Krioterapia miejscowa: wygraj z bólem za pomocą zimna

Chociaż sama nie leczy, krioterapia miejscowa pomaga wrócić do zdrowia przy wielu problemach kostnych, stawowych i mięśniowych. Złagodzi ostry ból różnego pochodzenia, zmniejszy obrzęk, ułatwi rehabilitację.

Łagodzenie bólu to nie tylko kwestia poprawy jakości życia. Jego zniesienie lub przynajmniej ograniczenie niejednokrotnie wreszcie umożliwia wykonywanie niezbędnych ćwiczeń rehabilitacyjnych. Trudno o sprawną współpracę z fizjoterapeutą, gdy chore miejsce boli i ma ograniczoną ruchomość. Po skutecznym miejscowym znieczuleniu jest zdecydowanie łatwiej. Krioterapia miejscowa na nie pozwala.

Dołącz do Zdrowia na Facebooku!

Oczywiście, krioterapia miejscowa to tylko jedna z wielu metod, które pozwalają na taki efekt. Jest jednak wyjątkowo skuteczna, dobrze znoszona przez pacjentów i zapewne dlatego dość popularna: można ją wykonać w większości ośrodków rehabilitacyjnych.

"Krioterapia zwykle nie powoduje dyskomfortu. Jest wręcz lubiana przez pacjentów" - zapewnia fizjoterapeuta Katarzyna Krzemińska z kliniki rehabilitacyjnej Columna Medica w Łasku.

Uwaga! O celowości zabiegu czy jego częstotliwości decyduje lekarz.

Krioterapia miejscowa: jak to wygląda

 Zabieg krioterapii polega na schładzaniu tkanek za pomocą azotu lub dwutlenku węgla: substancji ciekłych przechodzących w postać gazową. W pojemniku substancje są przechowywane w postaci cieczy. "Uwalniane", w wyniku różnicy ciśnień, z dyszy wydobywa się już gaz. Temperatura parowania azotu to ok. -196 stopni C (przy wylocie dyszy aparatu do krioterapii ok. -190 stopni C), natomiast dwutlenek węgla przechodzi w stan gazowy przy temperaturze ok. - 80 stopni C (przy wylocie dyszy ok. - 75 stopni C).

Podczas zabiegu pacjent siedzi lub leży. Odsłania skórę w leczonym miejscu. Fizjoterapeuta kieruje dysze w leczone miejsce. Cały czas nią porusza tak, by strumień gazu nie był cały czas kierowany w jeden punkt. Nie należy samodzielnie przybliżać leczonej części ciała do dyszy, bo grozi to odmrożeniami.

Gdy stosowany jest ciekły azot dysza utrzymywana jest w odległości ok. 15 cm od skóry pacjenta, natomiast przy zastosowaniu ciekłego dwutlenku węgla odległość ta powinna wynosić co najmniej 5 cm.

Przygotowania i przebieg

Przed rozpoczęciem krioterapii miejscowej należy dokładnie umyć skórę w okolicy poddawanej zabiegowi, dokładnie ją osuszyć i nie stosować na niej żadnych maści czy kosmetyków

Należy zdjąć biżuterię, bo metale sprzyjają nadmiernemu oziębieniu.

Zabieg trzeba bezwzględnie przerwać, gdy w jego trakcie pojawi się ból lub pieczenie, a także nienaturalne zblednięcie bądź zsinienie skóry.

W zależności od leczonego miejsca i rodzaju schorzenia, a także użytego gazu, pojedynczy zabieg trwa najczęściej od 30 sekund do 3 minut. Można go wykonywać nawet trzy razy dziennie, ale z kilkugodzinną przerwą. Dawkowanie zawsze ustala lekarz specjalista

Efekty krioterapii miejscowej zauważalne są już po kilku minutach od wykonania zabiegu. Najlepsze efekty terapeutyczne osiąga się po ochłodzeniu tkanek o ok. 15 °C. W pierwszej kolejności (po 1-3 minutach) pacjent odczuwa zmniejszenie bólu. Po 10-30 minutach od zakończenia ochładzania uwidacznia się zahamowanie stanu zapalnego. Natomiast dopiero po 2-3 godzinach obserwuje się powrót temperatury wyjściowej (normalnej) w okolicy poddawanej zabiegowi.

Co nam daje leczenie zimnem?

Tzw. "gra naczyń krwionośnych" (ich wymuszone zwężanie, rozszerzanie i powrót do pierwotnego rozmiaru) sprzyja ich uelastycznieniu i poprawia termoregulację.

Ekspozycja na zimno powoduje ograniczenie krwawień, zmniejszenie bądź ustąpienie obrzęków, a także zmniejszenie pobudliwości włókien nerwowych. To ważne szczególnie w przypadku świeżych urazów.

Zabieg blokuje też stan zapalny, ograniczając aktywność drobnoustrojów. Niestety, może spowalniać także proces gojenia ran. Niepożądanym efektem krioterapii miejscowej bywa też zmniejszenie lepkości mazi w stawach poddawanych ochłodzeniu oraz obniżenie stopnia rozciągliwości tkanek z powodu usztywnienia włókien kolagenu. Problem dotyczy jednak głównie sytuacji niewłaściwego stosowania/dawkowania krioterapii. Stąd tak duże znaczenie prawidłowego nadzoru specjalistycznego.

Główne wskazania do stosowania krioterapii miejscowej

  • Reumatoidalne zapalenie stawów (RZS),
  • dna moczanowa,
  • hemoroidy,
  • stłuczenia, krwiaki i inne urazy tkanek miękkich, ale nie później niż 4-5 dni od ich wystąpienia,
  • wczesne stany po urazach oraz przeciążeniach układu kostno-stawowego,
  • przewlekłe choroby zwyrodnieniowe i pourazowe przykurcze stawów,
  • rwa kulszowa,
  • obrzęki różnego rodzaju,
  • ostre stany zapalne stawów i tkanek miękkich,
  • oparzenia,
  • wzmożone napięcie mięśniowe.

Główne przeciwwskazania do krioterapii miejscowej

  • Ciężkie choroby serca i układu krążenia,
  • aktualnie aktywna ostra infekcja (np. grypa), gorączka,
  • stany zapalne naczyń krwionośnych,
  • schorzenia naczyń obwodowych,
  • Zespół Raynauda,
  • Zespół Sudecka,
  • infekcje dróg moczowych,
  • choroby nowotworowe.

W razie jakichkolwiek wątpliwości poradź się lekarza. Ten na podstawie starannego wywiadu przed zabiegiem powinien ustalić, czy krioterapia na pewno jest dla ciebie.

Krioterapia miejscowa - łagodzi ból, pozwala wykonywać ćwiczenia rehabilitacyjne

Więcej o: