Na choroby układu naczyniowego choruje coraz więcej osób, a wśród pacjentów najwięcej jest mężczyzn w średnim wieku. Co więcej, schorzenia tego typu należą do grupy najczęstszych przyczyn śmierci. Dlaczego zachorowalność na te choroby wzrasta? Jakie są główne przyczyny występowania chorób serca i układu naczyniowego? Bardzo często przyczyn jest wiele, a ryzyko wystąpienia schorzeń tego typu zwiększają takie czynniki jak:
- Stosowanie nieodpowiedniej diety
- Niski poziom aktywności fizycznej
- Palenie papierosów
- Nadwaga
- Przewlekły stres
- Nadużywanie alkoholu
- Predyspozycje genetyczne.
Do chorób układu sercowo-naczyniowego zalicza się między innymi takie schorzenia jak:
- Miażdżyca - może prowadzić do poważnych komplikacji, ale niestety daje pierwsze objawy dopiero wtedy, gdy zmiany miażdżycowe są już dobrze rozwinięte. W trakcie rozwoju choroby na skutek procesów zapalnych, na ściankach naczyń krwionośnych gromadzą się złogi wapnia, lipidy oraz kolagen, które tworzą tak zwane blaszki miażdżycowe. Blaszki wpływają na pojawienie się zaburzeń przepływu krwi przez naczynia, a gdy blaszka oderwie się od ściany naczynia krwionośnego może dochodzić do zamknięcia naczynia. W takich sytuacjach dochodzi do niedokrwienia narządu, który był zaopatrywany w krew przez dane naczynie.
- Udar mózgu - wyróżnia się udar krwotoczny oraz niedokrewienny, a obydwa rodzaje dotykają najczęściej osób w wieku od 65 do 70 lat. Objawy udaru są uzależnione od tego, jaka część mózgu zostanie podczas udaru uszkodzona. Możliwe powikłania po udarze to niedowład jednej strony ciała, problemy z mówieniem i rozumieniem mowy oraz zaniewidzenie.
- Nadciśnienie tętnicze - mówi się o nim, gdy ciśnienie przez jakiś czas utrzymuje się na poziomie powyżej 140/90 mm Hg. Podwyższone ciśnienie zwiększa ryzyko udaru mózgu, miażdżycy, wystąpienia zmian w obrębie siatkówki oraz niewydolności nerek. Leczenie nadciśnienia opiera się na farmakoterapii. Istotna jest także odpowiednia dieta (ograniczenie przetworzonych pokarmów, zmniejszenie ilości używanej soli) oraz zwiększenie aktywności fizycznej. Osoby uzależnione od papierosów powinny rzucić palenie.
- Niewydolność serca - jest zespołem objawów, do których należą między innymi szybkie męczenie się, obrzęki kostek oraz kaszel pojawiający się po wysiłku fizycznym. W przypadku choroby tej występują zaburzenia pracy serca i nieprawidłowości w przepływie krwi. Zazwyczaj niewydolność serca jest związana z chorobą wieńcową, a czasami występuje na skutek zawału serca, kardiomiopatii albo chorób zastawek. Większość przypadków zachorowań występuje u osób w wieku powyżej 60 lat.
- Zawał serca – jest stanem, w którym dochodzi do zatkania tętnicy, która doprowadza do serca krew razem z tlenem i substancjami odżywczymi. Na skutek tego następuje martwica fragmentu mięśnia sercowego. Zazwyczaj martwica obejmuje lewą komorę serca. Czasami na skutek zamknięcia jednej tętnicy dochodzi do rozwoju dodatkowych tętnic, które rozwijają się z innych naczyń krwionośnych. Wówczas można mówić o krążeniu obocznym, czyli takim, w którym nowa tętnica przejmuje funkcje tętnicy, która została zablokowana.
Schorzenia mogą obejmować również żyły i naczynia obwodowe. Do grupy chorób układu krwionośnego zalicza się też nabyte lub wrodzone wady serca oraz choroby nowotworowe serca.
Wiele schorzeń układu sercowo-naczyniowego daje podobne objawy. Typowe dolegliwości związane z problemami z funkcjonowaniem tego układu to:
Choroby układu krążenia - diagnoza
W przypadku chorób układu krążenia bardzo ważne jest szybkie rozpoznanie i podjęcie leczenia. Wczesne wdrożenie terapii znacznie zwiększa szanse na wyleczenie i redukuje ryzyko wystąpienia powikłań. U pacjentów z podejrzeniem chorób serca w pierwszej kolejności przeprowadza się badania krwi, w szczególności oznaczenie poziomu glukozy, trójglicerydów oraz cholesterolu. Takie podstawowe badanie pozwala na ocenę ryzyka zachorowania. Czasami wykonuje się badania dodatkowe, w tym oznaczenie poziomów fibrynogenu, homocysteiny, Lp(a) oraz białka C-reaktywnego, a u niektórych pacjentów konieczne jest przeprowadzenie badań specjalistycznych. Oprócz badania krwi w procesie diagnostycznym wykonuje się badania takie jak:
Rzadziej wyniki badań nieinwazyjnych nie są wystarczające, aby postawić diagnozę, w związku z czym zachodzi potrzeba wykonania badań inwazyjnych, z których najczęściej przeprowadza się koronarografię.
Poważne choroby często objawiają się błahymi dolegliwościami. Jak nie przegapić ważnych sygnałów