Zgaga - objawy
Przyczyną zgagi jest podrażnienie błony śluzowej przełyku, która jest bardzo delikatna. Zgaga jest efektem cofania się kwaśnej treści z żołądka do przełyku, zjawisko to określane jest jako refluks żołądkowo-przełykowy. Przyczyną refluksu jest nieprawidłowe działanie mięśnia zwanego dolnym zwieraczem przełyku (ang. lower esophageal sphincter, LES).
Najbardziej charakterystyczne objawy zgagi to:
- uczucie pieczenia za mostkiem
- ból w klatce piersiowej i w nadbrzuszu (tzw. dołku)
- uczucie palenia w przełyku
- kwaśne i częste odbijanie się
- ucisk w brzuchu pojawiający się po jedzeniu
Pieczenie w przełyku pojawia się około 30-40 minut po spożyciu posiłku. Może mu towarzyszyć odbijanie się, wzdęcia, chrypka oraz kaszel. Jeżeli jednak cierpimy na zgagę od czasu do czasu, nie ma powodu do wielkiego zmartwienia. Obserwujmy po jakich pokarmach się pojawia. Każdy z nas inaczej reaguje na jedzenie i to, co u jednych podrażnia żołądek, u innych jest dobrze przyjmowane.
Jeśli jednak zaczynamy gwałtownie chudnąć, mamy problemy z połykaniem, pojawiają się wymioty pomieszane z krwią musimy niezwłocznie udać się do lekarza, gdyż takie symptomy wskazują na poważną chorobę, np. refluks lub raka przełyku.
Zgaga - przyczyny
Zwykła zgaga może się pojawić po obfitym, tłustym posiłku, czasem w wyniku zbyt późno zjedzonej kolacji, z którą żołądek nie może się uporać. Najczęściej występuje po zjedzeniu określonych pokarmów lub po wypiciu niektórych napojów, chociaż jest to sprawa całkowicie indywidualna.
Zgagę mogą wywołać:
- kawa, herbata
- napoje gazowane, w tym coca-cola i napoje słodzone
- czekolada
- orzeszki
- owoce cytrusowe
- ostre przyprawy
- tłuste dania
- alkohol
- niektóre leki, np. antybiotyki i kwas acetylosalicylowy (aspiryna)
Do powstania zgagi przyczyniają się w dużym stopniu: palenie papierosów, zbyt obfite posiłki oraz otyłość.
Na zgagę skarżą się także kobiety w ciąży. Na początku ciąży za pieczenie w przełyku odpowiadają zmiany hormonalne. Nadprodukcja progesteronu powoduje rozluźnienie mięśni przewodu pokarmowego, w tym dolnego zwieracza przełyku. Później zgagę powoduje ucisk powiększającej się macicy na ściany żołądka, co wypycha treść żołądkową wyżej.
Zgaga może również oznaczać, że cierpimy na chorobę refluksową przełyku lub na przepuklinę rozworu przełykowego przepony. Bywa także objawem choroby wrzodowej żołądka i dwunastnicy. Kolejna przyczyna zgagi to nieprawidłowości w pracy przełyku, zwężenie lub nadmierny skurcz dolnego zwieracza. Nadtrawiony pokarm zalega w przełyku i to powoduje szereg dolegliwości. Uczucie pieczenia w mostku można także pomylić z zawałem i chorobą niedokrwienną serca, gdzie również pojawia się uczucie pieczenia za mostkiem.
Zgaga - jak się jej pozbyć
Przy chorobie refluksowej należy szybko podjąć leczenie, udając się do lekarza gastrologa. Zbyt długie zwlekanie może bowiem doprowadzić do powikłań, np. do owrzodzenia przełyku, a nawet do choroby nowotworowej.
Leczenie zwykłej zgagi polega na podawaniu leków zmniejszających wydzielanie kwasu żołądkowego. Mniej skuteczne jest zażywanie leków neutralizujących kwas solny, czy też środków o odczynie zasadowym. Bez recepty na zgagę dostaniemy w aptece tzw. alkalia: mleczko lub tabletki do ssania. Oparte na związkach wapnia i aluminium leki mają za zadanie neutralizować produkowany przez żołądek kwas solny. Inny rodzaj leku hamuje produkcję kwasu solnego. Preparaty bez recepty wpływają również na likwidację gazów w żołądku, czyli niwelują uczucie pełności. Nie należy nadużywać tych preparatów.
Lekarze są jednak przekonani, że najskuteczniejszym sposobem na pozbycie się zgagi jest odchudzenie się oraz zaprzestanie palenia papierosów. Ważna jest zmiana nawyków żywieniowych, lekkostrawna dieta, zrezygnowanie ze słodkich gazowanych napojów, nadmiernych ilości kawy czy herbaty oraz alkoholu.
Domowe sposoby na zgagę
- zmiana diety na lekkostrawną, mniej smażonych i tłustych potraw
- regularne posiłki, ale w mniejszych porcjach
- nie powinno się żuć gumy, bo wzmaga wydzielanie kwasów żołądkowych
- picie naparu z siemienia lnianego (zmielone siemię lniane zalać gorącą wodą i odstawić na noc lub ugotować ziarna albo zalać wrzątkiem)
- cynamon (łyżeczkę cynamonu zalać wrzątkiem i po 10 minutach zaparzania odcedzić - pic powstały napar)
- herbatki ziołowe: z rumianku, kopru włoskiego, kwiatu lipy, dziurawca, prawoślazu lekarskiego, kłącza imbiru
- sok z aloesu
Zgaga - jak jej uniknąć?
Pewne pokarmy i napoje częściej niż inne wywołują zgagę. Nie ma jednak uniwersalnej listy takich produktów. Każdy z nas inaczej reaguje na te same produkty, dlaczego powinniśmy uważnie obserwować jak reagujemy na określone potrawy i napoje. Na pewno powstawaniu zgagi sprzyjają obite, ciężkostrawne posiłki oraz późna pora ich spożywania.
