Dołącz do Zdrowia na Facebooku!
Białaczka: co to jest?
Białaczka należy do chorób onkohematologicznych - jest to choroba nowotworowa układu krwiotwórczego, czyli w uproszczeniu nowotwór krwi. Białaczka ma kilka typów. Nowotwór krwi polega na namnażaniu się nieprawidłowych komórek w szpiku kostnym. "Złe" komórki krążą po organizmie przez krwiobieg, niszczą zdrowe komórki (np. czerwone krwinki) i atakują różne organy, na przykład węzły chłonne, wątrobę, nerki czy śledzionę.
Białaczka: przyczyny
Rozrost białaczkowy, który powoduje białaczkę, nie ma jasno określonych przyczyn. Choroba ta grozi każdemu, bez względu na wiek, płeć czy stan zdrowia. Możliwe przyczyny białaczki to:
- nieprawidłowa praca układu odpornościowego,
- predyspozycje genetyczne,
- infekcje wirusowe (np. EBV, HTLV),
- czynniki fizyczne, biologiczne lub chemiczne (np. promieniowanie czy stałe przebywanie w pobliżu niebezpiecznych substancji).
Białaczka: typy
Typy białaczki wyróżniamy przede wszystkim ze względu na przebieg choroby. Białaczkę dzieli się na ostrą i przewlekłą. Białaczka ostra, jak sama nazwa wskazuje, postępuje szybciej niż białaczka przewlekła i ma gwałtowniejszy przebieg. Następny podział to rozróżnienie na białaczkę limfatyczną, limfoblastyczną i szpikową. Podsumowując, najogólniejsza klasyfikacja typów białaczki to:
- ostra białaczka szpikowa,
- ostra białaczka limfoblastyczna,
- przewlekła białaczka szpikowa,
- przewlekła białaczka limfatyczna.
O ostrych typach białaczki przeczytasz tutaj, o przewlekłej białaczce szpikowej tutaj, a o przewlekłej białaczce limfatycznej - tutaj.
Białaczka: objawy
Objawy białaczki zależą od jej typu. Zwykle nie są charakterystyczne tylko dla białaczki - równie dobrze mogą być symptomami różnych innych chorób, przewlekłego stresu czy zmęczenia. Przypadłości tych nie należy lekceważyć, ale też nie trzeba od razu wpadać w panikę. Wizyta u lekarza i skierowanie na odpowiednie badania rozwieją wątpliwości.
Białaczka ostra ma szybki, gwałtowny przebieg. Objawia się ogólnym osłabieniem i męczliwością. W ciągu kilku dni lub tygodni choremu pogarsza się samopoczucie; dokuczają mu przyspieszone tętno i oddech, szum w uszach i zawroty głowy. Czasem pojawiają się krwotoki z nosa. Chorzy mogą mieć bladą skórę (występuje tzw. bladość powłok), wybroczyny skórne, dużo siniaków oraz naloty na migdałkach, języku czy jamie ustnej. Białaczka przewlekła może rozwijać się bardzo długo (nawet kilka lat) bez wyraźnych objawów. Chorzy są bardziej podatni na infekcje, czują osłabienie i bóle gardła, skarżą się na potliwość, szczególnie nocną. Mają mniejszy apetyt i chudną, czują pełność w żołądku (skutek powiększenia się śledziony) i ciężkość (skutek powiększenia się wątroby). Apogeum objawów następuje dopiero w ostrej, późnej fazie choroby.
Białaczka: diagnostyka
Diagnoza białaczki obejmuje specjalistyczne badanie krwi w szpiku i krwi obwodowej. Wykonuje się również biopsję szpiku kostnego. Jeśli węzeł chłonny jest powiększony, trzeba wykonać badanie histopatologiczne jego fragmentu.
Białaczka: leczenie
Według danych Fundacji Przeciwko Leukemii prawdopodobieństwo całkowitego wyleczenia białaczki wynosi 42%. W ciągu ostatnich lat odsetek pacjentów, u których nie doszło do wznowy choroby, zwiększył się aż trzykrotnie (u dzieci jest to zmiana z 4% aż do 80%).
Leczenie białaczki to przede wszystkim chemioterapia oraz leki zależne od odmiany białaczki. W wielu przypadkach stosuje się przeszczep szpiku kostnego, czyli podanie pacjentowi substancji szpikowej od zdrowego dawcy, która może odtworzyć jego układ krwiotwórczy. W obecnych czasach bardzo łatwo znaleźć się w bazie dawców szpiku - wystarczy wypełnić dokumenty i zrobić wymaz z jamy ustnej. Takie bazy tworzą rozmaite organizacje, w Polsce jest to między innymi fundacja DKMS.
Nasze kompendium wiedzy o białaczce:
> Przewlekła białaczka limfatyczna - objawy, diagnoza, leczenie
> Przewlekła białaczka szpikowa
