Szpinak z pewnością zaliczyć można do grupy warzyw, które dostarczają bardzo dużych ilości niezbędnych minerałów oraz witamin. Przez długi czas warzywo to nie miało zbyt wielu zwolenników, ale z roku na rok jego popularność stopniowo wzrasta.
Szpinak jest rośliną zaliczaną do rodziny szarłatowatych, a jego pierwotne pochodzenie przypisywane jest do obszarów środkowo-zachodniej Azji. Najpowszechniej uprawianą i najbardziej cenioną odmianą jest szpinak warzywny, który znany był już kilka tysięcy lat temu. Roślina ta do Polski trafiła dopiero w okolicach XVII wieku, kiedy to opisany został w poradniku ogrodniczym Anny Jabłonowskiej. Szpinak jest w Polsce rośliną całkowicie uprawną, a jako gatunek dziczejący jest już praktycznie nie spotykany.
Na całym świecie szpinak ceniony jest ze względu na wysoką zawartość witamin, soli mineralnych, białka, błonnika i wielu przeciwutleniaczy. Dużą zaletą szpinaku jest niski koszt jego uprawy oraz całoroczna dostępność. Warte uwagi jest również to, że poddany niskim temperaturom nie traci swoich cennych właściwości leczniczych.
Szpinak - wartości odżywcze
Szpinak to warzywo, które doceniane jest nie tylko za jego cenne wartości odżywcze, ale również za przyjemny i lekko kwaskowaty smak. 100 gramów surowych liści szpinaku to wartość energetyczna wynosząca 20 kcal. W tej samej ilości warzywa znajduje się także prawie 3 gramy błonnika, 0.5 grama tłuszczu, 3 gramy białka i blisko 3.6 grama węglowodanów. Liczne właściwości lecznicze szpinaku biorą się jednak z wysokiej zawartości wielu cennych minerałów. W 100 gramach tego warzywa znaleźć można bowiem 558 mg potasu, prawie 100 mg wapnia, blisko 50 mg fosforu, 79 mg sodu, 80 mg magnezu i 3 mg żelaza.
Szpinak to również cenne źródło wielu witamin. Ta sama ilość surowych liści dostarcza 28 mg witaminy C, prawie 0.5 mg witaminy A, 0.5 mg witaminy K, 0.195 mg witaminy B6, 0.19 mg ryboflawiny, 0.08 mg tiaminy, a także 0.73 mg niacyny. Widać zatem, że wprowadzenie szpinaku do codziennej diety z pewnością pomoże dostarczyć do organizmu niezbędnych mikro- i makroelementów.
Szpinak - właściwości lecznicze
Właściwości lecznicze i prozdrowotne szpinaku znane były już kilka tysięcy lat temu. Obecnie wiadomo, że regularne spożywanie tego warzywa zbawiennie wpływa między innymi na:
1. Krew - spowodowane jest to wysoką zawartością potasu, magnezu i wapnia. Potas obniża ciśnienie krwi, przyczynia się do wydalania z organizmu nadmiaru sodu oraz poprawia kondycję naczyń krwionośnych.
Wapń jest pierwiastkiem, który odpowiada za prawidłowe skurcze mięśni - w tym skurcze najważniejszego z mięśni, czyli mięśnia sercowego. Do prawidłowej pracy serca przyczynia się także magnez. Warto również dodać, że szpinak jest warzywem zawierającym żelazo. Regularne jego spożywanie z pewnością zredukuje niekorzystne objawy niedokrwistości.
2. Układ trawienny - wszystko za sprawą błonnika pokarmowego, którego w 100 gramach liści jest aż 3 gramy. Błonnik reguluje pracę jelit oraz pomaga razem z kałem wydalać tłuszcz, co skutkuje zmniejszeniem poziomu złego cholesterolu we krwi. Błonnik pokarmowy jest również nieodłącznym składnikiem diety u osób będących na diecie odchudzającej.
3. Nowotwory - zawartość luteiny, beta-karotenu oraz witaminy C sprawia, że szpinak wykazuje właściwości antyutleniające. Działa tym samym przeciwnowotworowo i zmniejsza prędkość starzenia się komórek. Warto również dodać, że luteina jest składnikiem pozytywnie wpływającym na narząd wzroku.
Szpinak w ciąży
Wiele badań wykazało, że szpinak spożywany przez kobietę w okresie ciąży wspomaga prawidłowy rozwój układu nerwowego u płodu. Dodatkowo występująca w tym warzywie witamina C wspiera rozrost tkanek i zwiększa wchłanialność wielu substancji odżywczych. Z tych właśnie względów szpinak może być bez obaw spożywany przez kobiety w ciąży.
Szpinak - przeciwwskazania
Pomimo licznych właściwości leczniczych szpinaku warto wspomnieć, że jest on również źródłem kwasu szczawiowego, który nie może być spożywany w większych ilościach. Szpinak ogranicza również wchłanianie wapnia i jodu. Warzywo to nie jest zalecane osobom, które chorują na nadkwaśność, dnę moczanową oraz choroby związane z narządem tarczycy. Liście szpinaku zawierają także spore ilości azotanów, które w większych dawkach mogą powodować powikłania w pracy układu krążenia.
