Zaparcia, czasem nazywane zaparciem, zatwardzeniem lub obstrukcj±, wstêpuj± wtedy, gdy wypró¿nienie nastêpuje zbyt rzadko. Jak d³ugi okres bez wypró¿niania powinien nas zaniepokoiæ? Czy warto wypróbowaæ domowe sposoby na zaparcia?
Zaparcia: co to w³a¶ciwie jest?
Zatwardzenie to zbyt d³ugie zaleganie tre¶ci jelitowej w przewodzie pokarmowym lub te¿ trudno¶ci z wydalaniem stolca z odbytnicy. Im d³u¿ej tre¶æ le¿y w jelitach, tym bardziej jest zwarta (poch³ania wodê), a kupa - gdy w koñcu uda siê j± zrobiæ - jest twarda i bobkowata. Zaparcia mog± byæ skutkiem przej¶ciowych dolegliwo¶ci lub nag³ych zmian (podró¿), a tak¿e powa¿nych schorzeñ. Nie nale¿y ich lekcewa¿yæ.
Zaparcia: objawy
Zaparcia zwykle zauwa¿amy od razu, poniewa¿ to bardzo nieprzyjemna dolegliwo¶æ. Objawiaj± siê nie tylko rzadkimi wypró¿nieniami, lecz tak¿e bólem brzucha, wzdêciami, bekaniem i uczuciem pe³no¶ci. Je¶li ju¿ uda nam siê zrobiæ kupê, zwykle jest ona twarda i bobkowata, a samo wypró¿nianie - bolesne. Osoby cierpi±ce na zaparcia mog± odczuwaæ bóle g³owy oraz brak apetytu; istnieje ryzyko wyst±pienia zawrotów g³owy, gor±czki, krwi i ¶luzu w kale, a nawet anemii czy utraty wagi.
Zaparcia: ile razy dziennie trzeba robiæ kupê?
Niektórzy z nas wypró¿niaj± siê dwa lub nawet trzy razy na dobê. Nie ma w tym niczego nieprawid³owego. Robienie kupy raz dziennie równie¿ nie powinno budziæ niepokoju. Je¶li ka³ ma odpowiedni± konsystencjê, kolor i wagê, a dana osoba nie odczuwa dyskomfortu zwi±zanego z wypró¿nianiem, nie nale¿y martwiæ siê kup± wydalan± nieco rzadziej (np. 3 razy w tygodniu). Jednak mniej ni¿ 3 wypró¿nienia na tydzieñ to znak, ¿e co¶ mo¿e byæ nie tak. Trzeba wtedy koniecznie udaæ siê do lekarza. Przes³ank± do wizyty w przychodni powinny byæ te¿ jakiekolwiek dolegliwo¶ci towarzysz±ce defekacji.
Zaparcia: przyczyny
Obstrukcja mo¿e byæ stanem przej¶ciowym lub d³ugotrwa³ym oraz towarzyszyæ zarówno b³ahym, jak i powa¿nym dolegliwo¶ciom. Trzeba mieæ tego ¶wiadomo¶æ, zachowaæ odpowiedni± czujno¶æ i wybraæ siê do lekarza, je¶li zatwardzenie jest szczególnie dokuczliwe i d³ugotrwa³e. Je¶li rozmowa z pacjentem i podstawowe badania nie pomog±, lekarz skieruje pacjenta na badania dodatkowe, np. badanie ka³u na krew utajon±, USG, badanie kontrastowe jelita grubego czy badanie endoskopowe.
Przyczyny zaparæ:
- nag³e zmiany trybu ¿ycia i od¿ywiania siê (podró¿e, dieta);
- nieprawid³owa dieta;
- przyjmowanie niewystarczaj±cej ilo¶ci p³ynów;
- zbyt ma³a aktywno¶æ fizyczna;
- celowe unikanie wizyt w toalecie (tzw. zaparcie nawykowe, czêsto zdarza siê u dzieci);
- niektóre leki (warto sprawdziæ w ulotce, czy dany lek nie wywo³uje zaparæ);
- ci±¿a;
- zaburzenia od¿ywiania (bulimia, anoreksja);
- cukrzyca;
- hemoroidy;
- przepuklina;
- niedoczynno¶æ tarczycy;
- endometrioza;
- nowotwór macicy lub jajnika;
- guz wewn±trz lub na zewn±trz jelita, który je uciska;
- choroby neurologiczne takie jak choroba Parkinsona, guz rdzenia krêgowego, stwardnienie rozsiane, a tak¿e choroby naczyniowe mózgu;
- zaburzenia w obrêbie jelita grubego (wyd³u¿enie, rozszerzenie, zwê¿enie).
Domowe sposoby na zaparcia: kiedy z nich korzystaæ?
Naturalne, nieinwazyjne sposoby nikomu nie zrobi± krzywdy. Jednak nie polegaj tylko na nich. Nie my¶l, ¿e "jako¶ to bêdzie" - je¶li przyczyna zaparæ jest powa¿na, sama nie zniknie. Dopiero po diagnozie i sugestiach lekarza zdecyduj siê na odpowiednie kroki i farmakologiczne, i domowe.
Domowe sposoby na zatwardzenie: jak sobie radziæ z zatwardzeniem?
Po pierwsze - zmieñ nawyki. Jedz regularnie i powoli. Postaraj siê wprowadziæ do diety wiêcej b³onnika, zawartego np. w chlebie razowym. B³onnik zmiêkcza ka³, powiêksza jego objêto¶æ, sprawia, ¿e jelita lepiej i szybciej pracuj±. Pij wiêcej wody - od 2 do 3 litrów dziennie.
Przeczytaj tak¿e: Ca³a prawda o b³onniku pokarmowym
Spróbuj codziennie wypró¿niaæ siê o tej samej porze. Powinno to uregulowaæ pracê twoich jelit i przyzwyczaiæ je z powrotem do regularnego robienia kupy. Je¶li bierzesz ¶rodki przeczyszczaj±ce, postaraj siê je ograniczyæ, a w koñcu ca³kiem je odstawiæ. Je¶li pozwalaj± ci na to wzglêdy zdrowotne, zacznij siê wiêcej ruszaæ.
Pamiêtaj - nie powstrzymuj wypró¿nienia. Postaraj siê nie spieszyæ, daj sobie czas.
Domowe sposoby na zaparcia: ¶liwki i inne suszone owoce
Warto zaczynaæ dzieñ od szklanki ciep³ej wody. Mo¿esz spróbowaæ wieczorem wrzucaæ do niej suszone ¶liwki, rano wyjmowaæ, piæ taki ¶liwkowy "roztwór", a potem zje¶æ same ¶liwki. ¦liwki maj± mnóstwo b³onnika, który jest zbawienny przy problemach z zatwardzeniem. Posiadaj± równie¿ pektyny, rozpuszczalny b³onnik wp³ywaj±cy na prawid³ow± budowê masy ka³owej.
Wszystkiego o ¶wie¿ych ¶liwkach dowiesz siê st±d, a o suszonych - st±d.
Mo¿esz spróbowaæ tak¿e suszonych fig, rodzynek i daktylów. Ale uwa¿aj - spo¿ywanie ich w nadmiarze mo¿e pogorszyæ sytuacjê.
Przeczytaj te¿: 9 korzy¶ci p³yn±cych z picia ciep³ej wody
Domowe sposoby na zatwardzenie: kefiry i ma¶lanki
Kefiry i ma¶lanki równie¿ przyspieszaj± i reguluj± pracê jelit. Pij je rano lub w ci±gu dnia. Nie stosuj mieszanek wybuchowych takich jak ¶liwki suszone popijane ma¶lank±.
Domowe sposoby na zaparcia: siemiê lniane, zio³a i olej s³onecznikowy
Wypij miksturê z siemienia lnianego przed snem. Trzeba 3 ³y¿ki siemienia lnianego wsypaæ do szklanki, zalaæ ciep³± wod± i zostawiæ na 3 godziny.
£y¿ka oleju s³onecznikowego przed obiadem skutecznie polepszy trawienie.
Na zaparcia pomagaj± równie¿ zio³a. Osobom cierpi±cym na zatwardzenie szczególnie zaleca siê wywary z kopru w³oskiego, natki pietruszki, nasion babki p³esznik, li¶ci senesu i kory kruszyny.
O zio³owych sposobach na problemy jelitowe wiêcej przeczytasz tutaj.
Nieleczone zaparcia: skutki
D³ugotrwa³e zaparcia to nie tylko dyskomfort przy wypró¿nianiu i bóle brzucha. Nieleczone zaparcia mog± skutkowaæ powa¿nymi schorzeniami. D³ugie zatwardzenia to du¿o toksyn przedostaj±cych siê do krwi. Mog± pojawiæ siê problemy z cer± oraz nieprzyjemny zapach z ust, hemoroidy, nad¿erki, a nawet nowotwór.
