Sacharoza - historia
Sacharoza jest to związek chemiczny, stanowiący podstawę cukru spożywczego. Ten węglowodan składa się z d-fruktozy oraz d-glukozy. Stanowi transportową formę cukru w roślinach. Sacharoza cechuje się białą barwą oraz krystaliczną postacią, a także słodkim smakiem i rozpuszczalnością w wodzie.
Historia sacharozy sięga starożytności. Produkt ten najpierw zaczęto wytwarzać z trzciny cukrowej na Bliskim Wschodzie, a także w Indiach i Chinach. Około IV wieku p.n.e. sacharozę sprowadzono na teren Europy. Na początku występował on tylko w Grecji i stanowił kosztowny lek na różnorodne schorzenia, a z czasem pojawił się w całej Europie. W XV wieku, po odkryciu Ameryki przez Kolumba, nowi osadnicy rozpoczęli uprawę trzciny cukrowej na tych terenach, dzięki czemu znacznie zwiększyły się dostawy cukru do Europy. W połowie XVIII wieku w Niemczech odbyła się pierwsza, skuteczna próba wyprodukowania sacharozy z buraka cukrowego. 50 lat później, w 1802 roku w Europie (i na świecie) otworzono pierwszą fabrykę sacharozy (cukrownię), pozyskiwaną z buraka cukrowego. Co ciekawe, cukrownię tę otworzono na dzisiejszym Dolnym Śląsku w miejscowości Konary. Budowę fabryki nadzorował niemiecki chemik Franz Karl Achard.
Źródła sacharozy
Sacharoza jest to związek chemiczny, który naturalnie występuje w roślinach. Podstawowymi, przemysłowymi źródłami sacharozy są: trzcina cukrowa oraz burak cukrowy. Jednakże sacharoza występuje w wielu innych produktach spożywczych, głównie owocach oraz artykułach zbożowych. Najbogatszymi źródłami sacharozy są:
- suszone owoce,
- mango,
- ananas,
- morele,
- daktyle suszone,
- mandarynki,
- banany,
- buraki,
- zielony groszek,
- fasola,
- kukurydza,
- płatki kukurydziane.
Sacharoza - właściwości
Sacharoza jest to organiczny związek chemiczny o właściwościach słodzących. Produkt ten nie wydziela zapachu i występuje w białej, krystalicznej formie. Sacharoza jest związkiem rozpuszczalnym w wodzie. Inną właściwością sacharozy jest jej szybka rekrystalizacja - po wysuszeniu, np. mokrych płatków śniadaniowych, które wcześniej były wymieszane wodą z cukrem, na ich powierzchni tworzą się kryształki cukru. Właściwość ta wykorzystywana jest często w cukiernictwie jako dekoracja produktów.
Sacharoza jest substancją nietoksyczną. Temperatura topnienia tego związku to 184 °C. To czysty węglowodór, pozbawiony wartości odżywczych. Wartość energetyczna 1 g tego produktu do 4 kcal.
Sacharoza - zastosowanie
Ze względu na swoje właściwości słodzące, sacharoza stosowana jest przede wszystkim w przemyśle spożywczym. Od połowy XVIII wieku, produkt ten powszechnie stosowany jest w Europie jako substancja słodząca.
Oprócz przemysłu spożywczego, sacharoza wykorzystywana jest w przemyśle kosmetycznym. Przez wiele lat ten związek chemiczny stanowił podstawowy składnik mydeł transparentnych, glicerynowych. Aktualnie, sacharozę coraz częściej wykorzystuje się do peelingów. Cukier stanowi bardzo dobry środek ścierny i tę właściwość wykorzystują producenci peelingów mechanicznych. Sacharoza bardzo dobrze złuszcza stary, martwy naskórek, oczyszcza skórę oraz poprawia jej ukrwienie. Peelingi cukrowe, których podstawowy składnik stanowi sacharoza, stosuje się na skórę całego ciała, również na skórę głowy. Bardzo dobre efekty przynosi stosowanie peelingów na łokciach, stopach, dłoniach i innych miejscach, gdzie skóra podatna jest na uszkodzenia oraz zrogowacenia. Cukier często łączy się z olejami lub innymi biologicznie aktywnymi substancjami, przez co, oprócz oczyszczenia skóry, również się ją nawilża oraz odżywia.
Sacharoza wykorzystywana jest również w depilacji. W krajach arabskich do dzisiaj bardzo popularne są pasty cukrowe, które łatwo wyprodukować w warunkach domowych. Najczęściej składnikami past cukrowych jest miód, cukier, woda oraz cytryna. Po zagotowaniu wymienionych składników, pastę przekłada się do zimnego naczynia i po delikatnym schłodzeniu, nakłada na skórę. Depilacja polega na usunięciu pasty cukrowej patyczkiem lub ugnieceniu ze składników kulki, którą następnie "jeździ się" po miejscach, które mają być wydepilowane. Podstawową zaletą tej techniki usuwania włosów jest niełamanie się włókna włosowego w mieszku, co skutkuje niewrastaniem się włosów w przyszłości w skórę.
