Badanie histopatologiczne polega na pobraniu od pacjenta próbki tkanek, a następnie poddaniu jej odpowiedniemu przygotowaniu i badaniu pod mikroskopem. Na podstawie tego badania diagnozuje się między innymi choroby nowotworowe. Oprócz tego, badanie histopatologiczne pozwala na podjęcie decyzji o wyborze sposobu leczenia. Na podstawie wyników badania histopatologicznego lekarze mogą na przykład podjąć decyzję dotyczącą tego, jak rozległy zabieg chirurgiczny należy wykonać, aby pozbyć się chorych tkanek. Obraz badania histopatologicznego pozwala również na określenie rodzaju nowotworu i jego złośliwości.
Badanie histopatologiczne przeprowadza się przede wszystkim w przypadku podejrzenia choroby nowotworowej albo w celu pogłębienia diagnostyki nowotworu. Badanie wykonuje się również w celu oceny czystości onkologicznej tkanek w pobliżu wyciętych już zmian nowotworowych oraz w celu obserwacji postępów podjętego leczenia. Niekiedy badanie histopatologiczne wykonuje się u osób zmarłych, u których konieczna jest ocena zmian chorobowych i stwierdzenie przyczyny zgonu. Badanie to pozwala również na rozpoznawanie niektórych chorób zwyrodnieniowych oraz schorzeń zapalnych.
Czasami przeprowadzane jest badanie skóry głowy, które ma na celu zdiagnozowanie przyczyny łysienia. W takich przypadkach zazwyczaj konieczny jest przede wszystkim dokładny wywiad lekarski dotyczący między innymi diety, stylu życia oraz predyspozycji genetycznych pacjenta, a czasami również badania hormonalne. Dużą zaletą badań histopatologicznych jest ich bardzo wysoka skuteczność, znacznie wyższa niż skuteczność cytologii.
Badanie histopatologiczne różni się w zależności od tego, jaką metodą są pobierane tkanki do analizy. Wybór metody, jaką jest przeprowadzane badanie zależy przede wszystkim od tego, jaka tkanka ma zostać pobrana, gdzie usytuowany jest guz, a także od tego, jakie znieczulenie może zostać podane pacjentowi. W zależności od rodzaju metody, którą pobierana jest tkanka do badania histopatologicznego rozróżnia się kilka metod histopatologicznych:
Tkanki do wykonania badania histopatologicznego są pobierane na drodze biopsji, różnymi metodami, w zależności od rodzajów tkanek, usytuowania guza, a także jego rozległości. Biopsja to inwazyjny zabieg, który umożliwia pobranie materiału biologicznego, w którym podejrzewa się obecność zmian chorobowych. Biopsję oraz badanie histopatologiczne przeprowadza się, jeżeli na drodze innych badań, na przykład badań krwi czy badania ultrasonograficznego, nie jest możliwe postawienie jednoznacznej diagnozy.
Najczęściej wykonywanym rodzajem biopsji jest biopsja cienkoigłowa. Polega ona na pobraniu podejrzanych tkanek za pomocą nakłucia strzykawką z cienką igłą. Tak pobrany materiał jest rozmazywany na szkiełku mikroskopowym, a następnie barwiony oraz poddawany analizie cytologicznej. Ze względu na specyfikę pobranych tkanek nie ma konieczności odwadniania ich, umieszczania próbki w parafinie oraz poddawania innym zabiegom, którym poddawane są tkanki pobierane w trakcie zabiegów innych niż biopsja cienkoigłowa. Jeżeli istnieje taka konieczność, zabieg jest wykonywany pod kontrolą USG.
Inną metodą pobierania tkanek jest biopsja gruboigłowa, wykonywana za pomocą grubej igły biotycznej, w wyniku której pobierane są tkanki w postaci wycinka o cylindrycznym kształcie. Niekiedy przeprowadzana jest również biopsja wycinająca, która polega na wycięciu chorych tkanek wraz z marginesem tkanek zdrowych. Pobrane tkanki są poddawane analizie histopatologicznej.
Po pobraniu tkanek zostają one umieszczone w utwardzaczu, którym może być na przykład formalina. Następnie próbka jest poddawana odpowiedniej obróbce. W celu odwodnienia tkanek próbka jest umieszczana w stężonym roztworze etanolu, w którym jest przetrzymywana przez kilkanaście godzin. Po wysuszeniu próbki jest ona utwardzana i zalewana parafiną, po czym kroi się ją na fragmenty gotowe do analizy mikroskopowej. Paseczki preparatu umieszcza się na szkiełkach mikroskopowych, poddaje barwieniu, które uwidacznia struktury komórkowe, oraz analizie pod kątem występowania w nich komórek chorobowych.
To także może cię zainteresować: