Cholina - charakterystyka
Cholina jest składnikiem niektórych fosfolipidów, takich jak np. lecytyna. Początkowo cholinę uznawano jako witaminę, gdyż badania nad lecytyną wykazały, że jest ona niezbędna do wolnego od mutacji i prawidłowego rozwoju organizmów zwierzęcych. W późniejszym czasie okazało się jednak, że cholina wytwarzana jest szczątkowo przez ludzki organizm, co skutkowało usunięciem tego związku z witamin grupy B. Cholina obecnie traktowana jest jako substancja witaminopodobna, gdyż bierze udział w bardzo wielu istotnych procesach biologicznych. Związek ten ma postać bezbarwnej lub zabarwionej na biało substancji krystalicznej, która dobrze rozpuszcza się w wodzie.
Najlepszymi źródłami choliny są żółtka jaj oraz mleko, ale związek ten zawarty jest także w składzie wielu suplementów diety - najczęściej tych, które wspomagają odchudzanie, gdyż cholina przyspiesza metabolizm. Ze względu na ścisłe oddziaływania choliny z witaminą B9 oraz B12, warto zbilansować swoją dietę tak, aby zawierała wszystkie trzy te składniki.
Cholina - wpływ na zdrowie
Cholina jest związkiem, który bierze udział w najbardziej fundamentalnych procesach biochemicznych w organizmie ludzkim, gdyż odpowiedzialna jest za tworzenie oraz stałą kontrolę prawidłowej struktury komórek. W zaleceniach dotyczących choliny w diecie, eksperci wymieniają także jej pozytywny wpływ na pracę mózgu. Poprawia pamięć długotrwałą, a także zmniejsza ryzyko wystąpienia demencji oraz spowolnienia umysłowego pojawiającego się w wypadku zachorowania na chorobę Alzheimera.
Lecytyna (składnik choliny) jest istotnym z punktu widzenia biologicznego fosfolipidem, który ogranicza i hamuje odkładanie się komórek tłuszczowych w tkankach, co skutkuje obniżeniem poziomu złego cholesterolu we krwi. Co więcej, dieta bogata w wysoko przyswajalną cholinę powoduje zwiększenie poziomu dobrego cholesterolu.
Zaobserwowano, że wchłanialność witamin rozpuszczonych w tłuszczach (A, D, E, K) jest znacznie większa w obecności choliny. Związek ten zapewnia także prawidłową i stabilną pracę serca oraz płuc. Wciąż trwają badania nad wpływem choliny na ewentualne hamowanie rozwoju komórek nowotworowych.
Cholina u kobiet w ciąży
Cholina jest bardzo ważnym składnikiem diety kobiet w ciąży, gdyż umożliwia wchłanianie kwasu foliowego, a tym samym zapewnia warunki do prawidłowego rozwoju układu nerwowego płodu. Warto również wspomnieć, że cholina poprawia przepływ krwi przez łożysko, co ma duże znaczenie w prawidłowym wzroście dziecka.
Niedobór choliny - objawy
Cholina jest jednym z głównych sojuszników wątroby, a jej niedobór prowadzić może do nadmiernego odkładania się cholesterolu i trójglicerydów właśnie w tym narządzie. Ostatecznym efektem takiego stanu rzeczy może być stłuszczenie wątroby oraz zaburzenia jej pracy. Niedobór choliny objawia się także poprzez:
- częste bóle głowy,
- zaparcia,
- stany lękowe,
- nierówna praca serca,
- bezsenność,
- rozdrażnienie.
Skutkiem długotrwałego niedoboru choliny w diecie kobiet w ciąży mogą być wady ośrodkowego układu nerwowego u dziecka, a także upośledzenie funkcji poznawczych w późniejszym życiu.
Nadmiar choliny - objawy
Dieta bogata w wysoko przyswajalną cholinę (jajeczna) w połączeniu z jej nieodpowiednią suplementacją może prowadzić do przedawkowania. Głównymi objawami nadmiaru choliny w organizmie są:
- zwiększona potliwość,
- biegunki,
- wymioty,
- niskie ciśnienie tętnicze.
Cholina - źródła
W codziennej diecie cholinę spotkać można w wielu produktach spożywczych. Zalicza się do nich: wątroba, żółtko jaja kurzego, otręby pszenne, orzeszki ziemne, szpinak, zielony groszek, wołowina, kurczak, pomidory, fasola, ryby czy mleko.
Cholina - dawkowanie
Według Instytutu Żywności i Żywienia, dzienna dawka choliny powinna wynosić:
- 125 mg - niemowlęta do 6 miesiąca życia,
- 150 mg - niemowlęta w wieku od 6 do 12 miesięcy,
- 200 mg - dzieci w wieku od 1 do 3 lat,
- 250 mg - dzieci w wieku od 3 do 9 lat,
- 375 mg - dzieci w wieku 9 do 12 lat,
- 400/550 mg - dziewczęta w wieku od 13 do 18 lat/chłopcy w wieku od 13 do 18 lat,
- 425/550 mg - kobiety powyżej 19 roku życia/mężczyźni powyżej 19 roku życia,
- 450/550 mg - kobiety ciężarne/kobiety w okresie karmienia piersią.
