Co to jest wirus HCV? Jakie choroby mo¿e wywo³ywaæ? Jak siê przed nim broniæ?

Wirus HCV (ang. Hepatitis C Virus) to jest wirus, który wywo³uje zapalenie w±troby typu C. Wspó³czesnej medycynie znane s± równie¿ inne wirusy wywo³uj±ce zapalenia w±troby (np. HBV, HAV, HEV). Wed³ug badañ w Polsce wirusem HCV zaka¿onych jest ok. 200 tys. osób doros³ych. Niestety, tylko co dziesi±ty wie o swojej chorobie.

Wirusy hepatotropowe prowadz± do uszkodzenia mi±¿szu w±troby. W przypadku zaka¿ania wirusem HCV, który w odró¿nieniu od pozosta³ych infekcji, zazwyczaj przebiega bezobjawowo i mo¿e ujawniæ siê po wielu latach. W takich sytuacjach zaka¿enie jest ju¿ bardzo rozwiniête i mog³o doprowadziæ ju¿ do marsko¶ci w±troby lub raka w±trobowokomórkowego.

Wirusowe zapalenie w±troby typu C - jakie s± typowe objawy HCV?

WZW C, czyli wirusowe zapalenie w±troby typu C, to choroba zaka¼na wywo³ana przez wirusa HCV. Pierwsze objawy mog± pojawiæ siê po up³ywie 2-6 tygodni od zaka¿enia. Do najbardziej charakterystycznych objawów nale¿±:

  • os³abienie
  • przewlek³e siê zmêczenie
  • nadmierna senno¶æ
  • depresja
  • objawy grypopodobne: bóle miê¶ni, bóle stawów, stany podgor±czkowe
  • utrata apetytu
  • nudno¶ci, wymioty
  • wzdêcia
  • zmniejszenie masy cia³a
  • powiêkszenie w±troby i ¶ledziony
  • ¶wi±d skóry
  • za¿ó³cenie bia³kówek

Niestety przypadki, gdy choroba niemal od razu daje o sobie znaæ, zdarzaj± siê bardzo rzadko. Wiêkszo¶æ chorych nie ma pojêcia, ¿e choruje i o zaka¿eniu dowiaduje siê przez przypadek, lub gdy choroba jest bardzo zaawansowana.

Wirus HCV – jak mo¿na siê zaraziæ?

Wirus HCV znajduje siê we krwi i innych tkankach osoby zaka¿onej. Wirus mo¿e przenosiæ siê na inne osoby bezpo¶rednio przez przetoczenie ska¿onej krwi lub po¶rednio, poprzez wspólnie u¿ytkowane przedmioty zanieczyszczone krwi±. Warunkiem przeniesienia zaka¿enia na inn± osobê jest naruszenie ci±g³o¶ci tkanek (przek³ucie lub obecno¶æ uszkodzenia skóry lub b³ony ¶luzowej), przez które wirus mo¿e dostaæ siê do organizmu osoby zdrowej. Do zaka¿enia innej osoby dochodzi, gdy wirus HCV przedostanie siê do krwi:

  • podczas zabiegów medycznych i pozamedycznych, które prowadz± do uszkodzenia/naruszenia ci±g³o¶ci tkanek, je¶li nie s± przestrzegane procedury zapobiegaj±ce zaka¿eniom;
  • stosowania (wstrzykiwania) substancji odurzaj±cych (narkotyków) lub innych substancji w celach niemedycznych nie stosuj±c zasad bezpieczeñstwa np. gdy kilka osób korzysta z jednej strzykawki;
  • czasem zdarza siê, ¿e do zaka¿enia dochodzi podczas wykonywania zabiegu kosmetycznego, dzieje siê tak gdy narzêdzia nie s± sterylne, niebezpieczne mog± byæ tak¿e zabiegi medycyny estetycznej, jak nak³ucia kosmetyczne, piercing, tatua¿, itp.;
  • przy kontakcie z krwi±, np. podczas wypadku, bójki, w sportach kontaktowych (np. boks, judo);
  • podczas wspólnego u¿ywania przyborów kosmetyczno-higienicznych (np. maszynki do golenia;

Czy WZW C mo¿na zaraziæ siê przez ¶linê? Na szczê¶cie nie, wirus nie znajduje siê w ¶linie i nie przenosi siê drog± kropelkow±, czyli przez poca³unki, kichanie, kaszel czy korzystanie z tych samych toalet czy prysznica nie mo¿na zaraziæ siê HCV.

Wirus HCV - jakie badania nale¿y wykonaæ?

Najprostszym sposobem na potwierdzenie lub wykluczenie zaka¿enia jest badanie krwi na obecno¶æ przeciwcia³ anty-HCV. Je¿eli wynik jest dodatni, oznacza to, ¿e pacjent mia³ kontakt z wirusem, ale nie oznacza jeszcze zaka¿enia i choroby. Aby uzyskaæ jednoznaczn± odpowied¼ konieczne jest badanie molekularne, to rodzaj testu genetycznego wirusa HCV (HCV RNA). Je¿eli wynik testu molekularnego jest dodatni (tzn. we krwi wykazana zosta³a obecno¶æ materia³u genetycznego wirusa HCV), oznacza to, ¿e pacjent jest zaka¿ony wirusem HCV. Tego rodzaju badanie wykonuje siê u osób, które:

  • maj± podwy¿szon± aktywno¶æ enzymów aminotransferazy alaninowej (ALT) i aminotransferazy asparaginianowej (AST) we krwi,
  • kiedykolwiek przyjmowa³y narkotyki drog± do¿yln±,
  • s± przewlekle dializowane,
  • s± dzieæmi matek, u których wykryto zaka¿enie wirusem HCV w czasie ci±¿y,
  • mia³y przetaczan± krew lub by³y biorcami narz±dów przed lipcem 1992r.,
  • choruj± na hemofiliê i urodzi³y siê przed 1991 r.,
  • wykonuj± prace zwi±zane z nara¿eniem na zaka¿enie po zawodowej ekspozycji na patogeny krwiopochodne (w tym lekarze i pielêgniarki zabiegowe, ratownicy medyczni, pracownicy laboratoriów diagnostycznych),
  • s± zaka¿one wirusem HIV.

Jak unikn±æ zaka¿enia wirusem HCV?

Aby nie dopu¶ciæ do zaka¿enia nale¿y pamiêtaæ – zw³aszcza w placówkach medycznych, salonach kosmetycznych czy tatua¿u – o zachowywaniu podstawowych zasad higieny. Korzystanie tylko z jednorazowego, ja³owego sprzêtu, mycie r±k i u¿ywanie jednorazowych rêkawic zmienianych do ka¿dego zabiegu. Niezwykle wa¿na jest tak¿e dezynsekcja tych przyrz±dów i narzêdzi, które wykorzystywane s± wiêcej ni¿ raz.

Jak leczyæ wirusowe zapalenie w±troby typu C?

Dziêki nowym lekom medycyna potrafi zwalczyæ wirusa u 98-99 proc. chorych (stosowana wcze¶niej terapia interferonem nie by³a tak skuteczna i poci±ga³a za sob± du¿e prawdopodobieñstwo wyst±pienia powik³añ). Dostêpna obecnie terapia pozwala uderzyæ bezpo¶rednio w wirusa, tym samym jest nie tylko skuteczniejsza, ale i nie wywo³uje tylu skutków ubocznych, jest krótsza i lepiej tolerowana przez pacjentów. Pozwala ona unikn±æ tak¿e dalszej transmisji wirusa.

Terapia polega na przyjmowaniu tabletek i trwa 24 tygodnie. Plan leczenia dobiera indywidualnie specjalista. Osoby, u których rozpoznano wirusowe zapalenie w±troby typu C (WZW C), powinny udaæ siê po poradê do lekarza chorób zaka¼nych (ze skierowaniem od lekarza rodzinnego).

Wirus HCV a ci±¿a

Planuj±c ci±¿ê oraz we wczesnym jej etapie warto wykonaæ badania w kierunku wykrycia zaka¿enia HCV - na badania kieruje lekarz ginekolog i s± one bezp³atne. Je¶li zaka¿enie zostanie potwierdzone, ryzyko przeniesienia siê wirusa na dziecko jest niewielkie (to ok. 5-6%), a zagro¿enie wyst±pienia wad wrodzonych u p³odu, wcze¶niactwa lub poronieñ, jest takie samo jak u innych kobiet. Nie ma równie¿ przeciwwskazañ do karmienia piersi± - wirus nie przenosi siê na dziecko z mlekiem matki.

Jednak i ci±¿a, i karmienie piersi± nie pozwalaj± na zakwalifikowanie do leczenia terapi± interferonow± i bezinterferonow±.

To równie¿ mo¿e ciê zainteresowaæ: