Barbiturany - działanie, efekty stosowania, interakcje z innymi lekami

Barbiturany, znane również pod nazwą barbituraty, to środki używane dawniej jako leki znieczulające, nasenne oraz przeciwpadaczkowe. Były stosowane w latach 50., 60. i 70. ubiegłego wieku. Środki te wpływają na zmniejszenie wrażliwości niektórych receptorów na bodźce. Nasilają działanie leków przeciwbólowych, a niektóre leki z tej grupy działają przeciwdrgawkowo. Zażywane w dużych ilościach wprowadzają w stan odurzenia.

Barbiturany – rodzaje i działanie

Przy regularnym stosowaniu barbiturany powodują tolerancję organizmu. Lek kumuluje się w organizmie, jest wysoce toksyczny i silnie uzależniający, przez co nie jest obecnie stosowany i został oficjalnie wycofany z użytku w większości krajów. Barbiturany mają wpływ na przewodnictwo wapniowe oraz sodowe, a także powodują zwiększenie wydzielania hormonu antydiuretycznego. Rozróżnia się trzy główne grupy barbituranów:

  • Leki o ultrakrótkim i krótkim czasie działania - leki z tej grupy dobrze rozpuszczają się w tłuszczach i gromadzą się w ośrodkowym układzie nerwowym. Szybko przenikają do obwodowej tkanki tłuszczowej oraz mięśni, z czego wynika ich szybkie działanie. Leki z tej grupy są stosowane na przykład jako środki znieczulające. Do tej grupy należą między innymi Tiamylal, Metoheksital oraz Tiopental.
  • Leki o średnim czasie działania - są dobrze rozpuszczalne w tłuszczach. Wiążą się z białkami i są stosunkowo szybko metabolizowane w wątrobie. Kiedyś były stosowane jako leki nasenne oraz uspokajające, obecnie są zalecane bardzo rzadko. Do tej grupy zalicza się między innymi Butobarbital, Pentobarbital oraz Cyklobarbital.
  • Leki o długim czasie działania - są słabo rozpuszczalne w tłuszczach i słabo metabolizowane w wątrobie. Działają przez około 8 – 10 godzin. Są stosowane przede wszystkim jako leki przeciwpadaczkowe, rzadziej jako leki nasenne i uspokajające. Do tej grupy należą między innymi Barbital, Fenobarbital oraz Metabarbital.

Barbiturany – skutki zażywania

Barbiturany oddziałują na organizm w różny sposób, w zależności od wielkości przyjętej dawki. Przyjmowane w małych dawkach powodują uspokojenie, stan głębokiego relaksu oraz odprężenie. Skutkiem przyjęcia mogą być również zaburzenia koordynacji ruchowej oraz odczuwanie euforii. Niektóre efekty zażycia są widoczne zewnętrznie. Objawy zażywania barbituranów to przede wszystkim:

  • Znacznie zwężone, a później rozszerzone źrenice
  • Mimowolne ruchy gałek ocznych
  • Niewyraźna, niezrozumiała mowa
  • Spowolnienie ruchów i zaburzenia koordynacji
  • Zmiany w wyglądzie twarzy – maskowata twarz.

Duże dawki tych środków wywołują nadmierne pobudzenie, które zamienia się w senność, zawroty głowy, silne zaburzenia świadomości, zaburzenia mowy i koordynacji ruchowej. Osoby zażywające duże dawki barbituranów tracą zdolność racjonalnej oceny sytuacji, miewają problemy z pamięcią, a także mogą odczuwać nieuzasadnione lęki.

Częste przyjmowanie tych środków wywołuje silne uzależnienie psychofizyczne. Co więcej, organizm szybko przyzwyczaja się do przyjmowanej dawki, przez co dochodzi do stopniowego zwiększania ilości przyjmowanych barbituranów. Szacuje się, że pełne uzależnienie od tego typu środków pojawia się po kilku miesiącach regularnego stosowania dużych dawek. Po odstawieniu barbituranów występuje zespół abstynencyjny, który wiąże się z takimi dolegliwościami, jak podwyższenie temperatury, nadmierna potliwość, zaburzenia krążenia, bóle brzucha oraz drżenie mięśni, które może przekształcić się w napady drgawkowe, a w skrajnych przypadkach w ataki padaczkowe. Poza tym, po zaprzestaniu przyjmowania leków często występują silne lęki, uczucie niepokoju, majaczenie, halucynacje oraz urojenia.

Barbiturany – interakcje z innymi substancjami

Barbiturany oddziałują z innymi lekami, dlatego stosując różne leki należy skonsultować się z lekarzem i zachować szczególną ostrożność. Leki z tej grupy wzmacniają działanie środków przeciwbólowych, a także osłabiają działanie leków przeciwkrzepliwych, antykoncepcyjnych oraz hipoglikemicznych. W przypadku odstawienia barbituranów podczas zażywania leków przeciwzakrzepowych na bazie pochodnych kumaryny, może dojść do wzmocnienia działania tych leków. W trakcie przyjmowania barbituranów należy całkowicie zrezygnować z picia alkoholu, ponieważ wzmacnia on działanie leków, co może prowadzić do zapaści, a w skrajnych przypadkach nawet do śmierci. Co więcej, barbiturany mogą znacznie zmniejszać wchłanianie wapnia z pożywienia oraz innych leków, co może skutkować zmniejszeniem ilości wapnia w kościach.

Więcej o: