Więcej podobnych tematów na stronie głównej Gazeta.pl
Dziurawiec zwyczajny (łac. Hypericum perforatum) jest rośliną rosnącą bez trudu w naszym klimacie i to dosłownie wszędzie. Spotkamy go na łąkach, na polanach w lesie, w przydrożnym rowie, czy na nieużytkach. Jest rośliną zielną lubiącą stanowiska słoneczne, stanowi też dobre źródło pożywienia dla motyli czy dzikich pszczół. Dla nas natomiast ważne są lecznicze właściwości rośliny.
Dziurawiec, zwany też zielem świętojańskim lub zielem Świętego Jana, znany jest od wieków jako roślina lecznicza. Do celów zielarskich wykorzystuje się kwiatostany, które zbiera się w porze kwitnienia. Tradycja mówi, że zakwita 24 czerwca, stąd nazwa - ziele świętojańskie. Ziele suszy się w cienistym miejscu, tak aby temperatura otoczenia nie przewyższyła 35 stopni.
Dziurawiec - skład ziela
Ziele dziurawca zawiera substancje aktywne, takie jak: czerwony barwnik - hiperycynę i pseudohiperycynę, hiperforynę, adhyperforynę i furohyperforynę, flawonoidy, garbniki, kwasy fenolowe, olejek eteryczny, karotenoidy, witamina c, witaminę B3, witaminę B4, pektyny, fitosterol, węglowodory nasycone i inne.
Najważniejsze dla lecznictwa związki w dziurawcu to:
- Hiperycyna i pseudohiperycyna - czerwony składnik dziurawca. Najwięcej hiperycyny jest w pąkach i kwiatach. Ilość tego dobroczynnego związku w suszonej roślinie zależy od pory zbioru, siedliska, z którego pochodzi, od warunków suszenia i przechowywania.
- Hiperforyna, adhyperforyna i furohyperforyna to grupa związków o działaniu antydepresyjnym. Wraz z hiperycyną służą do walki z depresją.
- Flawonoidy - działają antyoksydacyjnie, wzmacniają naczynia włosowate
- Garbniki - działają antybakteryjnie
Dziurawiec na depresję
Do leczenia objawów depresji wykorzystuje się ekstrakt alkoholowy z ziela dziurawca. Na antydepresyjne działanie dziurawca ma wpływ przede wszystkim hiperycyna i hiperforyna, gdyż te związki przeciwdziałają m.in. rozkładowi serotoniny. Wyciąg z dziurawca obniża poziom lęku, działa przeciwdepresyjnie i uspokajająco. W niektórych przypadkach skuteczność ekstraktu z dziurawca jest porównywalna z działaniem leków przeciwdepresyjnych.
Dziurawiec - zastosowanie lecznicze
- depresja - leczenie łagodnej i średniej depresji, zaburzeń snu i stanów lekowych, wyczerpania nerwowego, stanu pobudzenia psychicznego
- choroby skóry - łuszczyca, bielactwo
- schorzenia wątroby - dziurawiec ma działanie żółciotwórcze i żółciopędne
- stany zapalne: zapalenia żołądka, bóle spastyczne dróg żółciowych, procesy zapalne w jamie ustnej i schorzenia alergiczne
- kamica moczowa
- choroby wirusowe i bakteryjne - zwalcza bakterie Gramm+, gronkowca złocistego, Heliobacter pylori
- choroba alkoholowa - dziurawiec zmniejsza wchłanianie alkoholu z przewodu pokarmowego
Dziurawiec w przemyśle farmaceutycznym
Dziurawiec wchodzi poza tym w skład licznych leków ziołowych o działaniu rozkurczającym, żółciopędnym, żółciotwórczym i przeciwzapalnym. Stosowane są głównie w schorzeniach wątroby i dróg żółciowych, w chorobie wrzodowej żołądka i dwunastnicy oraz w zaburzeniach czynności gruczołów wydzielania wewnętrznego.
Dziurawiec w kosmetologii wykorzystuje się do produkcji samoopalaczy oraz kosmetyków działających gojąco i regenerująco. Wyciągi wodne i alkoholowe natomiast mają działanie ściągające i przeciwzapalne, służą do zwalczania łagodnych zmian trądzikowych skóry.
Dziurawiec - herbatka i nalewka
Herbatkę z dziurawca zaparza się pod przykryciem przez około 10 minut. Najlepiej popijać ją przed posiłkiem w celu poprawy apetytu. Wypita po jedzeniu poprawi trawienie i pracę wątroby. Herbatka z dziurawca może też służyć do płukania jamy ustnej i gardła, a także do okładów przy wypryskach i trądziku. Dobrze jest też pić dziurawiec w formie herbatki parzonej z dodatkiem melisy.
Do zrobienia nalewki z dziurawca potrzebujemy około 100 gramów świeżo zerwanych kwiatów dziurawca oraz 0,5 l spirytusu. Zalewamy kwiaty alkoholem, zakręcamy i odstawiamy w ciemne miejsce na dwa tygodnie. Należy od czasu do czasu potrząsać słojem, aby wymieszać składniki. Po dwóch tygodniach nalewkę z dziurawca cedzimy i odstawiamy na dwa-trzy miesiące. W celach leczniczych pijemy po łyżce dziennie.
Dziurawiec - przeciwwskazania
- chemioterapia
- leczenie przeciw HIV
- doustna antykoncepcja
- zażywanie niektórych leków przeciwdepresyjnych
- stan po przeszczepach
- znaczne uszkodzenie wątroby
Należy również pamiętać, że zawarta w dziurawcu hiperycyna powoduje zwiększoną wrażliwość na słońce. Zatem picie herbaty czy wyciągu z dziurawca w czasie opalania się może spowodować oparzenia słoneczne.
