Wizyta u lekarza tej specjalności nie powinna kojarzyć się ze wstydem, a leczenie najlepiej podjąć jak najszybciej, a nie dopiero w momencie, gdy choroba będzie zaawansowana. Z jakimi schorzeniami można zgłosić się do proktologa i jakie metody diagnozy oraz leczenia stosuje taki lekarz?
Jakie problemy zdrowotne leczy proktolog?
Lekarz specjalizujący się w proktologii zajmuje się wszelkimi chorobami narządów dolnego odcinka przewodu pokarmowego. Wskazaniami do udania się do tego lekarza są takie dolegliwości jak:
- Częste biegunki
- Częste zaparcia
- Ból w okolicach jamy brzusznej lub odbytu
- Nieregularne wypróżnianie się
- Obecność krwi w kale
- Obecność śluzu w kale
- Odczuwanie bólu podczas wypróżniania
- Częste wzdęcia
- Świąd, pieczenie w okolicach odbytu
Podstawowe choroby, które leczy proktolog to hemoroidy, szczelina odbytu, nietrzymanie kału, wypadanie błony śluzowej kanału odbytu, uchyłki jelita grubego, ropień okołoodbytniczy, kłykciny kończyste, zakrzepica odbytu, wrzodziejące zapalenie jelita grubego, a także choroby nowotworowe jelita grubego.
Wizyta u proktologa – przebieg
Wizyta u lekarza proktologa rozpoczyna się zazwyczaj od szczegółowego wywiadu lekarskiego, podczas którego należy poinformować lekarza o wszystkich dolegliwościach. W trakcie wywiadu lekarz może zapytać również o nawyki żywieniowe, w tym rodzaje spożywanych pokarmów oraz regularność jedzenia. Specjalista zwróci uwagę również na styl życia pacjenta, przede wszystkim jego aktywność fizyczną. Jest to istotne, ponieważ nieodpowiednia dieta oraz siedzący tryb życia mogą skutkować problemami z wypróżnianiem. Po wywiadzie lekarz może wykonać podstawowe badanie proktologiczne, jakim jest badanie per rectum, czyli badanie odbytu, odbytnicy oraz kanału odbytu za pomocą palca. Niestety, chociaż badanie wiąże się z dużym dyskomfortem – głównie psychicznym, ponieważ jest zazwyczaj bezbolesne - jednak pozwala na wykrycie wielu nieprawidłowości.
Często na podstawie badania odbytu lekarz zaleca dalszą diagnostykę. Zazwyczaj zlecane jest podstawowe badanie kału, badanie kału na obecność krwi utajonej, a także badanie krwi. Lekarz może zalecić także wykonanie zdjęcia RTG jelita grubego, wlew doodbytniczy albo badanie ultrasonograficzne przezodbytnicze. Oprócz tego, zaleca się wykonanie badań specjalistycznych, do których należą:
- Kolonoskopia – polega na wprowadzeniu elastycznego endoskopu przez odbyt i obejrzeniu jelita grubego. Czasami podczas badania pobierane są próbki tkanek, które poddawane są analizie. Takie badanie oprócz diagnostyki może być wykorzystane do przeprowadzenia prostych zabiegów, takich jak usunięcie polipów z jelita, zatamowanie krwawienia albo poszerzenie zwężenia w obrębie jelita.
- Anoskopia, rektoskopia – badanie przeprowadzane za pomocą specjalnego wziernika. Podczas anoskopii możliwe jest obejrzenie odbytnicy oraz kanału odbytu, natomiast podczas rektoskopii można dodatkowo ocenić dalsze obszary układu pokarmowego oraz pobrać fragmenty tkanek, które poddaje się badaniu histopatologicznemu.
Po wykonaniu odpowiednich badań i postawieniu diagnozy lekarz zaleca leczenie, zazwyczaj w przypadku chorób w początkowym stadium podejmuje się leczenie farmakologiczne w postaci leków do stosowania doustnego albo doodbytniczego. Jeżeli choroby nie da się leczyć za pomocą farmakoterapii, konieczne może się okazać przeprowadzenie zabiegu chirurgicznego. Często przeprowadzane zabiegi to na przykład usunięcie polipów, hemoroidów czy torbieli w obrębie dolnej części układu pokarmowego.
W przypadku problemów, takich jak nieregularne wypróżnianie, przewlekłe biegunki czy przewlekłe zaparcia, skuteczne mogą okazać się najprostsze metody, czyli zmiana diety oraz zwiększenie poziomu aktywności fizycznej. Aby zachować zdrowie układu pokarmowego i regularność wypróżnień, w diecie nie może zabraknąć produktów bogatych w błonnik, do których należą między innymi pełnoziarniste pieczywo, pełnoziarniste makarony, płatki owsiane, otręby, owoce oraz warzywa. Posiłki powinno spożywać się regularnie, w równych odstępach czasu. Ważne są również odpowiednie rozmiary porcji – nie należy jeść zbyt dużo ani zbyt szybko. Prawidłowemu wypróżnianiu sprzyja również regularny wysiłek fizyczny.
