Glukoza to cukier prosty, który stanowi główne źródło energii dla organizmu człowieka.
Glukoza jest niezbędna do prawidłowego funkcjonowania wszystkich narządów wewnętrznych i układów, kluczowa dla mózgu i układu nerwowego. Do organizmu jest dostarczana przede wszystkim z pożywieniem. Bez niej człowiek nie jest w stanie żyć i prawidłowo funkcjonować. Za regulowanie stężenia glukozy w organizmie odpowiada trzustka i wydalana przez nią insulina, która transportuje do tkanek glukozę w momencie spadku jej poziomu. Zobacz: Badanie cukru we krwi .
Poziom glukozy we krwi bada się na czczo, podczas badania krwi.
Glukoza - norma
70-100 mg/dl (3.9-5.6 mmol/l)
Hiperglikemia - za wysoki poziom glukozy we krwi
Hiperglikemia może być zdiagnozowana jedynie w stosunku do czasu mijającego od spożytego posiłku i wykluczeniu błędnego wpływu różnego rodzaju substancji (szczególnie kofeiny, sterydów, estrogenów, indometacyny, doustnej antykoncepcji, litu, fenytoiny, furosemidu, tiazydów, tryoksyny).Niegdyś diagnozowano cukrzycę na podstawie pomiarów glukozy na czczo. Wartości większe od 140 mg/dl (7.8 mmol/l) i w 2 godziny po obciążeniu glukozą większe od 200 mg/dl (11.1 mmol/l) świadczyły o cukrzycy. W 1997 roku kryteria diagnostyczne zostały zweryfikowane i obecnie uważa się że:
Objawy cukrzycy i zawartość glukozy w przypadkowej próbce krwi większy od 200 mg/dl (11.1 mmol/L)
Oznaczenie na czczo poziomu glukozy i wyniki większe od 126 mg /dL (7.0 mmol/L)
Poziom glukozy równy lub większy od 200 mg/dL w 2 godziny po doustnym obciążeniu 75 gramami glukozy.
Spełnienie co najmniej jednego z powyższych kryteriów przynajmniej raz świadczy o hiperglikemii. Kryteria te stosuje się do każdej grupy wiekowej. Oznacza to iż klasyczny test tolerancji glukozy jest metodą przestarzałą i nie jest niezbędny do zdiagnozowania stanów nietolerancji glukozy lub cukrzycy.
Diagnostyka cukrzycy ciężarnych odbywa się w nieco inny sposób. Test przesiewowy przeprowadza się miedzy 24 a 28 tygodniem ciąży. Pomiary stężenia glukozy przeprowadza się w godzinę po podaniu 50 gramów glukozy. Jeżeli poziom glukozy wynosi więcej niż 140 mg/dL wówczas należy wykonać ponowne oznaczenie po podaniu doustnym 100 gramów glukozy.
Hipoglikemia - zbyt niski poziom glukozy we krwi
U dorosłych hipoglikemia może być zaobserwowana w:
niektórych nowotworach (nowotwory wywodzące się z wysp trzustkowych, rak i gruczolak żołądka, fibrosarkoma, guz wątroby)
chorobach wątroby
zatruciach (arszenik, czterochlorek węgla, fosfor, alkohol, salicylany, fenformina, leki antyhistaminowe)
niedoczynności kory nadnerczy
niedoczynności tarczycy (także zespoły poresekcyjne)
błędnym pobraniu próbek do badania i za długim transporcie do laboratorium
W przeszłości doustny test tolerancji glukozy po 5 godzinach od obciążenia był używany do diagnostyki reaktywnej hipoglikemii. Obecnie diagnostyka opiera się na stwierdzeniu stężenia glukozy mniejszego niż 50 mg/dL podczas epizodu hipoglikemii z towarzyszącymi objawami klinicznymi.
