Przeziębienie: dlaczego nie można go lekceważyć

Przeziębienie to łagodna i zwykle dość szybko przechodząca choroba. Kiedy jednak zmienia się w zespół groźnych dla zdrowia, a nawet życia objawów? Przede wszystkim gdy trafi na osobę z osłabionym układem odpornościowym lub z przewlekłą chorobą płuc. Przeziębienie źle znoszą także najmłodsze oraz starsze osoby. Pamiętajmy, że chronić możemy się dzięki szczepieniom na grypę i przez stosowanie najprostszych środków higieny.

Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl

Objawy przeziębienia występują około 1–2 dni po zakażeniu. Choroba często zaczyna się od poczucia zmęczenia, ogólnego rozbicia. Pojawia się pieczenie lub drapanie w nosie. Są to wczesne objawy inwazji wirusów na nabłonek błony śluzowej nosa. Kolejnymi objawami są ból gardła, czasem chrypka. Następnie pojawiają się katar i kichanie. Ból gardła zwykle mija po 1–2 dniach. Katar początkowo wodnisty z czasem staje się gęstszy i często ma ropny charakter (żółte lub zielonkawe zabarwienie), u niektórych chorych pojawia się kaszel. W pierwszych dniach choroby może występować również stan podgorączkowy (temperatura ciała 37–38°C). Gorączka częściej występuje u dzieci.

Symptomy te przypominają nieco początki grypy, nie są to jednak takie same choroby. Przeziębienie wywoływane jest w większości przypadków przez rinowirusy. To około połowy przypadków, za resztę odpowiadają adenowirusy, wirus grypy, wirus paragrypy, a także syncytialny wirus oddechowy (wirus RSV). Na ogół też przeziębienie jest chorobą o łagodnym przebiegu i trwa najwyżej kilka dni.

Jest jednak grupa osób, którym przeziębienie nie przechodzi tak łatwo i może spowodować groźne powikłania, a nawet śmierć. Do tej grupy należą osoby z zaburzeniami systemu immunologicznego, a także noworodki i niemowlęta, ludzie w podeszłym wieku oraz pacjenci z przewlekłymi chorobami płuc.

Przeziębienie, a osłabiony układ odpornościowy

Ryzyko cięższego przebiegu przeziębienia, a także większa podatność na zakażenia bakteryjne są spowodowane rozmaitymi chorobami. Obniżona sprawność układu odpornościowego może być skutkiem przewlekłej choroby płuc, w tym obturacyjnej choroby (POChP), mukowiscydozy, astmy. Do obniżenia sprawności działania układu odpornościowego dochodzi także po przeszczepie szpiku kostnego. Chory przyjmuje wtedy specjalne leki mające hamować reakcję układu immunologicznego na obce białka. Wirusy, takie jak wirus grypy, paragrypy, a także wirus RSV po wtargnięciu do tak osłabionego organizmu, mogą wywołać poważne infekcje dróg oddechowych. Zapalenie łatwo przechodzi wtedy w ropne zapalenie płuc. Dzieje się tak, ponieważ, jak pokazują badania, rinowirus zwiększa ilość receptorów PAF-R w komórkach płuc, a te z kolei powodują większą przyczepność bakterii Streptococcus pneumoniae. Adenowirusy z kolei niejednokrotnie powodują także zaburzenia w układzie pokarmowym, moczowym oraz w wątrobie.

Wiek, palenie papierosów a przeziębienie

Przeziębienie może być trudniejsze do przejścia przez małe dzieci, a także przez osoby w podeszłym wieku. Na poważniejsze objawy przeziębienia narażone są także osoby palące papierosy, które osłabia działanie systemu odpornościowego. A dotyczy to także osób narażonych na bierne palenie. Dym tytoniowy powoduje zmiany w nabłonku górnych i dolnych dróg oddechowych, które ułatwiają przyleganie i jego kolonizację przez bakterie chorobotwórcze (Streptococcus pneumoniae).

W badaniach udowodniono, że ryzyko infekcji dolnych dróg oddechowych spowodowanej przez bakterie z rodzaju Streptococcus wzrasta u palaczy 2-4 krotnie w stosunku do niepalących. Ryzyko to zmniejsza się stopniowo po rzuceniu palenia i wraca do normy, (uzyskuje wartość dla osoby niepalącej) dopiero po 10 latach od zaprzestania palenia.

Przeziębienie - czy są skuteczne leki przeciwwirusowe?

Na niektóre rodzaje rinowirusa nie ma skutecznych leków zabezpieczających przed infekcją. Aby zmniejszyć ryzyko przenoszenia wirusów przeziębienia należy przestrzegać kilku zasad. Najważniejsze to częste i dokładne mycie rąk, szczególnie po powrocie z miejsc, gdzie przebywa dużo ludzi, takich jak środki komunikacji miejskiej czy centra handlowe. Przeciwko wirusowi grypy można się zaszczepić. Są skuteczne szczepionki przeciwgrypowe, co roku skierowane przeciwko najbardziej aktywnym szczepom.

Dobrze jest także zadbać o higienę otoczenia, szczególnie jeżeli mamy chorą osobę w domu. W tym celu warto często wietrzyć pomieszczenia, dokładnie sprzątać dom i wyparzać naczynia i sztućce, używane przez chorego. W okresie jesienno-zimowym warto poza tym zadbać o dostarczanie organizmowi witamin, takich jak witamina A, witaminy B5 i B6 oraz oczywiście witamina C, oraz zwiększać ogólną odporność organizmu.