Spadek masy ciała - gdy jest tymczasowy
Spadek masy ciała, obniżenie wagi, do którego dochodzi nagle i bez konkretnego powodu, zawsze powinien skłonić nas do przyjrzenie się własnemu organizmowi i stylowi życia. Jeżeli jest efektem pożądanym, wynikiem diety i ćwiczeń, to zazwyczaj bardzo nas cieszy. Ale spadek masy ciała może wiązać się także z chorobą. Zazwyczaj do obniżenia masy ciała prowadzą długotrwałe wymioty i biegunka, ponieważ powodują odwodnienie organizmu. Zatem infekcje jelitowe lub zatrucia mogą wycieńczać organizm i powodować szybkie oraz nadmierne chudnięcie. Także banalne choroby, takie jak przeziębienie czy inne drobne infekcje skutkują brakiem apetytu. Gdy mamy gorączkę, organizm spala szybciej kalorie, a nam - na razie - nie chce się jeść. Zazwyczaj odzyskiwanie apetytu oznacza też zdrowienie. Dzieci tracą apetyt także, gdy ząbkują lub cierpią na afty czy pleśniawki w jamie ustnej. Po tego typu przejściach organizm zazwyczaj szybko wraca do równowagi i do swojej poprzedniej wagi.
Spadek masy ciała - objawy i przyczyny
Spadek masy ciała to bezpośredni skutek dostarczania do organizmu niedostatecznej, w stosunku do zapotrzebowania, ilości kalorii lub wynik zaburzeń wchłaniania produktów odżywczych przez organizm.
Zajmijmy się teraz trwałym i poważnym spadkiem masy ciała, nie związanym z przejściową niedyspozycją organizmu, po której szybko wracamy do formy. Spadek masy ciała, połączony m.in. z problemami żołądkowymi, wymiotami, biegunką, bólami brzucha, obecnością krwi lub śluzu w stolcu wymaga przebadania w celu ustalenia przyczyny.
Przyczyny można doszukiwać się w:
- zespołach złego wchłaniania, w tym w celiakii (choroba trzewna)
- w chorobach pasożytniczych
- w przewlekłych nieswoistych zapaleniach jelit, takich jak choroba Leśniowskiego-Crohna, wrzodziejące zapalenie jelita grubego
- zapalenie błony śluzowej żołądka i dwunastnicy
- choroba wrzodowa żołądka i dwunastnicy
- refluks żołądkowo-przełykowy
- rak żołądka i inne nowotwory układu pokarmowego
- choroby przełyku i jamy ustnej
Spadek masy ciała to także jeden z objawów cukrzycy, szczególnie gdy jest połączony z nadmiernym łaknieniem i częstym oddawaniem moczu. Za spadkiem masy ciała mogą stać także zaburzenia hormonalne, związane z nadczynnością tarczycy. Dodatkowe objawy to nadmierna potliwość, biegunka, przyspieszone bicie serca, drżenie rąk, nadmierny niepokój, uczucie rozdrażnienia.
Przyspieszony metabolizm, którego skutkiem jest utrata masy ciała oraz objawy dodatkowe, takie jak wysokie ciśnienie krwi, szybkie bicie serca, bóle głowy, uczucie niepokoju, nudności i wymioty towarzyszą guzom chromochłonnym nadnercza. Nagły spadek masy ciała oraz ogólne osłabienie, powiększenie węzłów chłonnych, bóle kończyn mogą wskazywać na istnienie nowotworów w różnych częściach ciała. Rozwijająca się choroba pochłania więcej energii z organizmu, stąd obniżenie wagi ciała. Jeżeli więc spadek masy ciała jest nadmierny, a nasze samopoczucie stale się pogarsza, musimy zasięgnąć porady lekarza, który przeprowadzi odpowiednie badania, aby znaleźć przyczynę.
Spadek masy ciała może towarzyszyć różnym chorobom przewlekłym, w tym chorobom nerek, niewydolności krążenia, chorobom neurologicznym, schorzeniom wątroby i trzustki. Choroby infekcyjne, jak na przykład gruźlica, także wpływają na spadek masy ciała.
Zażywanie niektórych leków powoduje spadek apetytu, np. niektórych antybiotyków, leków cytotoksycznych. Ponadto, brak łaknienia towarzyszy uzależnieniom, takim jak alkoholizm, palenie papierosów, czy narkomania (zażywanie morfiny, kokainy i amfetaminy zmniejsza apetyt).
Zazwyczaj lekarz zleca podstawowe badania krwi, badanie stężenia hormonów tarczycy, badanie moczu i kału, badania parazytologiczne (na obecność pasożytów). Jeżeli jest to konieczne, wykonuje się także badania specjalistyczne, takie jak kolonoskopia, gastroskopia, tomografia komputerowa, czy też USG jamy brzusznej.
Spadek masy ciała mający źródło w psychice
Powodem do niepokoju jest połączenie spadku masy ciała z zaburzeniami nastroju, bezsennością, nadmierną drażliwością, ogólnym rozstrojem oraz brakiem apetytu. Tak działa depresja, ale także anoreksja nervosa (jadłowstręt psychiczny) - groźne zaburzenie odżywiania, kończące się skrajnym wyczerpaniem organizmu. Inne zaburzenia psychiczne, prowadzące do ograniczania ilości spożywanego pokarmu, to psychoza oraz nerwice.
