Powiększenie jąder - czym jest spowodowane, co może oznaczać?

Powiększenie jąder to problem, który dotyka wielu mężczyzn, chociaż panowie niechętnie przyznają się do takiej przypadłości i większość z nich za wszelką cenę unika wizyty u lekarza urologa. Powiększenie jednego jądra lub obydwu gruczołów jądrowych może mieć różne przyczyny, dlatego jeżeli zauważy się taki problem, warto udać się do lekarza.

Powiększenie jąder - przyczyny

Gruczoły jądrowe to niezwykle ważna część męskiego układu rozrodczego. Są one odpowiedzialne za produkcję oraz przechowywanie plemników, a także wytwarzanie męskich hormonów płciowych. Jądra mogą być powiększone z różnych powodów.

1. Zapalenie jąder: to jedna z częstszych i stosunkowo niegroźna przyczyna powiększenia jąder. Zapaleniu najczęściej towarzyszy łagodny przerost prostaty albo zapalenie najądrza. Oprócz powiększenia jąder można zaobserwować zaczerwienienie oraz obrzęk moszny. Poza tym, okolice intymne są nadmiernie wrażliwe i bolesne, a dolegliwości bólowe występują w szczególności podczas oddawania moczu. Najczęstszym powodem zapalenia jest obecność bakterii, a u chłopców zapalenie może być wywołane przez wirusy obecne w organizmie po śwince. Diagnoza opiera się na badaniu moczu, wymazu z cewki moczowej oraz badaniu USG moszny.
2. Wodniak jądra: tą nazwą określa się powiększenie jądra, które jest spowodowane nagromadzeniem surowicy w obszarze osłonki jądra. Wodniak może być wywołany między innymi przez nieprawidłowe zstępowanie jąder do moszny, zapalenie jądra lub nowotwór jądra. Wodniak może rozwinąć się jako powikłanie po operacji przepukliny pachwinowej lub żylaków powrózka nasiennego. Problem może się pojawiać u dorosłych mężczyzn, ale czasami występuje nawet u niemowląt. U dorosłych mężczyzn przyczyną wodniaka może być choroba nowotworowa.
3. Zespół łamliwego chromosomu X: jest chorobą genetyczną, której jednym z objawów jest powiększenie jąder nazywane w tym przypadku makroorchidyzmem. U dorosłych mężczyzn jądra są powiększone nawet powyżej 25 ml. Choroba ta wiąże się z obniżeniem poziomu rozwoju intelektualnego oraz szeregiem charakterystycznych objawów. Wiele osób dotkniętych tą chorobą wykazuje objawy zbliżone do objawów autyzmu lub ADHD, u części pacjentów charakterystyczna jest nieśmiałość oraz unikanie kontaktu wzrokowego. U wielu osób widoczne są objawy zewnętrzne, takie jak wypukłe czoło, pociągła twarz, wysunięta żuchwa, odstające uszy, a także powiększony obwód czaszki. Spotykane jest również płaskostopie, nadmierna ruchomość kończyn w stawach oraz skolioza. Mężczyźni cierpiący na zespół łamliwego chromosomu X są narażeni na wystąpienie szeregu chorób, takich jak refluks żołądkowo-przełykowy, przewlekłe zapalenia ucha środkowego i zatok, szmery sercowe czy napady padaczkowe.
4. Nowotwór jądra: jest najczęściej występującym nowotworem dotykającym młodych mężczyzn. Rak jądra najczęściej nie daje łatwych w rozpoznaniu objawów, w związku z czym często choroba jest wykrywana bardzo późno. Co istotne, powiększenie jądra może być pierwszym widocznym objawem choroby nowotworowej. Poza tym, podczas samobadania jąder w obrębie gruczołu wyczuć można guzek, a także obrzęk moszny. W przypadku zauważenia takich objawów konieczna jest jak najszybsza wizyta u lekarza, ponieważ wcześnie wykryty nowotwór jądra jest chorobą całkowicie uleczalną. Podstawą leczenia jest usunięcie jądra, w którym rozwinął się nowotwór. Dodatkowo, w zależności od pacjenta stosuje się różne metody leczenia, na przykład farmakoterapię. W niektórych sytuacjach konieczne jest przeprowadzenie serii chemioterapii albo radioterapii.
5. Skręt jądra: jest poważnym schorzeniem dotykającym najczęściej młodych mężczyzn, w przebiegu którego jądro ulega obróceniu w worku mosznowym, co skutkuje odcięciem dopływu krwi do jądra. W przypadku wystąpienia takiego problemu oprócz powiększenia jądra charakterystyczne objawy to silny i gwałtowny ból jądra, nudności, a nawet wymioty. Jeżeli zaobserwuje się takie dolegliwości, należy jak najszybciej zgłosić się na pogotowie, ponieważ wymagana jest pilna interwencja lekarza chirurga. Odkręcenia jądra można dokonać najpóźniej około 3 – 6 godzin po wystąpieniu objawów, w przeciwnym wypadku może dojść do silnego niedokrwienia. W takiej sytuacji zwykle konieczna jest amputacja jądra.

Powiększenia jąder nie należy bagatelizować, ponieważ może ono oznaczać groźne choroby albo powodować bezpłodność. W związku z tym, bardzo ważne jest regularne wykonywanie samobadania i obserwowanie swojego organizmu. Jeśli pojawią się jakiekolwiek niepokojące objawy, należy niezwłocznie udać się do lekarza. Wczesna diagnoza w wielu przypadkach znacząco zwiększa szanse na wyleczenie i poprawia rokowania pacjenta.