Przewlekłe choroby wątroby są groźne również dlatego, że przez wiele lat nie dają o sobie znać, albo dają objawy, które nie wskazują bezpośrednio na wątrobę. Są to m.in.: przewlekłe zmęczenie, senność.
Zarówno zakaźne jak i niezakaźne choroby wątroby mogą prowadzić do włóknienia i marskości wątroby. Marskość wątroby prowadzi do niewydolności tego narządu. Marskość może być również przyczyną raka wątroby. Warto dodać, że zarówno marskość, jak i rak wątroby mogą rozwijać się bezobjawowo, a dolegliwości są odczuwalne przez chorego dopiero na późnych etapach choroby gdy leczenie jest już bardzo trudne.
Przewlekłe choroby wątroby można podzielić na:
- zakaźne – spowodowane wirusami,
- niezakaźne – u podłoża których jest nadużywanie alkoholu, choroby autoimmunologicznymi, choroby metaboliczne i inne.
Niezakaźne przewlekłe choroby wątroby
Do niezakaźnych przewlekłych chorób wątroby zalicza się:
- Alkoholowa choroba wątroby
- Niealkoholowa stłuszczeniowa choroba wątroby
- Nowotwory wątroby
Alkoholowa choroba wątroby
Alkoholowa choroba wątroby spowodowana jest nadmiernym spożyciem alkoholu, kobiety są nią narażone dużo bardziej niż mężczyźni. W przypadku kobiet szkodliwa dawka alkoholu jest dużo mniejsza, a postęp choroby szybszy. Dodatkowo na rozwój alkoholowej choroby wątroby mają wpływ:
- dieta (ryzyko wystąpienia choroby zwiększa się u osób otyłych)
- zaburzenia mikroflory jelitowej
- współistniejące choroby wątroby (zwłaszcza przewlekłe WZW typu C)
- choroby metaboliczne
- czynniki genetyczne
Niealkoholowe stłuszczenie wątroby
Nieleczone niealkoholowe stłuszczenie wątroby prowadzi do wielu groźnych powikłań. Zapada na nią coraz więcej Polaków. Na niealkoholową chorobę wątroby często chorują mężczyźni, osoby otyłe. Główne przyczyny zachorowań to:
- cukrzyca typu 2
- nadciśnienie tętnicze
- niedoczynność tarczycy
- niedoczynnośćą przysadki
- hipogonadyzmem
- zespół policystycznych jajników
Nieleczone niealkoholowe stłuszczenie wątroby zwykle nie daje objawów. Czasem pojawia się osłabienie, zmęczenie, ból brzucha pod prawym żebrem, zaburzenia snu, zmniejszony apetyt. Jeżeli lekarz podejrzewa niealkoholowe stłuszczenie wątroby może zalecić badania laboratoryjne m.in.: oznaczenie enzymów ALT i AST, czasu protrombinowego i stężenia albumin we krwi. Kieruje też na USG jamy brzusznej.
Nowotwory wątroby
Rak wątroby (HCC) stanowi 80-90 proc. pierwotnych nowotworów złośliwych wątroby. To piąty po względem występowania nowotwór na świecie. Główne czynniki ryzyka występowania raka wątroby
- wirusowe zapalenia wątroby typu B i C
- nadmierne spożywanie alkoholu
- wieloletnie stosowanie doustnych środków antykoncepcyjnych
- palenie tytoniu,
- zakażenie przywrą chińską.
Główną przyczyną większości przypadków nowotworu wątrobowokomórkowego jest marskość wątroby, wywołana przez wirusy (HBV, HCV) lub alkoholowe uszkodzenie organu.
Jak zapobiegać niezakaźnym chorobom wątroby?
- Nie należy przekraczać tygodniowego limitu alkoholu, który w przypadku kobiet wynosi 1 kieliszek wódki lub 1 kieliszek wina, lub 1 butelka piwa. W przypadku mężczyzn limit jest dwa razy większy.
- Stosować zbilansowanej diety, by nie było w niej nadmiaru cukrów prostych i tłuszczów. U kobiet obwód pasa powyżej 80 cm wiąże się problemem otyłości, a po przekroczeniu 88 cm rozpoczynają się poważne problemy zdrowotne. Analogicznie dla mężczyzn wymiary te wynoszą: 94 i 102 cm.
- Regularnie utrzymywać aktywność fizyczną. Do utrzymania dobrej formy wystarczy pół godzinny spacer co najmniej trzy razy w tygodniu.
- Regularne badać się profilaktyczne, pozostawać w kontakcie z lekarzem rodzinnym
Zakaźne przewlekłe choroby wątroby: Wirusowe zapalenie wątroby typu B
Wirusowe zapalenie wątroby typu B (WZW typu B). To jedna z najgroźniejszych chorób zakaźnych, która długie lata może pozostać w ukryciu i nie dawać żadnych objawów. Przewlekły stan zapalny w wątrobie prowadzi z czasem do włóknienia tego narządu, a następnie marskości wątroby. U kilku procent chorych prowadzi to do raka wątroby.
Do zakażenia wirusem HBV może dojść w przypadku:
- nieprawidłowo wykonanego zastrzyku
- zabiegu stomatologicznego
- nieprawidłowego pobrania krwi
- akupunktury i wszelkich procedur w których dochodzi do kontaktu z krwią (np.tatuaż)
- istnieje również ryzyko zakażenia się wirusem HBV podczas kontaktów sekualnych
Wirusowe zapalenie wątroby typu B - jak zapobiegać
Skutecznym sposobem zapobiegania tej chorobie jest szczepienia ochronne. Dorośli otrzymują trzy dawki szczepionka, która w zasadzie chroni do końca życia. Szczepienie można wykonać w każdym POZ. Natomiast dzieci od 1994 roku są szczepione obowiązkowo. Pierwsze szczepienie wykonuje się w pierwszej dobie po urodzeniu, następne po 6 tygodniach i 6 miesiącach. Jeśli odpowiedź poszczepienna jest prawidłowa, szczepienie daje ochronę na całe życie
Kto powinien się szczepić:
Szczepieniom wśród dorosłych podlegają:
- osoby z chorobami przewlekłymi, które korzystają z opieki medycznej
- osoby poddawane planowanym zabiegom medycznym
- personel medyczny
- osoby pracujące np. w laboratoriach, gdzie mają kontakt np. z krwią
Wirusowe zapalenie wątroby typu C
Wirusowe zapalenie wątroby typu C (WZW typu C) to wywołana wirusem zapalenia wątroby typu C (HCV). Choroba bardzo często rozwija się przez wiele lat w sposób przewlekły i bezobjawowy. Ciągle nie mamy skutecznej szczepionki, mimo wieloletnich, zaawansowanych badań. Konsekwencje nieleczonego przewlekłego zapalenia wątroby prowadzą do bardzo groźnych stanów: włóknienia wątroby oraz marskości wątroby. U kilku procent chorych prowadzi to do raka wątroby
Do zakażenia HCV dochodzi w ten sam sposób jak w przypadku wirusa typu B.
Zakażeniem wirusami wątroby nie musimy się obawiać podczas:
- zwykłych czynności i kontaktu z chorym
- trzymania się za ręce, całowania, picia i jedzenia z tych samych naczyń
- korzystania z tej samej toalety.
Do zakażenia wirusowym zapaleniem wątroby zarówno typu B i C dochodzi podczas kontaktu z zakażoną krwią.
Źródła: zdrowawatroba.pl
