Sorbitol - co to jest i kiedy jest stosowany?

Sorbitol to powszechnie stosowana substancja słodząca. Najczęściej wchodzi w skład produktów przeznaczonych dla osób chorujących na cukrzycę. Ale nie tylko. Zdarza się, że dodawany jest także do kosmetyków. Jakie właściwości ma sorbitol, kiedy jeszcze się go wykorzystuje oraz czy każdy może go stosować? W jakich sytuacjach bywa niebezpieczny dla zdrowia?

Co to jest sorbitol?

Sorbitol, jako dodatek do żywności oznaczany jest jako E-420, zaliczany jest do tzw. alkoholi cukrowych, czyli polioli. Choć ma postać białego ziarnistego proszku lub płatków, to do sprzedaży trafia zazwyczaj w formie 70 proc. roztworu wodnego. Do przemysłowej produkcji wytwarzany jest z glukozy, ale występuje także w niektórych artykułach spożywczych, algach, grzybach czy owocach. Wśród tych ostatnich na wyróżnienie zasługują:

Sorbitol w 50-60 proc. słodyczą przypomina sacharozę, czyli zwykły biały cukier. Po zjedzeniu pozostawia w ustach poczucie chłodu tym samym doskonale sprawdza się jako składnik gum do żucia czy past do zębów.

Bardzo często łączony jest z innymi słodzikami, aby zamaskować ich gorzki posmak. Doskonale sprawdza się jako wypełniacz niektórych artykułów spożywczych, dodatkowo dodaje im wilgoci oraz nadaje odpowiednią formę. Zatrzymuje wodę w produkcie, dlatego dłużej zachowują one świeżość, nie brązowieje pod wpływem wysokiej temperatury, tym samym doskonale sprawdza się w przemyśle cukierniczym. Sorbitolem dosładza się produkty niskokaloryczne, batony białkowe, desery mleczne, owocowe, lody, wyroby piekarnicze, kakaowe, sosy, likiery i musztardy.

Czym zastąpić cukier? Zdrowe zamienniki

Sorbitol - do czego służy i kiedy jest stosowany?

Ze względu na uczucie świeżości i chłodu, które zostają w ustach po zjedzeniu sorbitolu oraz fakt, że nie jest rozkładany przez bakterie znajdujące się w jamie ustnej, dodawany jest do past do zębów. Natomiast jego zdolność wiązania wody wykorzystywana jest do produkcji kosmetyków. Dzięki temu są one trwalsze i dłużej zachowują swoje właściwości. Można go znaleźć przede wszystkim w tych  preparatach, które działają nawilżająco. Dodatkowo nie uczula i kosmetyki z jego dodatkiem mogą być bez obaw stosowane przez osoby, które mają wrażliwą lub alergiczna skórę.

Sorbitol - ile ma kalorii?

Sorbitol jest znacznie mniej kaloryczny niż zwykły biały cukier. 100 gramów to 240-260 kcal, taka sama ilość klasycznej słodyczy to ok. 400 kcal. Niestety, sorbitol nie jest tak słodki i zdarza się, że trzeba go użyć więcej, aby uzyskać podobny smak, tym samym nie ma mowy o ograniczeniu ilości spożytych kalorii.

Jego największą zaletą jest jednak to, że gdy trafi do organizmu nie zachowuje się tak, jak glukoza - nie powoduje nagłego wyrzutu insuliny. Dlatego tak bardzo polecany jest osobom chorującym na cukrzycę.

Sorbitol - kiedy jest niebezpieczny?

Sorbitol to związek, który tylko w niewielkim stopniu jest wchłaniany przez organizm. Jego część podobnie jak fruktoza trafia do wątroby, gdzie przekształcana jest w glukozę. Reszta trafia bezpośrednio do jelita grubego i tam ulega fermentacji przez bakterie jelitowe. Z tego powodu nie można przesadzać z sorbitolem. Bardzo duże stężenie związku może wywoływać gazy, wzdęcia, a nawet biegunki.

Tym samym związek powinien być unikany przez osoby chorujące na zespół jelita drażliwego. U niektórych osób problemy żołądkowe może wywołać już bardzo niewielka ilość sorbitolu (ok. 5 g). Co ciekawe, to właśnie ten związek w połączeniu z błonnikiem odpowiada za właściwości przeczyszczające suszonych śliwek.

Sorbitol - czy jest bezpieczny dla zdrowia?

Nie ma ograniczeń do stosowania sorbitolu jako dodatku do żywności. Jednak zarówno producenci, jak i konsumenci muszą sobie zdawać sprawę, że nadmierne spożycie tego związku może działać przeczyszczająco. Tym samym firmy wytwarzające produkty wzbogacone o sorbitol muszą zamieścić taką informację na opakowaniu.

Z tego samego powodu sorbitol nie może być podawany dzieciom, które nie ukończyły jeszcze pierwszego roku życia. Związek może wywołać u nich bardzo silną biegunkę i przyczynić się do rozwoju nefropatii cukrzycowej, czyli uszkodzenia nerek charakterystycznego dla osób chorujących na cukrzycę lub ze znaczną otyłością. Do uszkodzenia nerek może dochodzić na skutek osmotycznych właściwości sorbitolu.

Więcej o: