem sterydami, jeżeli pokrzywka długo nie ustępuje.
Pokrzywka idiopatyczna - domowe sposoby
- unikanie stresu
- nieprzegrzewanie organizmu
- rezygnacja z alkoholu
- mycie skóry łagodnym mydłem
- unikanie kontaktu z alergenami
- na swędzącą skórę pomagają chłodne okłady
- należy nosić luźne, przewiewne ubrania, aby dodatkowo nie podrażniać skóry
- małe dawki hydrokortyzonu w maści na szczególnie swędzące miejsca
Pokrzywka na twarzy
Pokrzywka na twarzy i pokrzywka na szyi najczęściej spowodowana jest nadmiernym nasłonecznieniem, zimnem lub kontaktem z alergizującym kosmetykiem.
Pokrzywka u dziecka
U dzieci pokrzywka zdarza się stosunkowo często, diagnozuje się ją u 15-20 procent dzieci. Pokrzywka u dziecka najczęściej ma charakter ostry i związana jest z alergią pokarmową lub reakcją na przyjmowane leki, a także z infekcjami górnych dróg oddechowych i wirusowymi chorobami zakaźnymi. Przyczyną pokrzywki u dziecka może być też przewlekłe zapalenia migdałków, a nawet próchnica
