Przyczyny kataru
Przyczyn kataru jest naprawdę sporo. Katar może być reakcją na wszystko, co podrażnia błonę śluzową nosa. To przede wszystkim infekcje, w tym przeziębienie i grypa, a także alergie i inne czynniki drażniące. Ponadto istnieje grupa osób, które mają tzw. niealergiczny nieżyt nosa lub naczynioruchowy nieżyt nosa. Oznacza to, że dopada ich katar właściwie beż żadnego wyraźnego powodu.
Inne przyczyny kataru to obecność w nosie polipów, ciała obcego, guza. Katarem mogą się skończyć także migrenowe bóle głowy.
Katar to przypadłość, która zdarza się każdemu od czasu do czasu. Najczęstsze przyczyny to:
- ostre zapalenie zatok
- przewlekłe zapalenie zatok
- przeziębienie
- grypa
- COVID-19
- syncytialny wirus oddechowy (RSV)
- alergie
- zespół Churga-Straussa (zapalenie naczyń)
- ziarniniakowatość z zapaleniem naczyń (ziarniniakowatość Wegenera)
- nadużywanie aerozolu do nosa, mającego zmniejszać przekrwienie
- suche powietrze
- przesunięta przegroda nosa
- zmiany hormonalne
- leki, w tym leki zażywane przy wysokim ciśnieniu krwi
- polipy nosa
- obce ciała w nosie
- ciąża
- dym tytoniowy
Katar - jak się go pozbyć?
Można zacząć od domowych środków na katar. Czy zadziałają? Spróbować nie zaszkodzi. A zatem:
- porada nr 1 - pij dużo płynów
Nawodnienie organizmu może nam pomóc nie tylko przy katarze, ale i w przypadku przekrwienia błony śluzowej nosa. Dzięki płynom śluz w zatokach ma szansę rozrzedzić się i spłynąć, co pomaga oczyścić nos. Gęsty i lepki zatyka skutecznie przewody w nosie. Ale pomocne są płyny, które nawadniają (a nie odwadniają, jak alkohol czy kawa). Lepiej pić ciepłe ziółka, słabą herbatę, soki.
- porada nr 2 - pij gorące napoje
Ciepło i para, unosząca się znad kubka herbaty, pomoże w udrażnianiu nosa. Ponadto warto sięgnąć po zioła, które łagodzą przekrwienie błony śluzowej, działają przeciwzapalnie i przeciwalergicznie, jak dla przykładu rumianek, mięta, pokrzywa, imbir. Gdy mamy już naparzoną gorącą herbatę ziołową, wdychajmy przez chwilę unoszącą się nad nią parę.
- porada nr 3 - inhalacje
Inhalacje naprawdę pomagają, szczególnie gdy za katar odpowiedzialne jest zapalenie zatok przynosowych. Stoją za tym stwierdzeniem badania, wykonane w 2015 roku, które dowiodły, że inhalacje parowe skróciły czas powrotu do zdrowia o tydzień, w porównaniu do czasu trwania objawów przeziębienia leczonych standardowo.
O tym, jak najlepiej wykonać inhalacje można poczytać pod tym linkiem.
Inhalacje dobrze jest robić z dodatkiem kilku kropli olejków eterycznych. Przy czym najlepsze wydają się takie, które mają działanie obkurczające naczyńka krwionośne, a zatem najlepsze są olejki eteryczne z eukaliptusa, mięty pieprzowej, rozmarynu, sosny, szałwii, drzewa herbacianego, tymianku. Zamiast olejku eterycznego można użyć też suszonych ziół.
- porada nr 4 - gorący prysznic
Daje szybką choć krótkotrwałą ulgę. Para wodna rozpuszcza bowiem śluz zalegający w nosie co pomaga go usunąć.
- porada nr 5 - irygacje (płukanie zatok)
Do płukania zatok najczęściej używa się izotonicznego (0,9 proc.) lub hipertonicznego (3 proc.) roztworu chlorku sodu. Zabieg można przeprowadzić z pomocą specjalnego irygatora (można go kupić w aptece bez recepty) lub gumowej gruszki. Opis zabiegu znajdziesz pod tym linkiem.
- porada nr 6 - jedzenie ostrych potraw
Ta porada ma dwa oblicza. Bo z jednej strony - może zwiększyć "produkcję" kataru, ale z drugiej strony - pomaga przy przekrwieniu błony śluzowej nosa. Chodzi tutaj o potrawy z dodatkiem takich przypraw jak pieprz cayenne, czarny pieprz, wasabi, chrzan, imbir itp.
- porada nr 7 - sięgnij po kapsaicynę
Kapsaicyna to nic innego jak substancja chemiczna obecna w papryczkach chili i nadająca im pikantności. Okazuje się, że to właśnie kapsaicyna ma zbawienne działanie choćby przy leczeniu bólu, a przy katarze może nam pomóc bardziej niż taki na przykład lek jak budezonid (o czym świadczą badania).
- porada nr 8 - nawilżanie powietrza w pomieszczeniu
Postaw przy łóżku nawilżacz, będzie ci łatwiej oddychać z zapchanym nosem.
- porada nr 9 - jeśli to alergiczny katar, unikaj wychodzenia z domu w okresie pylenia i (niestety) zamknij okna. Czasem pomaga maska przeciwpyłowa, a pomocne są leki przeciwhistaminowe.
Katar - fakty i mity
No cóż, powyższe porady mogą nam pomóc chwilowo odetchnąć od uciążliwości kataru, ale nie wyleczą przyczyn, takich jak zakażenie wirusowe (przeziębienie, grypa, COVID-19), czyli domowe sposoby na katar są po to aby złagodzić objawy, a nie leczyć. Aby katar minął, organizm musi zwalczyć infekcję. Albo musi zniknąć czynnik alergizujący, jeżeli to on jest pierwotną przyczyną.
Sam katar nie wymaga jednak przyjmowania "ciężkich" leków, takich jak antybiotyki. Zwykle ustępuje, gdy organizm zwalczy zakażenie. Dostępne bez recepty leki, mające zmniejszać obrzęk nosa, można oczywiście brać pod warunkiem, że nie kolidują z innymi lekami, które właśnie zażywamy. Ale kropli i sprayów na katar lepiej nie używać zbyt długo, po kilku dniach mogą nawet zwiększyć katar w wyniku tzw. polekowego nieżytu nosa.
Kropli do nosa nie powinno się stosować u małych dzieci. Ich błona śluzowa jest jeszcze zbyt wrażliwa. Zakatarzonym dzieciom lepiej zrobić inhalacje.
Katar - jak zapobiegać?
Pomocne jest częste mycie rąk, bo to na nich przenosimy zarazki. Można też dezynfekować miejsca, których dotyka wiele osób, takich jak klamki czy urządzenia we wspólnych łazienkach. Po wydmuchaniu nosa wyrzucajmy do kosza zużyte chusteczki. Trzymajmy się z dala od osób zakatarzonych. Ponadto dbajmy o siebie, a więc zdrowo się odżywiajmy i spędzajmy dużo czasu na świeżym powietrzu.
