Cholesterolem nazywamy całkowitą ilość tłuszczu we krwi. Jeśli poziom cholesterolu wykracza poza normę, naczynia krwionośne porastają tłuszczem i, w efekcie, rozwijają się różne groźne choroby takie jak miażdżyca tętnic, zawał serca czy udar mózgu.
Cholesterol umownie dzielimy na cholesterol LDL i cholesterol HDL. W istocie LDL i HDL to białka (konkretniej rzecz ujmując, lipoproteiny), które pomagają w rozpuszczaniu cholesterolu we krwi. Skrót LDL pochodzi od low density lipoproteins (lipoproteiny niskiej gęstości), a HDL od high density lipoproteins (lipoproteiny wysokiej gęstości). Właściwie nie ma czegoś takiego jak nadmiar HDL - to tak zwany "dobry cholesterol", który reguluje poziom cholesterolu ogólnego. "Złym cholesterolem" natomiast został ochrzczony LDL, który dostarcza cholesterol do komórek i, jeśli działa nieprawidłowo, zostawia go zbyt wiele. Więcej informacji o LDL zaczerpniesz stąd.
Cholesterol LDL nie jest zły do szpiku kości; organizm go potrzebuje, jednak często zdarza się, że działa nieprawidłowo i zwiększa stężenie cholesterolu, który potem swoim nadmiarem "obkleja" naczynia krwionośne. HDL odpowiada za ich czyszczenie; zbiera nadmiar cholesterolu, który następnie zostaje przetransportowany do wątroby, rozłożony i usunięty z organizmu jako żółć.
Cholesterol HDL jest potrzebny również do wytwarzania hormonów płciowych, witaminy D i kwasu żółciowego. Cząsteczki HDL działają przeciwmiażdżycowo, przeciwzakrzepowo, przeciwzapalnie oraz przeciwnowotworowo. Co więcej, HDL chroni naczynia krwionośne. Badania sugerują, że niski poziom HDL skutkuje gorszą pamięcią u osób w średnim wieku.
Najkorzystniej, jeśli poziom LDL jest niski, a HDL - wysoki. Im więcej HDL, tym lepiej. Norma cholesterolu HDL dla kobiet minimum 45 mg/dl, a dla mężczyzn - 35 mg/dl. Trzeba jednak pamiętać o tym, że minimalne wartości sugerują ryzyko chorób; warto walczyć o jak najwyższy poziom HDL. Więcej o normach cholesterolu całkowitego, LDL, i HDL dowiesz się stąd.
> Przeczytaj: Za niski poziom cholesterolu całkowitego: przyczyny i skutki
Czynniki, które obniżają poziom HDL, zwykle równocześnie podwyższają stężenie złego cholesterolu HDL. Możliwe przyczyny zbyt niskiego stężenia HDL to:
Jak zadbać o wysoki poziom cholesterolu HDL? Trzeba przede wszystkim powalczyć z nadwagą. Niezwykle ważne jest uprawianie sportu (a szczególnie wykonywanie ćwiczeń aerobowych), a także zmiana diety. Należy ograniczyć spożywanie tłuszczów trans, a zwiększyć jedzenie produktów z kwasami tłuszczowymi nienasyconymi. Więcej o diecie korzystnej dla osób z problemami cholesterolowymi przeczytasz w artykule "Za wysoki cholesterol - jak z nim walczyć dietą?". Nie ma drogi na skróty, ponieważ nie wymyślono jeszcze leku, który skutecznie obniżałby poziom LDL i podwyższał HDL.
> Sterole - naturalny pogromca cholesterolu
> Dieta bogata w cholesterol uszkadza mózg
Cholesterol jest niezbędny do życia, ale co za dużo, to niezdrowo