Witamina B1(Tiamina) - rola, źródła witaminy B1, dawkowanie

Tiamina, znana również pod nazwą witaminy B1, to jeden z ważniejszych dla zdrowia związków chemicznych. Podobnie jak w wypadku pozostałych witamin z grupy B, niedobór tiaminy prowadzić może do wielu dolegliwości. Związek ten odpowiedzialny jest przede wszystkim za prawidłową pracę mięśni i układu nerwowego. Do niedoboru tiaminy doprowadzić można bardzo łatwo, czego skutkiem będzie ogólnie osłabienie organizmu, zaburzenie pracy serca, a także zaburzenia ze strony układu pokarmowego. Co warto zatem wiedzieć o tiaminie, jakie produkty spożywcze są jej najlepszym źródłem oraz czy można ją przedawkować?

Witamina B1 (Tiamina) - charakterystyka

Tiamina to jedna z pierwszych odkrytych witamin z grupy B, z tego względu, w literaturze określana jest mianem witaminy B1. Odkryta i wyodrębniona została w roku 1911 przez polskiego biochemika Kazimierza Funka. Wyodrębnienie tego związku z otrąb ryżu pozwoliło na późniejsze badania nad skutecznym zwalczaniem choroby beri-beri, czyli groźnej dolegliwości uszkadzającej układ sercowo-naczyniowy i powodującej nieprawidłowe działanie układu nerwowego.

Najważniejszymi funkcjami tiaminy jest przemiana węglowodanów oraz udział w metabolizmie tkanki nerwowej. Związek ten magazynuje się głównie w wątrobie, mózgu oraz nerkach. Tiamina wykorzystywana jest w wypadku choroby wieńcowej, depresji, a także w chorobie alkoholowej. Najlepszymi źródłami tiaminy jest chude mięso wieprzowe, orzechy, ziemniaki, a także nasiona słonecznika i dyni.

Witamina B1 (Tiamina) - funkcje w organizmie

Witamina B1 odgrywa w organizmach żywych wiele istotnych funkcji, a także uczestniczy w wielu procesach chemicznych. Oprócz koordynacji pracy układu nerwowego oraz układu sercowo-naczyniowego, tiamina wykazuje inne cechy, takie jak:

• wspomaga pracę serca u osób zmagających się z chorobą wieńcową,
• niweluje drętwienie kończyn u osób chorych na cukrzycę,
• niweluje stany depresyjne i poprawia pamięć u osób z Alzheimerem,
• poprawia orientację oraz myślenie u osób stosujących silne leki,
• bierze udział w procesach przemiany węglowodanów w energię,
• wspomaga organizm w leczeniu trądziku oraz łojotoku,
• hamuje magazynowanie się toksyn oraz substancji mogących uszkodzić układ nerwowy oraz serce,
• wspiera układ odpornościowy organizmu.

Najnowsze badania dowodzą, że tiamina może także zmniejszać ryzyko zachorowania na różnego rodzaju nowotwory, gdyż wykazuje właściwości antyoksydacyjne.

Witamina B1 (Tiamina) - dawkowanie

Normy dziennego zapotrzebowania organizmu na witaminę B1 uzależnione są od wieku oraz płci i przedstawiają się następująco:

• dzieci od 1 do 3 roku życia - około 0,5 mg
• dzieci od 4 do 6 roku życia - około 0,6 mg
• dzieci od 7 do 9 roku życia - około 0,9 mg
• chłopcy i dziewczęta od 10 do 12 roku życia - około 1 mg
• chłopcy od 13 do 18 roku życia - około 1,2 mg
• dziewczęta od 13 życia - około 1,1 mg
• mężczyźni po 18 roku życia - 1,3 mg
• kobiety w ciąży/karmiące - 1,4 mg/1,5 mg

Większe dawki witaminy B1 podawane są osobom pragnącym wyleczyć się z choroby alkoholowej.

Witamina B1(Tiamina) - skutki niedoboru

Niedobór witaminy B1 uderza głównie w centralny układ nerwowy, co sprawia, że mogą pojawić się takie objawy, jak notoryczne zmęczenie, problemy z koncentracją, depresja, a także zaburzenia myślenia. Innymi objawami może być przyspieszona akcja serca, obrzęki rąk oraz nóg, zmniejszone łaknienie, wymioty, biegunki oraz ból brzucha. Skrajny i długotrwały brak tiaminy powoduje chorobę beri-beri uszkadzającą układ nerwowy i serce.

Witamina B1 (Tiamina)  - skutki nadmiaru

Obserwacje naukowe wykazały, że organizm doskonale radzi sobie z nadmiarem witaminy B1 w organizmie. Nawet silne przedawkowanie nie powoduje więc szkodliwych skutków ubocznych. Hiperwitaminoza możliwa jest jedynie podczas dożylnego podawania tiaminy. Będzie ona objawiała się ogólnym osłabieniem, zwiększoną potliwością, dusznościami, zawrotami głowy oraz drżeniem mięśni.

Witamina B1 (Tiamina) - źródła

Największe ilości tiaminy pochodzą w podrobach mięsnych (wątroba, serce). W wypadku osób cierpiących na niedobór tego składnika zalecane jest także spożywanie produktów zbożowych nie poddanych procesom łuskania i polerowania, gdyż największe ilości tiaminy znajdują się w zewnętrznych warstwach ziaren. Witamina B1 w dużych stężeniach występuje także w wędlinach wieprzowych, w grochu i fasoli, orzechach, ziarnach słonecznika i dyni, a także drożdżach i owocach.

Ilość tiaminy w poszczególnych produktach spożywczych:

• nasiona słonecznika, zarodki pszenne oraz drożdże - powyżej 1 mg w 100 gramach produktu
• schab wieprzowy, otręby pszenne i kasza gryczana - pomiędzy 0,5 a 1 mg w 100 gramach produktu
• makrela, łosoś, pieczywo pszenne i razowe, ryż oraz makaron - pomiędzy 0,1 a 0,5 mg w 100 gramach produktu