Zdrowie - wszystko o zdrowiu
Choroby
Kodeina - jako narkotyk? Działanie i skutki uboczne stosowania kodeiny

Kodeina - jako narkotyk? Działanie i skutki uboczne stosowania kodeiny

kaole 04.12.2017 15:17

Kodeina jest często wykorzystywana jako składnik leków. Niektórzy jednak traktuj± tę substancję jako legalny narkotyk. Kodeina jest wydawana bez recepty, a cechuje się wła¶ciwo¶ciami zbliżonymi do morfiny. To ¶rodek przeciwbólowy, przeciwkaszlowy, antyprzeziębieniowy. Kodeina znajduje się np. w syropach na kaszel. Długotrwałe stosowanie substancji kończy się uzależnieniem.

Kodeina jest w stanie wywołać uzależnienie - zarówno fizyczne, jak i psychiczne

Fot. Shutterstock

Co to jest kodeina?

Kodeina, zwana inaczej metylomorfin±, to organiczny zwi±zek chemiczny należ±cy do grupy alkaloidów fenantrenowych. Co ciekawe, zwi±zek ten wchodzi w skład opium. Substancja wykazuje silny wpływ na o¶rodkowy układ nerwowy – zaraz po morfinie to wła¶nie kodeina jest najmocniejszym ¶rodkiem tego rodzaju. Nie powinno to dziwić zważywszy na fakt, że substancja ta jest pochodn± morfiny i przypomina jej działanie. Kodeina wywołuje euforię, zanik uczucia głodu, błog± apatię, spowolnienie perystaltyki jelit i żoł±dka oraz niewrażliwo¶ć na ból.

Kodeina – działanie

Kodeina należy do grupy opioidów. Działanie substancji jest zwi±zane z przemian± w morfinę. U niektórych osób przemiana ta następuje bardzo szybko. Konsekwencj± tego jest wyst±pienie wysokiego stężenia morfiny we krwi. Tym samym osoba, która j± zażyła poczuje ust±pienie bólu (dochodzi do jego zmniejszenia lub całkowitego zlikwidowania) oraz złagodzenie lub zanik kaszlu.

Kodeinę możemy spotkać w wielu lekach przeciwbólowych, np.w tych z paracetamolem, ibuprofenem lub kwasem acetylosalicylowym. W Polsce substancja jest obecna w takich lekach, jak: Nurofen Plus, Solpadeine lub Antidol 15. W tabletce Nurofenu znajduje się 12,8 mg półwodnego fosforanu kodeiny, Antidol 15 zawiera 15 mg fosforanu kodeiny, a Solpadeine 8 mg fosforanu kodeiny. Leki te s± dostępne bez recepty. Ponadto kodeina to składnik wielu preparatów przeciwkaszlowych. Ma to zwi±zek z działaniem substancji na o¶rodek kaszlu, który znajduje się w układzie nerwowym. Syropy z kodein± zaleca się w stanach ostrego kaszlu wywołanego różnymi przyczynami. Nie może być on jednak zwi±zany z odkrztuszaniem nadmiaru wydzieliny. W Polsce dostępny syrop z kodein± to Thiocodin. Także można go bez recepty.

Ok. 60% kodeiny jest wydalane w ci±gu dnia wraz z moczem. Substancja działa od 2 do 6 godzin.
Powszechnie uznaje się, że nie można przekraczać 30 mg dawki kodeiny w ci±gu dnia. Trudno jednak zbadać, czy pacjenci stosuj± się do tej zasady. Niestety, ze względu na swoje narkotyczne działanie, kodeina jest nadużywana przez osoby szukaj±ce sposobów na tzw. „odjazd”.

Kodeina – skutki uboczne

Zbyt wysokie stężenie kodeiny w organizmie może skutkować przykrymi konsekwencjami. Nawet małe dawki s± w stanie wywołać takie objawy, jak: wymioty, nudno¶ci, zaparcia, ¶wi±d lub oszołomienie. Regularne zażywanie leków z kodein± grozi wyst±pieniem otępienia, apatii, nadmiernej senno¶ci oraz zawrotów głowy. Ponadto niektórzy pacjenci wskazywali, że kodeina wywołała u nich reakcje alergiczne, w tym np. wysypkę lub swędzenie skóry. Kodeina osłania koncentrację, w zwi±zku z czym nie powinna być zażywana przez osoby, które prowadz± samochód.

Je¶li zażyta dawka kodeiny będzie większa niż 30 mg, może doj¶ć do wyst±pienia stanu półsnu. Duże stężenie substancji we krwi skutkuje pojawieniem się zmian w funkcjonowaniu mózgu. Pojawiaj± się stany dezorientacji, zamroczenia lub wręcz chwilowej utraty ¶wiadomo¶ci. Zbyt duża ilo¶ć kodeiny przyczynia się do zaburzeń przepływu impulsów nerwowych oraz wyst±pienia problemów z oddychaniem.

Do objawów przedawkowania kodeiny możemy zaliczyć m.in.: nadmierne pobudzenie, wyst±pienie stanów lękowych i ataków padaczki, agresję, dreszcze (poł±czone z dygotaniem całego ciała), zaburzenia równowagi, halucynacje.

Kodeina – przeciwwskazania

W latach 2013-2015 Europejska Agencja Leków wprowadziła zakaz zażywania leków z kodein± przez dzieci, które nie ukończyły 12 roku życia (dotyczy to zarówno leków przeciwbólowych, jak i przeciwkaszlowych – w szczególno¶ci, je¶li dziecko ma problemy z oddychaniem). Jedynym wyj±tkiem s± stany ostrego bólu, który nie ustępuje, pomimo zastosowania innych leków. Należy podkre¶lić, że przeciwwskazania te zostały rozpisane po udokumentowaniu kilku przypadków depresji oddechowej u dzieci, które zażyły leki z opisywan± substancj±.

Kodeina jest przemieniana w organizmie człowieka w morfinę, maj±c± ogromny wpływ na działanie o¶rodka oddechowego. Niektóre osoby – a zwłaszcza dzieci – wykazuj± zdolno¶ci do bardzo szybkiego metabolizowania kodeiny. Oznacza to, że substancja w przyspieszonym tempie trafia do krwi. Jej nadmiarowo wysokie stężenie może wywołać reakcje niepoż±dane, w tym duże trudno¶ci w oddychaniu.

Wła¶nie dlatego wystosowano przeciwwskazania zwi±zane z używaniem leków z kodein±. Oprócz zakazu stosowania tego rodzaju preparatów u dzieci do 12 r. ż. obowi±zuj± następuj±ce obostrzenia:

zakaz stosowania leków z kodein± u dzieci, które maj± zaburzenia oddychania – od 12 r. ż. do 18 r. ż.;
zakaz stosowania leków z kodein± u matek karmi±cych (kodeina przedostaje się do organizmu dziecka wraz z mlekiem matki);
zakaz stosowania leków z kodein± u osób dorosłych, u których stwierdzono zbyt szybki metabolizm kodeiny w morfinę;
zakaz stosowania leków z kodein± po zabiegu usunięcia migdałków/migdałka przy leczeniu obturacyjnym bezdechu sennego u dzieci do 18 roku życia.

Kodeina a inne leki

Kodeina może niekorzystnie reagować z innymi lekami. Depresyjny wpływ substancji na układ nerwowy występuje przy ł±czeniu jej z lekami przeciwhistaminowymi, benzodiazepinami oraz neuroleptykami. Nie przyjmuj bezmy¶lnie kodeiny, je¶li cierpisz na takie schorzenia, jak: jaskra, nadci¶nienie tętnicze, cukrzyca, niedoczynno¶ć tarczycy. W takim przypadku, zanim sięgniesz po lek z pochodn± morfiny, skonsultuj się z lekarzem. Pamiętaj, że kodeina wzmaga działanie ¶rodków uspokajaj±cych, leków nasennych i alkoholu. Z tego powodu, po zażyciu leku, wystrzegaj się od stosowania tego rodzaju substancji.

Zobacz wideo

Kodeina a uzależnienie

Kodeina jest w stanie wywołać uzależnienie. Mowa tu zarówno o uzależnieniu fizycznym, jak i psychicznym. O ile pierwsze rozwija się wolniej (od 6 do 12 miesięcy), o tyle psychiczne pojawia się bardzo szybko. Wystarczy kilka lub kilkana¶cie dni regularnego zażywania kodeiny, by pojawiły się niekorzystne objawy odstawienia. Uzależniony wpada w stan, w którym ci±gle my¶li o konieczno¶ci zażycia kolejnej dawki. Uzależnienie fizyczne cechuje się typowymi symptomami zespołu abstynencyjnego. Mowa tu m.in. o braku chęci do działania, drażliwo¶ci, problemach ze snem, bólach głowy oraz silnej potrzebie zażywania narkotyków.

Przypadki uzależnienia od kodeiny notuje się przede wszystkim w¶ród młodych ludzi. Najczę¶ciej eksperymentuj± oni ze stosowaniem syropów na kaszel. Bardzo często nastolatkowie zażywaj± tego rodzaju leki bez wiedzy rodziców i lekarza. Korzystaj± z tego, że syropy s± sprzedawane bez recepty.

Może cię również zainteresować: